Edebül Müfred, Müslümanın Edeb ve Ahlakı

 
     Edebül Müfred, Müslümanın Edeb ve Ahlakı


              Önsöz
 
Sünnet, Hz. peygamber tarafından söylenen, yapılan, tasvip ve tasdik edilen şeylerdir.
 
Hadis olarak isimlendirilen sözlü sünnetin sadece manası vahiy ile inmiştir; bu manayı Allah Rasulü, kendi söz ve tabiriyle ifade etmiştir. Fiili sünnet ise, düşünce ve içtihattan sonra Rasulullah'ın fiili ile olur. Takriri sünnet de, Rasulullah'ın ashabının içtihatlarını, söz ve davranışlarını tasvib ve tasdik etmesiyle meydana gelir. Ancak bazı hadis âlimleri, hadis kelimesini sünnet kelimesinin eş anlamlısı olarak kabul etmiştir.
 
Her üç tür sünnet, daha Hz. Peygamber'in sağlığında yazıyla tespit edilmeye başlanmış, onun irtihalinden bir asır sonra hadis tesbiti ayrı bir ilim dalı haline gelmiştir. Bu çalışmaların sonunda Hz. Peygamber'in hadisleri, kitaplarda sistemli bir şekilde toplanmıştır.

Kur'an-ı Kerim'in pek çok yerinde Hz. Peygamber'in rolü ve hadisin önemi vurgulanmıştır: "Allah'a itaat edin, peygambere de itaat edin." (Nisa, 59) "Peygamberin size verdiğini alın, onun men ettiğinden sakının.'Haşr, 7) "O kendiliğinden bir şey söylemez. Onun konuşması, Allah tarafından indirilen bir vahiyden başka bir şey değildir.'Necm, 53) "Biz gönderdiğimiz her peygamberi, ancak Allah'ın izniyle itaat edilsin diye gönderdik.'Nisa, 64) "Andolsun ki, Rasulullah'ta sizin için mükemmel bir örnek vardır.'Ahzab, 21)
 
Gelişine göre hadisler üçe ayrılır:

1-Mütevatir hadis: Yalan üzerinde uyuşmalarını aklın kabul etmediği, çok kalabalık insan topluluklarının naklettiği hadistir. İnkar eden kafir olur.

2-Meşhur hadis: Hz. Peygamberden başlangıçta rivayeti şöhret bulmadığı halde ikinci ve üçüncü asırda yaygınlaşan, tevatüre varan hadislerdir, inkar eden sapık olur.

3-Âhad hadis:Bir, iki yahut daha fazla kimse rivayet edip de şöhret derecesine ulaşamayan hadislerdir.
 
Sıhhat açısından hadisler üçe ayrılır:

1-Sahih hadis: Adalet ve zapt sahibi kişilerin kesintisiz senetle rivayet ettikleri, doğruluğunda şüphe olmayan hadislerdir.
2-Hasen hadis: Ravisi doğrulukla meşhur olmakla birlikte zapt vasfındaki eksikliğinden dolayı sahih derecesine ulaşamayan hadistir.
3-Zayıf hadis:Sahih ve hasen hadislerin vasıflarından yoksun olan hadislerdir.
 
Senetlerine göre hadislerin kısımları:

1-Merfu hadis: Hz. Peygambere izafe edilen hadislerdir.
2-Mevkuf hadis:Ashabın söz ve davranışlarını ifade eden hadislerdir.
3-Maktu hadis:Tabiinin söz ve davranışlarını ifade eden hadislerdir.
 
Kur'an-ı Kerim'den sonra İslam'ın ikinci kaynağı hadistir. Hadis, Kur'an-ı Kerim'i tefsir ve şerheder. Hadis, hiç bir surette Kur'an'a muhalif değildir. Hz. Peygamberin emir ve yasakları Kur'an-ı Kerim'in ruhuna uygundur.
 
Kur'an'da esasları belirtilen bazı konuların ayrıntıları ancak hadisler yoluyla bilinebilir. Tefsir, fıkıh, kelam gibi İslamî ilimlerin en önemli ikinci kaynağı hadislerdir. Hadis bilmeyen kişilerin İslami konularda söz söylemeleri mümkün değildir.

Hadiste müminlerin emiri ve hadis emiri gibi unvanlarla en büyük hadis âlimi olarak tarihe geçmiş bulunan İmam Buhari, Camiu's-Sahih'den sonra, edep, ahlak ve aile eğitimi ile ilgili Edebu'l-Müfred'i yazmıştır. Bu eser, hadisle ilgili Buhari'nin ikinci önemil eseridir. Yaptığımız bu tercemenin özelliklerini şöyle açıklayabiliriz.
 
1-Tercemede açık ve sade bir dil kullandık. Ağdalı ifadelerden kaçındık.
2-Cümlelerin başında veya ortasında bulunan zamirleri Türkçe cümle yapısına uygun bulduğumuz zaman açık olarak yazdık.
3-Hadiste geçmiş kipiyle geçen fiilleri takakkuk-u vukuna binaen bazen geniş zaman veya gelecek zaman kipiyle verdik.
4-Te'kitler, tahkikler, Arapça cümle yapısında olduğu gibi cümlenin başında değil, vurgulanmak istenen yere koyulmuştur. Te'kitler, kesinlikle elbette veya şüphesiz şeklinde verilmiştir. Gerekli yerlerde açıklama yaptık. Eser, genellikle ahlak hadislerinden meydana geldiği için fazla bir açıklamaya ihtiyaç kalmamıştır.
5-Hadisi terceme ederken senedinden sadece sahabi ismini aldık.
6-İsimleri Türkçe telaffuz şekline göre yazdık.
7-Kitabı fazla şişirmemek için konu başlıklarının sadece Türkçelerini koyduk.
8-Hadis metinleri, Şam'da basılan ve Halid Abdurrahman el-Ak tarafından tashih edilmiş olan Edebu'l-Müfred nüshasından alınmıştır. Teknik imkanlar elverdiği ölçüde bu nüshada da bazı kelime ve hareke tashihleri yapılmıştır.
 
Tercemede  kapalı veya eksik kalan yer olmuşsa okuyucularımızın bize ulaştırmalarını istirham eder, iyi niyetli, ciddi ve yapıcı tenkitlere şimdiden teşekkür ederiz. Bu esere hazırlık, dizgi, tashih, baskı ve yayın safhalarında emeği geçen kardeşlerime minnet ve şükranlarımı arz ederim. Hizmeti geçenleri ve okuyanları âhirette Rasulullah'a ve İmam Buhari'ye komşu eyle Ya Rab!
 
Eserin bizim için bir sadaka-i câriye olarak kabul edilmesini ve bütün müslümanlara faydalı olmasını Cenâb-ı Hak'dan niyaz ederim. O, kalplerimizi Kur'an ve Sünnet nuruyla tenvir eylesin! O'nun tevfik ve lütfü olmasaydı bir kelime bile yazamazdık.
 
O'na sonsuz hamd-u senalar...

Rasulüne sayısız salat-u selamlar...
 
RAUF  PEHLİVAN
5 Ocak 2001 - İSTANBUL
 

           İmam Buhari'nin Hayatı ve Eserleri
 
Ebu Abdullah Muhammed Bin el-Buharî 194/810 tarihinde Buhara'da doğmuş, Semerkant civarındaki Hartenk köyünde 256/870 senesinde vefat etmiştir. Çocukluğunda babasını kaybettiğinden dolayı anası onun terbiye ve tahsili ile meşgul olmuştur. Çocukluğunda geçirdiği bir hastalıktan dolayı gözlerini kaybetti. Annesi gördüğü bir rüya üzerine oğluna dua etti. Anne duasıyla oğlunun gözleri açıldı.
 
Daha on bir yaşında iken hadis ile uğraşmaya başladı. Meşhur hadis âlimi Ed-Dâhilİ'nin meclisine devam etti. Zekasının keskinliği ve hafızasının gücüyle kendisini tanıyanların hayret ve takdirlerini kazandı. Hatta Es-Subkî' nin anlatmasına göre, Ed-Dâhilî bazı hadis yanlışlarını, o zaman daha on bir yaşında bulunan Buharî'nin yardımıyla düzeltti. Buhara'nın diğer bilginlerinden de ders alan Buhari, bu ders ve meclislerde hocalarıyla tartışmaya girecek kadar kabiliyet gösterdi. 826 tarihinde annesi ve kardeşi Ahmed ile birlikte Mekke'ye giderek hacı oldu. Hacdan sonra annesi ve kardeşi Buhara'ya döndükleri halde kendisi Mekke'de kaldı ve orada Abdullah Bin Zübeyr Bin el-Hâmidî'den Şafii fıkhını öğrendi. On sekiz yaşında iken sahabe ve tabiinin sözlerini topladı. Hadis ravilerinin biyografisini kapsayan Tarihu'l-Kebir'i, mehtaplı gecelerde ve Rasulullah'ın kabrinin yanında yazdı.
 
Hadis toplamak ve aynı zamanda ders vermeki çin 16 yıl durmadan şehir şehir dolaşmıştır. Özellikle Mekke, Medine, Bağdat, Kahire, Şam, Basra, Küfe, Merv, Basit, Neysabur ve Askalan'da araştırma yapmış ve ders vermiştir. 200 bin hadis ezber bilen Buhari, topladığı 600 bin hadisten eserine tam manasıyla sahih kabul ettiği ancak 7275 hadisi koymuştur.
 
İbn-i hüzeyme onun için şöyle demiştir:"Gök kubbe altında Buhari'den daha büyük bir hadis âlimi yoktur."
 
Onun el-Camiu's-Sahih adındaki eseri, Allah'ın kitabından sonra en sahih kitap olarak kabul edilmiştir.

Hadis ilminde böylesine yüksek bir yere ulaşmak, pek az kişiye nasib olmuştur. O nedenle Buhari'nin hadis ilmindeki mevkiini dile getirmek için ona "Emiru'l-Mü'minine fi'l-Hadis" lakabı verilmiştir. Yani hadiste müminlerin emiri. Emiru'l-Hadis, yani hadis emiri de demişlerdir. Bu unvanlar, hadis alimlerinin en yüksek derecesinin ifadesidir.
 
Buhara'ya döndükten sonra şehrin valisi Halid Bin Muhammed'in kendi sarayında çocuklarına hadis okutması için yaptığı teklifi reddedince vali ile arası açıldı ve şehri terketmek zorunda kaldı. Semerkant halkı, kendisini davet ettiği için oraya gitmek üzere Buhara'dan ayrıldı. Fakat bu davet yüzünden Semerkantlılar arasında anlaşmazlık çıktığını duyunca, Semerkant yakınlarındaki Hartenk köyüne yerleşmek zorunda kaldı. Nihayet ikinci bir davetten sonra ata binmek üzere iken kendisine fenalık geldi ve kısa süren bir hastalıktan sonra Hartenk'te vefat etmiştir.
İmam Buhari sekiz defa Bağdat'a gitmiştir. Her defasında imam Ahmed Bin Hanbel ile görüşmüştür. Son defa veda ettiği zaman kendisine hitaben İmam Ahmed Bin Hanbel:"Ey Ebu AbdullahI! Sen ilmi, insanları bırakıp Horasan'a mı gideceksin?" demişti.
 
İmam Buhari, Hartenk köyüne kapanıp kaldığında kadim dostu İmam Ahmed Bin Hanbel'in sözlerini hazin hazin hatırlayıp bir gece ellerini kaldırmış ve derin bir aşk içinde şöyle dua etmişti:
 
"Ya Rab! Yeryüzü çok geniş iken bana dar gelmeye başladı. Artık ruhumu kabzet de beni kendine kavuştur" Aradan bir kaç gün geçti. Ramazan ayının son gecesi yatsı vaktinden sonra ruhunu, çok kavuşmak istediği Rabbine teslim etti.
 
Cenazesi önce Semerkant'a götürülmek istendi. Ancak son nefesini verdiği Hartenk köyünde gömülmesi daha uygun görüldü. Ramazan bayramının ilk gününe rastlayan ertesi gün, cuma günüydü. H. 1, Şevval 256 (M. 2 Eylül 870) tarihinde cuma namazından sonra Hartenk'te toprağa verilmiştir. Allah ondan razı olsun.
 
 
Eserleri:
 
1-El-Câmi's-Sahih: Buhari'nin en meşhur eseridir. On altı yıllık bir çalışma sonunda yazılan ve bin kişiden toplanan 600 bin hadisten seçilmiş 7275 hadisi kapsayan bu eser, Kur'an-ı Kerim'den sonra en sahih kitap olarak tarihe geçmiştir. Pek çok şerhleri ve özetleri mevcuttur.
2-El-Edebu'l-Müfred: Tercemesini takdim ettiğimiz elimizdeki eserdir. 600 bin hadisten seçilmiş, edep, ahlak ve aile eğitimi ile ilgili hadisleri bir arada toplayan kıymetli bir eserdir.
3-Et-Tarihu'l-Kebir :Hadis ravilerinin hayatlarını anlatan kıymetli bir eserdir. Buhari, bu eserini henüz on sekiz yaşlarında iken Medine'de yazmıştır.
4-Et-Tarihu'l-Evsat: Tarih-i Kebir'in kısaltılmış şeklidir.
5-Et-Tarihu's-Sağır: Değişik bir tertiple Tarih-ı Kebir'den özetlenmiştir.
6-Duafau's-Sagır: Zayıf rivayetlerle ilgili bir eserdir.
7-Tevarih ve'l-Ensab: Bazı hadisçilerle ilgili kıymetli, tarihi bilgiler veren bir eserdir.
8-Et-Tefsiru'l-Kebir: Buhari'nin Kur'an Tefsiridir. Buhari, daha sonra bu kitabındaki hadislerin tahricine dâir ayrı bir eser üzerinde de çalışmıştır. Bugün ikisinin de mevcudu yoktur.
9-Refu'l-Yedeyn Fi's-Salat: Namazda elleri kaldırmakla ilgili bir eserdir. Mevcudu vardır.
10-Kitabu'l-Kıraatı Halfe'l-İmam: İmamın arkasında Kur'an okumakla ilgili bir eserdir. Mevcudu vardır.
11-EI-Akîde: Akaid konusunda bir eserdir. Mevcudu vardır.
12-Halku Ef'âlil-İbâd ve'r-Reddu ala'l-Cehmiye: Kelam ilmiyle ilgili kıymetli bir eserdir. Mevcudu vardır.
13-Ahbaru's-Sıfat: Akâid konusunda Allah'ın sıfatlarıyla ilgili bir eserdir.
14-Et-Tarih Fi Marifeti Ruvati'l-Hadis: Hadis râvileriyle ilgili bir eserdir. Mevcudu vardır.
 
Kaynaklarda geçen; fakat mevcudu olmayan diğer eserleri de şunlardır:
 
1-Esmau's-Sahabe: Sahabenin isimleri
2-Kitabu'l-Eşribe
3-Birru'l-Vâlideyn
4-el-Câmiu'l-Kebir: El-Câmiu's-Sahih'in aslını oluşturan daha büyük ve kapsamlı bir eserdir.
5-el-Müsnedu'l-Kebir
6-Kitabu'l-Hibe: Hibe ile ilgili hadisleri toplayan bir eserdir.
7-Kitabu'l-Fevâid
8-Kitabu'l-İlel Fil-Hadis
9-Kitabu'l-Mebsut
10-Meşyaha: Hocalarından bahseden bir eserdir.
11-Kitabu'l-Vuhdân: Tek bir hadis rivayet eden sahabilerle ilgilidir. ( Edebül Müfred , İmam Buhari , Rauf Pehlivan , Motif Yayınları, tercümesi , edep ve ahlak hadisleri )


İçindekiler
 
Ana-Babaya İyilik ve Saygı
Anaya İyilik ve Saygı
Babaya İyilik ve Saygı
Ana ve Baba Zulmetseler de Onlara iyilik Edilir
Ana Babaya Yumuşak Söz Söylemek
Ana Baba Hakkını Ödemek
Ana ve Babaya İsyan
Ana ve Babasına Lanet Edene Allah Lanet Eder
Büyük Günahları Olmayan Ana ve Babaya İtaat Edilir
Ana ve Babasına Yetişip de Cennete Gidemeyen Kişi
Ana ve Babasına İyi Davranan Kimsenin Allah Ömrünü Artırır
Müslüman, Müşrik Babası için Af Dilemez
Müşrik Olan Ana ve Babaya İyi Davranmak
Müslüman, Ana ve Babasına Sövmez
Ana ve Babayı İncitmenin Cezası
Ana ve Babayı Ağlatmak
Ana ve Babanın Duası
Ana Duasının Mucizesi (Beşikte Konuşan Çocuklar)
Hristiyan Olan Anaya İslam'ı Tebliğ Etmek
Ölümlerinden Sonra Ana ve Babaya iyilik Etmek
Babanın Dostuna İyilik Etmek
Sıla-i Rahmin Önemi
Sevgi Büyüklerden intikal Eder
Müslüman, Babasını Adı ile Çağırmaz
Kişi Babasını Künyesi İle Çağıra Bilir mi?
Akrabaya İyilik Etmek Vaciptir
Akrabaya İyilik Etmek
Akrabaya İyilik Yapmanın Fazileti
Akrabayı Ziyaret Etmek Ömrü Uzatır
Akrabasına İyilik Yapanı Allah Sevdirir
Derecesine Göre Yakınlara İyilik Yapmak
Akrabalık Bağlarını Koparan Bir Topluma Rahmet İnmez
Akrabalık Bağlarını Koparanın Günahı
Akrabalık Bağlarını Koparmanın Dünyadaki Cezası
Esas Sıla Karşılıksız İyiliktir
Akrabaya İyilik Etmek Cennete Koyar
Cahiliyet Döneminde İyi İş Yapanın Durumu
Müşrik Akrabaya İyilik Etmek ve Hediye Vermek
Kendi Soylarınızdan İyilik Yapacaklarınızı Öğreniniz.
Nesebin Önemi
Peygamber Dostları
Kız Çocuğu Büyütmenin Mükafatı
Kız ve Kız Kardeşlere Bakmanın Mükafatı
Boşanmış Kız Evladını Bakmanın Fazileti
Kız Evladını Sevmemenin Felaketi
Çocuk İnsanı Cimri ve Korkak Yapar
Rasulullah Torunlarını Omuzunda Taşırdı
Çocuk Göz Nurudur
Arkadaşına Mal ve Evlat Duası Yapmak
Anneler Çocuklarına Çok Merhametlidir
Çocukları Öpmek
Babanın Çocuğuna En Büyük İyiliği Edeptir
Babanın Çocuğuna İyi Davranması
Merhamet Etmeyene Merhamet Olunmaz
Rahmet Yüz Parçadır
Komşuluğun Önemi
Komşu Hakkı
Önce Komşuya İyilik
Önce Kapısı En Yakın Olan Komşuya Hediye Verilir
Komşuluğun Sınırı
Komşusuna Kapıyı Kapamanın Günahı
Müslüman, Komşusu Açken Doymaz
Çorbanın Suyunu Çok Koyup Komşulara Dağıtmak
Hayırlı Komşu
İyi Komşu
Kötü Komşu
Müslüman, Komşusuna Eziyet Etmez
Koyun Paçası Bile Olsa Komşuya İyilik Yap
Komşunun Şikayeti
Evinden Çıkmayan Komşusunu Zorlayan Kimse
Yahudi de Olsa Önce Komşuya İkram
İnsanların En Üstünü Hangisidir?
Hem İyilere Hem de Kötülere iyilik Etmek
Yetime Bakmanın Fazileti
Kendi Yetimine Bakmanın Fazileti
Yetime Bakmanın Mükafatı
En Hayırlı Ev, içinde Yetime Bakılan Evdir
Yetime Merhametli Baba Gibi Ol
Kendini Çocuklarına Adayan Dul Kadının Fazileti
Yetimin Edebi
Çocuğu Ölen Müslümanın Fazileti
Ölü Doğan Çocuk Bile Rahmettir
Kölelere İyi Davranmak
Kölelere Kötü Davranmak
Hizmetçiyi Bedeviye Satmak
Hizmetçiyi Affetmek
Köle Hırsızlık Ettiği Zaman
Köle Suç işler
Hizmetçiye Kötü Zan Beslememek için Teslim Edilen Eşya Mühürlenir
Hizmetçiye Kötü Zan Beslememek için Teslim Edilen Eşya Sayılır
Hizmetçinin Edebi
Allah Yüzünü Çirkinleştirsin Deme
Yüze Vurmak Yasaktır
Kölesini Döven Onu Azad Etsin
Kölesini Dövene Ahirette Kısas Uygulanır
Kölelere Giydiğinizden Giydirin
Köleye Kötü Bir Şey Söylemek
Köleye Yardım Etmek
Gücünün Yetmeyeceği iş Köleye Yüklenmez
İnsanın Ailesine ve Hizmetçisine İkramı Sadakadır
Kölesiyle Birlikte Yemek İstemediği Vakit
Kölesine Kendi Yediğinden Yedirir
Müslüman Hizmetçisini de Yemeğe Oturtmalı
Efendisine Karşı Dürüst Davranan Hizmetçinin Mükafatı
Hepiniz Çobansınız
Allah'ın ve Efendisinin Hakkını Ödeyen Köle
Köleye Hitap Şekli
Kölenin Efendisine Hitabı
Erkek Evinin Çobanıdır
Kadın Evinin Çobanıdır
İyiliğe Karşılık Vermek
İyiliğe Karşılık Veremeyen Ona Dua Etsin
İnsanlara Teşekkür Etmeyen Allah'a Şükretmez
Müslümanın Kardeşine Yapacağı Yardım
Dünyada İyilik Yapanlar Ahirette İyilik Görürler
Bütün İyilikler Sadakadır
Yoldan Rahatsızlık Veren Şeyi Temizlemek
Güzel Söz
Peygamberle İlgili Çok Dikkatli Konuşmak
Bahçeye çıkmak
Müslüman, Müslümanın Aynasıdır.
Caiz Olmayan Şakalar
Hayra Delalet Etmek
İnsanları Affetmek
İnsanlara Hoşgörülü Davranmak
Gülümsemek
Gülmek
Rasulullah Ne Tarafa Dönerse Bütün Vücudu ile Dönerdi
Danışman Güvenilir Olmalıdır
İstişare
İstişare Edeni Yanıltmanın Günahı
Müslümanlar Arasında Sevgi
Dostluk ve Sevgi
Mizah
Çocukla Şakalaşmak
Güzel Ahlak
Göz Tokluğu
Cimrilik
Güzel Ahlakın Önemi
Kıskançlık
İyi Kimse İçin iyi Mal
Mal ve Can Emniyeti
Neşeli Olmak
Çaresiz Kimseye Yardım Etmek
Güzel Ahlak İçin Allah'a Dua Etmek
Mümin Ayıplayıcı Değildir.
Lanetçiler
Doğru Kimse Lanet Etmez
Birbirinize Lanet Okumayın
Kafire Lanet Okumak
Dedikoduculuk
İşittiği Kötü Sözü Yaymak
İnsanları ayıplamak
İnsanları Aşırı Övmek
Emin Olunan Kimseyi Övmek
Meddahların Yüzüne Toprak Saçılır
Şiirde Övülen Kişinin Önemi
Şerrinden Korkunca Şaire Bir Şey Vermek
Gücüne Gidecek Bir Şeyi Arkadaşına ikram Etmek
Ziyaret
Ziyaretçinin Duası
Ziyaretin Fazileti
Kişi Sevdiği ile Beraberdir
Büyüklerin Fazileti
Büyüklere Saygı
Söz Büyüğün
Büyük Susarsa Küçük Konuşur
Büyüklere Tazim
Meyve En Küçük Çocuğa Verilir
Küçüğe Şefkat
Çocukları Kucaklamak
Erkeğin Kız Çocuğunu Öpmesi
Çocuğun Başını Okşamak
Küçük Çocuklara Yavrum Demek
Bütün Canlılara Merhamet
Aileye Karşı Şefkatli Olmak
Hayvanlara Merhamet Etmek
Kuşun Yumurtası Bile Alınmaz
Kafeste Kuş Taşımak
İnsanların Arasını Düzeltmek
Yalan Haramdır
İnsanların Eziyetine Sabretmek
Eziyete Karşı Sabretmek
İnsanları Barıştırmak
Sana İnanan Kimseye Yalan Söylemek
Yapamayacağın Sözü Verme
Soylara Dil Uzatmak
Kendi Kavmini Sevmek
Küs Tutmak
Müslümanın Dargın Durması
Bir Yıl Dargın Durmak
Dargınların Hayırlısı
Kavga Etmek
Selam Barışmak İçin Yeterlidir
Gençler Arasında Tefrika
Danışmasa Bile Kardeşine Doğruyu Göstermek
Kötü Örnek, Örnek Olmaz
Hile ve Düzenbazlık
Sövmek
İnsanlara Su Vermek
Sövme
Sövüşmek Şeytanlıktır
Müslümana Sövmek
Söz Umumi Olmalı
Anlamadan Başkasına Münafık Demek
Müslümana Kâfir Derse
Düşmanların Sevinmesinden Allah'a Sığınmak
İsraf
Savurganlar
Evleri Tamir Etmek
Binalara Yapılan Bağış
İşçilerle Beraber Çalışmak
Binaların Yüksekliği
Rasulullah Evini Kendisi Tamir Ediyordu
Geniş Ev
Namaza Giden Adımlar
Süslü Binalar
Yumuşak Olmak
Tutumluluk
Yumuşaklık Daha Evladır
Kolaylaştırın, Zorlaştırmayın
Nezaketsizlik
Mal Sahibi Olmak
Mazlumun Duası
Allah'tan Rızık İstemek
Zulüm
Hastanın Keffareti
Gece Yarısı Hasta Ziyareti
Hasta Müminin Sevabı
Ben Hastayım Demek Şikayet Olur mu?
Bayılmış Hastaya Ziyaret
Hasta Olan Çocukları Ziyaret Etmek
Hasta Ailesine ikramda Bulunmak
Bedeviyi Ziyaret
Hasta Ziyaretinin Fazileti
Hastaya Şifa Dilemek
Hasta Ziyaretinin Sevabı
Hasta Ziyaretinde Hadis Rivayet Etmek
Hasta Yanında Namaz Kılmak
Gayri Müslim'i Ziyaret
Hastaya Söylenecek Şey
Hastanın Cevabı
Fasik Ziyaret Edilir mi?
Kadının Erkek Hastayı Ziyarette Bulunması
Ziyaretçinin Evde Sağa Sola Bakması
Gözü Hastalanana Ziyaret
Ziyaretçinin Oturacağı Yer
Erkek Evinde Ne Yapar
Kardeşini Seviyorsa Ona Bildirsin
Sevdiğin Kişiyi Başkasından Sorma
Rasulullah Evini Kendisi Tamir Ediyordu
Geniş Ev
Namaza Giden Adımlar
Süslü Binalar
Yumuşak Olmak
Tutumluluk
Yumuşaklık Daha Evladır
Kolaylaştırın, Zorlaştırmayın
Nezaketsizlik
Mal Sahibi Olmak
Mazlumun Duası
Allah'tan Rızık İstemek
Zulüm
Hastanın Keffareti
Gece Yarısı Hasta Ziyareti
Hasta Müminin Sevabı
Ben Hastayım Demek Şikayet Olur mu?
Bayılmış Hastaya Ziyaret
Hasta Olan Çocukları Ziyaret Etmek
Hasta Ailesine ikramda Bulunmak
Bedeviyi Ziyaret
Hasta Ziyaretinin Fazileti
Hastaya Şifa Dilemek
Hasta Ziyaretinin Sevabı
Hasta Ziyaretinde Hadis Rivayet Etmek
Hasta Yanında Namaz Kılmak
Gayri Müslim'i Ziyaret
Hastaya Söylenecek Şey
Hastanın Cevabı
Fasik Ziyaret Edilir mi?
Kadının Erkek Hastayı Ziyarette Bulunması
Ziyaretçinin Evde Sağa Sola Bakması
Gözü Hastalanana Ziyaret
Ziyaretçinin Oturacağı Yer
Erkek Evinde Ne Yapar
Kardeşini Seviyorsa Ona Bildirsin
Sevdiğin Kişiyi Başkasından Sorma
Rasulullah'ın Duaları
Yağmur Zamanı Yapılacak Dua
Ölümü Temenni Etmek
Rasulullah (s)'ın Duaları
Sıkıntı Zamanında Okunacak Dua
İstihare Duası
Zalim İdareciye Karşı Yapılacak Dua
Duanın Kazandırdıkları
Duanın Fazileti
Rüzgar Estiği Vakit Yapılacak Dua
Rüzgara Sövmeyin
Yıldırım Düştüğü Zaman Okunacak Dua
Gök Gürlediği Zaman
Allah'dan Afiyet İstemek
Bela İstemek Caiz Değildir
Belanın Ezmesinden Allah'a Sığınmak
Uyarı Zamanında Kişinin Sözünü Anlatmak
Gıybet
Gıybet ve İdrardan Sakınmak
Ölünün Gıybeti
Babasının Yanında Çocuğu Sevmek ve Ona Dua Etmek
Müslümanlar Arasında Sevgi ve Yardımlar
Misafire Kendi Eliyle İkram Etmek
Misafire İkram
Misafirlik Üç Gündür
Misafir Ev Sahibini Bıktırmaz
Evinin Çevresinde Bulunana ikram
Misafir Mahrum Olursa
Misafire Ev Sahibinin Hizmet Etmesi
Misafire Yemek İkram Edip Namaza Durmak
Kişinin Ailesine Masraf Yapması
Müslüman Bütün Harcamalarından Dolayı Sevap Kazanır
Gecenin Sonunda Yapılan Duanın Önemi
Gıybet Kasdı Olmadan Falanca Uzundur veya Kısadır Demek
Önceki Bir Olayı Anlatmak
Müslümanın Ayıbını Örtmek
İnsanlar Helak Oldu Demek
Münafıka Efendi Demeyin
Övülen İnsan Ne Der
Müslüman Bilmediği Bir Şey İçin Ne Demeli
Gök Kuşağı ve İşareti
Samanyolu
Allah'ım! Beni Rahmet Karargahına Koy Denir mi?
Zamana Sövmeyin
Müslümana Dik Dik Bakmak
Vay Sana Demek
Müslümanın Evi
Babana Andolsun Sözü
Müslüman Kolay İstekte Bulunmalı
Sana Kin Tutan Kahrolsun Sözü
Allah ve Falanca Bilir Demeyin
Allah'ın ve Senin Dilediğin Demeyin
Eğlence ve Şarkı
Rehber ve Güzel Yol
Azık Vermediğin Kimse Sana Haber Getirir
Güzel Olmayan Temenni
Üzüme Kerem Adını Vermeyin
Vay Sana Sözü
İnsana Hitap
Üşenmek
Tembellikten Allah'a Sığınmak
Canım Sana Fedadır Sözü
Anam-Babam Sana Feda Olsun Sözü
Babası İslam'a Yetişmemiş Çocuğa Yavrum Demek
Pis Nefsim Demeyin
Ebu'l-Hakem Künyesi
Rasulullah (s) Güzel İsmi Severdi
Acele Yürümek
Allah'ın En Çok Sevdiği İsimler
İsim Değiştirmek
En Çirkin isim
İsmini Küçülterek insana Hitap Etmek
İnsanı Sevdiği İsimle Çağırmak
Asiye Adını Değiştirmek
Sarm Adı
Karga İsmi
Yıldız İsmi
Âs İsmi
İsmi Kısaltarak Hitap Etmek
Zahm İsmi
Berre Adı
Eflah Adı
Rebah Adı
Peygamberlerin Adları
Hazn Adı
Rasulullah'ın İsim ve Künyesi
Müşrike Künye Verilir mi?
Çocuğa Künye Verilmesi
Doğmadan Çocuğa Künye Vermek
Hanımlara Künye Vermek
Bir Kişiyi ilgili Olduğu Bir Şeyle Künyelemek
Büyüklerle Beraber Yürümek
Edep
Bazı Şiirler Hikmettir
Güzel ve Çirkin Şiir
Şiir Okutmak
İçini Şiirle Doldurmak
Şâirlere Sapıklar Uyar Âyeti
Sihir Etkisi Yapan Söz Vardır
Mekruh Olan Şiir
Sözü Aşırı Süslemek
Bir Şeyi Temenni Etmek
Adama Şey Demek
Hatalı Konuşmak
Gerçek Olmayan Bir şey Değildir
Tariz
Sırrı ifşa Etmek
İnsanlarla Alay Etmek
Acele Etmemek
Yol Göstermek
Körün Yolunu Saptıran
Zulüm ve Azgınlık
Zulmün Cezası
Şerefli Soy
Ruhlar Âleminde Ruhların Durumu
Hayret Edince Sübhanellah Demek
Elle Yeri Meshetmek
Taş Atmak
Rüzgara Sövmeyin
Yıldızın Doğmasıyla Yağmura Kavuştuk Demek
Bulut Görüldüğü Zaman Ne Söylenir?
Bir Şeyi Uğursuz Saymak
Uğursuzluğa inanmamanın Fazileti
Cine Karşı Çocuklara Takılan Şeyler
Fal
Güzel İsimle Teberrük
Attaki Uğursuzluk
Hapşırma
Hapşıran Ne Söyler
Hapşıran Kimseye Rahmet Dilemek
Hapşırma Duyan Elhamdü Lillah Der
Hapşırmayı Duyan Nasıl Rahmet Diler
Hapşıran Elhamdülillaft-Demezse Ona Dua Edilmez
Hapşıran Söze Nasıl Başlar
Allah'a Hamdedene Merhamet Dilemek
Hapşırınca Âb Söylenmez
Birkaç Kere Hapşırınca
Yahudi Hapşırınca
Kadın Hapşırınca
Esnemek
Cevap Zamanı Lebbeyk Demek
Din Kardeşi için Ayağa Kalkmak
Oturan Adamın Karşısında Ayakta Durmak
Esnerken Elini Ağzına Koymak
Başkasının Başını Taramak
Hayret Edince Baş Sallamak ve Dudak Isırmak
Hayret Edince Eli Dize Vurmak
Din Kardeşinin Dizine Vurmak
Kendisi Otururken insanları Ayakta Tutmak
Dünya ile ilgili Önemli Bir Öğüt
Felç Olan Kimse Ne Söyler
Cennet Müjdesi
Çocuklarla Musafaha
Musafaha
Kadının Erkek Çocuğun Başını Okşaması
Kucaklaşmak
Baba Kızını Öper
El Öpmek
Erkeğin Elini Öpmek
Saygıdan Dolayı İnsanlar için Ayağa Kalkmak
Selamın Başlangıcı
Selam Vermek
Selama Önce Başlayan
Selamın Fazileti
Selam, Allah'ın isimlerinden Biridir
Selam Müslümanın Müslümana Hakkıdır
Yürüyen Oturana Selam Verir
Binekli Oturana Selam Verir
Yaya Yürüyen Binekliye Selam Verir mi?
Az Çoğa Selam Verir
Küçük Olan Büyük Olana Selam Verir
Selamın Ölçüsü
İşaretle Selam Vermek
Selamı Duyurmak
Selam Vermek İçin Dışarı Çıkmak
Meclise Geldiği Vakit Selam Vermek
Meclisten Kalktığı Vakit Selam Vermek
Meclisten Kalkıp selam Vermemek
Musafaha için Eline Güzel Koku Sürmek
Tanıdığın ve Tanımadığına Selam ver
Yol Edebi
Fâsıka Selam Verilmez
Günahkar ve Koku Sürenlere Selam Vermek
Emiru'l-Müminine Selam Vermek
Uyuyan kimseye Selam Vermek
Allah Seni Yaşatsın Demek
Merhaba Demek
Selam Nasıl Alınır?
Selama Karşılık Vermeyen
Selamda Cimrilik Eden Kişi
Çocuklara Selam Vermek
Kadınların Erkeklere Selam Vermesi
Kadınlara Selam Vermek
Kişiye Özel Selam Hoş Değildir
Örtü Ayeti Nasıl İndi
Üç Mahrem vakit
Erkeğin Eşiyle Yemek Yemesi
Boş Eve Giren Nasıl selam Verir?
Köleleriniz Odanıza Girmek İçin İzin İstesin
Çocukların Odası Ne Zaman Ayrılır?
Annenin Odasına Girmek için İzin İstemek
Babanın Odasına Girmek İçin İzin İstemek
Babanın ve Çocuğun Odasına Girmek İçin İzin İstemek
Kız Kardeşin Odasına Girmek için izin İstemek
Erkek Kardeşinin Odasına Girmek İçin izin İstemek
Eve Girmek için Üç Defa İzin istemek
İzin İstemek Selamın Dışındadır
İzinsiz Bir Evi Gözetlemek
İzin İstemek Harama Bakmamak İçindir
İzin İstemenin Sınırı Üçtür
Eve Çağırmak İzindir
Gidilen Evin Kapısında Nasıl Durulur
Gidilen Evin Kapısında Nerede Beklenir?
Kapı Nasıl Çalınır?
İzin Almadan Girildiği Vakit
Selam Vermeden Girebilir miyim? Demek
Nasıl İzin istenir?
Kim O? Diyene Karşı Ben Demek
İzinden Sonra Selamla Gir Denilince
Evin İçine Bakmak
Eve Selamla Girmenin Fazileti
Eve Girince Allah'ı Anmazsa Şeytan Orada Geceler
Evde İzin istenmeyen Yerler
Dükkana Girerken İzin İstenmez
Farsça Nasıl izin İstenir?
Gayri Müslimlerin Selamına Karşılık Vermek
Ehl-i Kitaba Selam Verilir mi?
Gayri Müslime işaretle Selam Vermek
Gayri Müslimin Selamına Nasıl Cevap Verilir
Müslim ve Gayri Müslimlerin Bulunduğu Meclise Selam Vermek
Ehli Kitab'a Nasıl Mektup Yazılır?
Gayri Müslim Esselamu Aleykum Dediği Vakit
Müşriklere Selam Vermeyin
Gayri Müslime Nasıl Dua Edilir?
Bilmeden Gayri Müslime Selam Vermek
Filanın Sana Selamı Var Deyince
Mektuba Cevap Vermek Bir Haktır
Kadınlara Cevap Vermek
Mektuba Nasıl Başlanır?
İmdi Sözü
Mektuba Besmele ile Başlamak
Mektup Başlangıcı
Nasıl Sabahladın diye Sormak
Mektubun Sonunu Selam, İsim ve Tarihle Bitirmek
Sen Nasılsın Demek
Nasıl Sabahladın Diyene Ne Cevap Verilir?
Meclislerin Hayırlısı Geniş Olanıdır
Kıbleye Karşı Oturmak
Yerinden Kalkıp Sonra Geri Gelirse
Yol Üstünde Oturmak
Mecliste Yer Açmak
Safın Sonunda Oturmak
İki Kişi Arasına Oturulmaz
Kalabalık Mecliste Sahibine Doğru Yürümek
İnsanların En Cömert Olanı Arkadaşı Yanında Oturandır
Ayağı Ön Tarafa Doğru Uzatmak
Toplum İçinde Tükürülür mü?
Evlerin Önüne Çıkıp Oturmak
Paçaları Sıvamak
Kendisi İçin Kalkılan Yere Oturmaz
Sır Bir Emanettir
Rasulullah Bütün Bedeni İle Dönerdi
Bir iş için Birine Gideceği Zaman Önceden Ona Haber Vermesin
Gözünü Dikip Bakmak
Bir Toplumun Hoşlanmadığı Bir Haberi Dinlemek
Kürsü Üzerine Oturmak
Gizli Konuşanların Arasına Girmemek
Üç Kişi Bir Arada iken İkisi Gizli Konuşmasın
Cemaat Dört veya Daha Çok Olursa
Meclisten Kalkmak İçin İzin İstemek
Güneşin Altında Oturulmaz
Yasaklanan Giyim Tarzları
Misafire Minder Vermek
Rasulullah'ın Kurfusâ Oturuşu
Rasulullah'ın Bağdaş Kurarak Oturması
Rasulullah'ın Dizlerini Dikerek Oturması
Dizler Üzerine Çökmek
Rasulullah'ın Sırt Üstü Yatması
Yüzükoyun Yatmak Yasaktır
Sağ Elle Yiyip İçmek
Oturduğu Zaman Ayakkabılarını Nereye Koyar
Şeytan Yatağa Dal ve Taş Atar
Örtüsüz Dam Üzerinde Yatmak
Oturup Ayakları Sarkıtmak
İşi için Dışarı Çıkan Ne Der?
Cemaat Önünde Ayağı Uzatmak ve Yaslanmak
Sabaha Ulaşınca Ne Söylenir?
Akşama Varınca Ne Söyler?
Yatağa Girince Ne Söylenir?
Uyurken Yapılan Duanın Fazileti
Uyurken Elini Sağ Yanağın Altına Koymak
Günlük Zikirler
Yatmadan Önce Yatağı Silkelemek
Gece Uyanınca Ne Söylenir?
Elinde Yemek Artığı Bulunduğu Halde Uyuyan Kimse
Gece Lambayı Söndürmek
Yatarken Ateşi Söndürmek
Yağmuru Bereketle Yorumlamak
Eve Kırbaç Asmak
Gece Kapıları Kilitlemek
Karanlıkta Çocukları Dışarı Çıkarmamak
Hayvanları Döğüştürmek
Köpek Havlaması ve Eşek Anırması
Horoz Sesi Duyulduğu Zaman
Pireye Lanet Etmeyin
Kuşluk Vakti
Gündüzün Sonunda Uyumak
Yemek Ziyafeti
Erkeklerin Sünnet Edilmesi
Kızların Sünnet Edilmesi
Sünnet Merasimine Davet
Sünnette Eğlence
Ehl-i Kitab'ın Daveti
Cariyelerin Sünnet Edilmesi
Büyüklerin Sünneti
Doğum Yemeğine Davet
Bebeğin Ağzına Konan İlk Mama
Doğum Evinde Dua
Çocuk Ayıpsız Doğunca Allah'a Hamdetmek
Fıtrattan Olan Temizlikler
Temizlikte Zaman
Kumar
Horoz Üzerine Oynanan Kumar
Gel Kumar Oynayalım Diyen Kimse
Güvercin Kumarı
Kadınlara Yol Şiiri
Şarkı
Tavla Oynayanlara Selam Verilmez
Tavla Oynamanın Günahı
Tavlanın Olduğu Yerde Bulunmamak
Mümin Bir Delikten İki Kere Sokulmaz
Bize Silah Doğrultan Bizden Değildir
Her Canlı Takdir Edilen Yerde Ölür
Mendile Sümkürmek
Vesvese
Zan
Hanımın Kocasını Tıraş Etmesi
Koltuk Altını Yolmak
Vefa
Tanıma
Çocukların Oynaması
Güvercinleri Kesmek
Halife Kendi İşi İçin Kimseyi Ayağına Çağırmazdı
Toplum Önünde Balgam Çıkarmak
Bir Topluma Konuşan Kimse Tek Kişiye Dönmesi
Başkasının Evinde Sağa Sola Bakmak
Boş Söz
İki Yüzlülük
İki Yüzlülüğün Günahı
İnsanların Şerlisi Fenalığından Korkulandır
Haya
Cefa
Utanmayınca İstediğini Yap!
Öfke
Öfkelenen Ne Der?
Mümin Öfkelendiği Zaman Susar
Dostunu Ölçülü Sev
Düşmanına Ölçülü Buğzet
 



Motif Yayınları, İmam Buhari tarafından yazılan Edebül Müfred adlı kitabı incele diniz.