Kitap İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi
Yazar Prof. Dr. Ziya Kazıcı
Yayınevi M.Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları
Tercüme Prof. Dr. Bekir Topaloğlu
Kağıt - Cilt 2.Hamur , Karton Kapak Cilt
Sayfa Ebat 540 sayfa , 16x23.5 cm
İfav İlahiyat Vakfı Yayınları İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi kitabını incelemektesiniz.
Prof. Dr. Ziya Kazıcı İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi kitabı hakkında yorumları oku yup kitabın konusu, özeti, fiyatı, satış şartları hakkında bilgiyi geniş bir şekilde edinebilirsiniz.
Yaratan Rabbinin adıyla oku . O, insanı " alak " dan yarattı. Oku, Senin Rabbin en cömert olandır. Alak 1-2
Tarihten günümüze kadar insanın bulunduğu her yerde az veya çok medenileşme hareketinin görüldüğü bilinen bir gerçektir. Bu bakımdan, günümüze gelinceye kadar birbirinden farklı kaç medeniyetin geldiği kesin olarak bilinmemektedir. İslam dinini kabul eden milletlerin el birliği ile meydana getirdikleri islam medeniyeti, Asya Afrika ve Avrupa'nın önemli bir kısmında hâkimiyetini kurmuştu.
Bu medeniyet, özellikle günümüz Avrupa’sının medeniyeti olarak Batı Medeniyeti'nin gelişmesinde de önemli bir rol oynadı. Bu durum normal karşılanmalıdır. Zira tefekkür, araştırma, okuma ve ilimle uğraşmayı nafile ibadetlerden daha üstün tutan, böylece ilmi teşvik eden, âlimin uykusunu daha değerlendiren bir dinin mensubu, elbette ilimle meşgul olacaktır. Bu uğraş ise medeniyet ve vasıtalarının gelişmesine yardımcı olacaktır.
Batı ilim, akıl, fen ve teknik imkânlar demek olan İslam Medeniyeti ile karşı karşıya geldiği zaman kendini çok zayıf ve güçsüz gördü. Bu sebeple eksikliğini gidermek ve en azından insanca bir hayat sürmek için Müslümanlardan istifade yollarını aradı Avrupa, an az 5-6 yol ve kapıdan kendisine ulaşan islam Medeniyeti'nden istifade etti.
Bu istifade esnasında İslam Medeniyeti'nin unsurlarını kullandı. O, bu unsurları kullanırken farkına varmadan etkisinde de kaldı. Bodley (1545-1613)'in, "Rönesans'ı İslamiyet'e borçluyuz" sözü bu gerçeği aile getirmektedir. Bu kitap, İslam Medeniyet ve Müesseselerini temel kaynaklara dayanılarak ortaya koyan bir eserdir. Müesseseler, Hz. Peygamber döneminden başlayarak kronolojik gelişmelere göre işlenmiştir
ÖNSÖZ
Medeniyetin, maddî ve mânevi bütün unsurlarım bünyesinde toplayıp geliştiren İslâm, ilahi bir sistemdir. Bu sebeple Müslümanlar, ilahî vahyin, tedricî bir surette geliştirmeye çalıştığı medenî anlayışı, bir hayat nizamı olarak kabul ettiler.
Siyasî bir çevre içinde ortaya çıkan İslâm, nev-i şahsına münhasır bir özellik taşır. Tabir caizse o, ilahî bir medeniyettir. Bu, onun birçok müessesesinin temelinde ilahî hükümlerin bulunduğu mânâsına gelmektedir.
Bilindiği gibi "İslâm Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi", Hz. Peygamber'den bu yana geçen, bütün Müslüman toplumların yaşayış tarzım, ekonomik, sosyal, dinî, idarî, fikrî, teknik vs. gibi müesseselerini incelemektedir. Bu sayede biz, ilk Müslüman toplumlardan başlayıp günümüze kadar gelen ve değişik zaman ile mekân içindeki toplumun nasıl yaşadığım, nasıl düşündüğünü, neler yapmak istediğini, neyi başarıp neyi başaramadığını tesbit etme imkânını bulmaktayız. Bu bakımdan müesseseleri, "toplum ve devletlerin tarih sahnesinde kuruluş, gelişme, aldıkları şekil ve geçirdikleri merhaleleri gözler önüne seren canlı örnekler yekûnu" diye tarif etmek mümkündür. Bununla beraber İslâm müesseselerini ve dolayısıyla İslâm medeniyetini tanıyıp, onun insanlığın hizmetine sunduğu imkânları tedkik edip gün ışığına çıkarmak sanıldığı kadar kolay bir şey değildir.
Bu araştırmamızda konuları "dinî", "idarî", "iktisadî" "adlî" "teknik", "fennî", "ilmî" ve siyasî" gibi bölümlere ayırmadık. Zira İslâm medeniyet ve teşkilâtlarım, yukarıda belirtilen bir kategoride mütalaa etmek, kanaatimizce konunun başka yönlerini eksik bırakmak olurdu. Mesela Şeyhülislâm, günümüz Milli Eğitim ve Adâlet Bakanlıkları ile Diyânet İşleri Başkanlığının bütün görevlerini üstlenmiş bir yetkilidir. Bu bakımdan onun faaliyet ve yetki alanım sadece bir görevle sınırlamak mümkün değildir. Aynı şekilde günümüz uygulamasına göre malî bir mükellefiyet olarak kabul edilmesi gereken zekât ve öşür, aynı zamanda dinî birer vecibedirler. Keza kadı, bulunduğu şehrin hem adlî, hem askerî, hem de beledî yöneticisidir. Bu sebeple kadılığı bu üç bölümden hangisine koyarsanız koyun öbür bölümlerde bir eksiklik meydana gelecektir. Medeniyetin gelişmesinde gerekli olan ilim ve vasıtaları bakımından da durum böyledir. Sözgelimi tıb, hem insanların ıstırabım dindirmeye yönelik bir faaliyet alanı, hem de insanlara hizmet sebebiyle Allah rızasını kazanma vesilesi olan bir alandır. Bu sebeple biz, müesseseleri bir ayırıma tabi tutmadan müstakil bölümler olarak ele almayı uygun bulduk.
Günümüz İslâm dünyasında İslâm medeniyeti ve müesseseleri ile ilgili birçok eserin yazıldığı ve araştırmanın yapıldığı bilinmektedir. Fakat bütün bu araştırma ve eserlerde dikkati çeken husus, hemen hemen hepsinin, Müslüman Arap dünyasında kurulmuş devletlerin medeniyet ve müesseselerine ağırlık vermiş olmasıdır. Sadece Abbâsîlerle olan münasebetlerinden dolayı Büyük Selçuklulardan biraz bahsedilir. Bununla beraber İslâm dünyasının diğer devletleri (Osmanlılar gibi) tarafından geliştirilen ve âdeta başlı başına bir medeniyet olan Osmanlı medeniyet ve müesseselerine ya hiç veya çok az temas edilir. Gördüğümüz kadarı ile bu durum, dil ve kaynaklara ulaşıla-mamasından doğmaktadır.
Bu kitabımızda, Hz. Peygamber döneminden başlamak üzere, Müslüman Arap dünyasının medeniyet ve müesseseleri yanında, tarihî seyri içinde diğer Müslüman ve Müslüman-Türk Devletleri'nin müesseselerine de yer verildi. Özellikle, bir kıta görünümündeki geniş topraklar üzerinde hakimiyetini tesis etmiş bulunan ve farklı din, dil, ırk, örf ve âdetlere sahip toplulukları asırlarca adil bir şekilde idare etmiş olan Osmanlı Devleti teşkilâtına yeterince yer verdik. Müslüman devletlerin hayatiyet sırlarını teşkil eden bu müesseseler, arşiv belgeleri ile temel kaynakların ışığı altında değerlendirildi. Bu sebeple, araştırmamızın büyük bir boşluğu dolduracağı kanaatindeyiz.
Prof. Dr. Ziya KAZICI