Kitap Riyazüs Salihin
Yazar İmam Nevevi
Yayınevi Ravza Yayınları
Tercüme Şerafettin Aslan
Kağıt Cilt 2.Hamur, Kalın Kapak Cilt, 3 Cilt Set
Sayfa Ebat 1007 sayfa - 17x24 cm.
Hadis Sayısı 1.913 Hadis-i Şerif Arapça ve Türkçe Metin açıklamalı
Karton Kapak 3 Cilt Riyazüs Salihin kitabını incelemektesiniz.
Ravza Yayınları Riyazüs Salihin kitabı hakkında
yorumları oku yup
kitabın konusu,
özeti,
fiyatı, satış şartları hakkında bilgiyi geniş bir şekilde edinebilirsiniz.
Yaratan Rabbinin adıyla oku . O, insanı " alak " dan yarattı. Oku, Senin Rabbin en cömert olandır. Alak 1-2
Riyazüs Salihin
Büyük İslam alimi İmam Nevevi'nin asırlardır ellerden düşmeyen Riyazüs Salihin isimli muhteşem eseri, 371 bölümden oluşan ve İslam dünyasında en çok okunan müstesna bir hadis kitabıdır. Nevevi önsözünde kitabını şöyle takdim ediyor;
"Sahibini (okuyanı) ahiret yoluna ileten zahiri ve batini edepleri elde etmesini sağlayan, terhib ve bu yola girmiş olanların; zühd, nefis terbiyesi, ahlakın güzelleştirilmesi kalplerin temizlenip tedavi edilmesi azaların günah işlemekten korunması, manevi eğriliklerin giderilmesi ve daha başka ariflerin maksatlarıyla ilgili bütün edepleri ihtiva eden sahih hadislerden oluşan muhtasar (bir kitap) yazmayı istedim.
Burada ancak meşhur hadis kitaplarında yer alan, manası açık sahih hadisleri zikrettim. Bölüm başlarını Aziz Kur'an'dan ayet-i kerimeler ile başlattım."
MUKADDİME
Bismillahirrahmanirrahîm
Hamd bir (tek), kahhar, daima galip, affedici gönül ve basiret sahipleri için bir hatırlatma, akıl ve ibret ehli için bir ibret olması için geceyi gündüze (gündüzü geceye) çeviren Allah'adır. O Allah ki mahlûkatından seçtiği bir kısım kimseleri bu dünyada zühd ve takva sahibi kılmış, onları kendini murakabe etme, sürekli düşünme, nasihat dinleme ve zikre sarılmayla meşgul etmiş, kendisine itaat etmede ve ahiret yurduna hazırlanmada muvaffak kılmıştır. Onları öfkesine uğramaktan, cehennem'e girmeyi gerektiren şeylerden sakındırmış, onların hallerinin ve tavırlarının değişmesine rağmen bu durumlarını korumaya muvaffak kılmıştır.
O'na hamdlerin en beliği, en temizi, en kapsamlısı ve en mükemmeliyle hamd ederim. Çok lütufkâr, keremi bol olan, çok müsamahalı olan ve çok merhamet eden Allah'tan başka ilah olmadığına şahadet ederim.
Yine şehadet ederim ki Muhammed (sav) O'nun kulu, elçisi, habibi, dostu, doğru yolu gösteren ve hak dine davet edendir. Yüce Allah'ın salat ve selâmı ona, bütün diğer peygamberlere, hepsinin ailesine ve diğer bütün Salih (kullar) üzerine olsun.
Yüce Allah: "Ben cinleri ve insanları ancak bana ibadet etsinler diye yarattım. Ben onlardan bir rızk istemiyorum. Bana yedirmelerini de istemiyorum." (Zariyat: 56, 57) diye buyurmaktadır. Bu onların (insanlar ve cinlerin) yalnızca ibadet etmek için yaratıldıklarını çok açık bir şekilde açıklıyor. Bunun için onların yaratıldıkları şey için özen göstermeleri, dünya zevklerinden zühd ile yüz çevirmeleri gerekir.
Zira dünya ebedi kalış yeri değildir. Sonu olan, yok olacak olan bir yurttur. Ahiret yurdun götüren bir binektir, mutluluk ve neşe yeri değildir. Ayrılış yeridir, devamlı kalınacak bir yer değildir. İşte bu nedenle insanların en akıllıları orada bulunan zahidler/ sürekli ibadet yapanlardır.
Bu hususta Yüce Allah şöyle buyuruyor:
"Dünya hayatının misali gökyüzünden indirdiğimiz bir su gibidir. Biz onu gökten indirmişiz; derken onunla yeryüzünün otu, insan ve davar yiyeceğinden birbirine girmiştir. Nihayet yeryüzü bütün zinetini takınıp süslendiği, ehli de onun üzerine kendilerini kudret sahibi olduklarını zannettikleri bir sırada geceleyin veya gündüzün ona emrimiz gelivermiş bir anda ona öyle bir tırpan atıvermiştir ki sanki dün hiçbir şenlik yokmuş. İşte düşünecek bir kavim için ayetleri böyle uzun uzun açıklıyoruz." (Yunus: 24)
Bu manadaki ayet-i kerimeler oldukça çoktur. (Şu şiiri söyleyen) ne güzel söylemiştir:
Muhakkak ki Allah'ın zeki kulları vardır.. Onlar dünyayı boşadılar ve fitnelerden korktular. Ona dikkatle baktılar ve anladılar ki, Orası diri olanlar için bir vatan değildir.
Orayı maksatlarına ulaştıran deniz kabul ettiler ve salih amelleri de orada gemiler edindiler.
Dünyanın durumu benim vasfettiğim, bizim durumumuz ve yaratılış gayemiz size sunduğum gibi olunca her mükellefin bizzat (bu ümmetin) hayırlılarının yolundan gitmesi akıllı ve ileri görüşlülerin yolundan yürümesi, işaret ettiğim hususlara hazırlıklı olması, uyardığım konulara dikkat etmesi gerekir. Onun için bu hususta en doğru yol, onu doğruya ulaştıracak en iyi yöntemi öncekilerin ve sonrakilerin efendisi ve en şereflisi Peygamber (sav) Efendimizden sahih olarak gelen hadislerle edeplenmektedir.
Allah'ın salat ve selamı onun ve diğer bütün peygamberlerin üzerine olsun.
Yüce Allah şöyle buyuruyor:
"İyilik ve takva üzerinde yardımlasın." (Maide: 2)
Rasulullah (sav) den sahih olarak gelen hadiste şöyle buyuruyor: "Kişi kardeşine yarıdm ettiği sürece Allah da ona yardım eder." (Müslim- Tirmizi-Nesâi)
"Kim bir hayra önderlik ederse ona o iyiliği yapanın ecri kadar sevap vardır." (Müslim, Ebu Davud)
"Kim hidayete çağırırsa ona tabi olanın ecrinin (mükâfatının) aynısı ona da verilir. Ona tabi olanların ecrinden de bir şey noksanlaşmaz. (Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesâi)
Hz. Ali (r.a.)'a hitaben de şöyle buyurmuştur.
"Allah'a yemin olsun ki senin (elin)le yüce Allah'ın tek bir kişiyi hidayete erdirmesi kırmızı develerin (en değerli nimetlerin) senin olmasından daha hayırlıdır." (Buhari-Müslim)
Sahibine ahiret yolunu gösteren, gizli ve açık edepleri kazandıran; terğib (teşvik) ve terhib (korkutma) yı, Allah' yolunda gidenlerin edeplerinden olan zühdü, nefis terbiyesini, ahlakı güzelleştirmeyi, kalp temizliğini ve bunun çarelerini, azaları günahlardan korumayı ve sapmaları önlemeyi amaçlayan ve ariflerin maksatlarını gerçekleştirmeyi sağlacak daha başka gayeleri gerçekleştirmeyi temin edecek sahih hadislerden oluşan muhtasar bir
kitap yazmayı istedim.
Bu
kitapta ancak sahih hadisleri ihtiva eden
meşhur kitaplardan, sahihliğii açık olan hadislerin dışında hadis almamaya özen gösterdim. Her konuya Aziz Kur'an'dan ayet-i kerimeler ile başladım. Manaları açık olmayan, izaha ihtiyaç duyulan kelimeleri açıkladım.
Bir hadisin sonunda "Müttefakun aleyh" dediğim zaman bu Buhari ve Müslim birlikte rivayet ettiler" demektir.
Eğer bu kitabı tamamlamak nasip olursa buna uyanları hayırlara sevkedeceğini, kötülüklerin ve helak edici davranışların her türlüsüne engel olacağını umarım.
Bu kitaptan faydalanan kardeşlerimden bana, anne ve babama, hocalarıma, diğer sevdiklerime ve bütün müslümanlara hayır dua etmelerini istiyorum. İtimadım kerim olan Allah'adır. İşlerimi yalnızca ona havale ettim. İtimadım (dayanağım) kerim olan Allah'adır. Allah bana yeter ve O ne güzel vekildir. Günahlardan kaçmaya kuvvet, iyilikleri yapmaya kuvvet ancak Aziz ve Hakim olan Allah'ın yardımıyladır.
MUHTASAR HADİS USULÜ HADİS NEDİR?
Hadis; en kolay tanımıyla Peygamber (sav)'in sözüne denir. Çoğulu ise "Ehâdîs" tir.
Terim olarak: "Peygamber (sav)'in söz, fiil ve takrirleri (onayları) dır."
HADİS VE SÜNNET
Başlangıçta
hadis "Peygamber (sav)'in Sözü" sünnet ise; "Peygamber (sav)'in Fiili" anlamında kullanılmışsa da daha sonra her iki kelime de aynı muhteva için kullanılan iki ayrı terim olarak kullanılmıştır. Bunun için de Peygamber (sav) Efendimizden bize ulaşan her şeye sünnet veya hadis denmektedir.
HADİSİN YAPISI
Hadis iki ana unsurdan oluşur. Birinci kısma "Sened" ikinci kısma "Metin" denir.
Sened: Birinin diğerinden alıp nakletmesi şartıyla Rasulullah (sav)'e ulaşıncaya kadar o hadisi nakleden râvilerin isimlerinin sıralandığı kısımdır. Bu sayede hadisin bize kimler tarafından ulaştırılmış olduğunu öğrenmiş oluruz.
Metin: Hadisin asıl kısmını teşkil eder. Senedinin kendisinde son bulduğu kısımdır. Asıl hadiste zaten senedin çeşidinden gelen bu kısımdır. Yani metindir.
KAYNAĞINA GÖRE HADİSİN ÇEŞİTLERİ
1)Kudsi Hadis: Peygamber (sav) Efendimizin bazı hadisleri "Yüce Allah şöyle buyuruyor" şeklinde başlar. Bu kelimelerle başlayan hadislerin manası Yüce Allah tarafından Peygamber (sav)'in gönlüne ilham edildiği dikkate alınarak bunlara "Kudsi Hadis" denmiştir.
2)Merfu Hadis: Peygamber (sav)'e açıkça veya dolaylı olarak nisbet edilen "Peygamber (sav) şöyle buyurdu" veya "şöyle yaptı" diye başlayan hadislerdir.
3)Mevkuf Hadis: "Falan kimse şöyle söyledi" veya "şöyle yaptı" diye başlayıp senedi Peygamber (sav)'e kadar ulaşmayıp sahabe de kalan hadislere "Mevkuf hadis" denir. Bunlar Sahabe-i Kiram'ın söz, fiil ve takrirleridir.
RAVİ SAYISINA GÖRE HADİSİN ÇEŞİTLERİ:
- Mütevatir Hadis:
Yalan bir haberi rivayet etmelerini aklın kabul edemeyeceği kadar kalabalık râvilerin her nesilde kendileri gibi kalabalık bir raviler topluluğundan alıp rivayet ettiği hadislerdir. Bunlarda ikiye ayrılır.
- Lafzi Mütevatir: Bütün rivayetlerinde lafızları aynı olan mütevatir hadislere denir.
- Ma'nen mütevatir: Sözleri arasında farklılık bulunmakla birlikte muhtevaları aynı olan rivayetlere "Manevi Mütevatir" denir.
Mütevatir hadis kesin bilgi ifade eder ve onları inkar edenler kafir olurlar.
Ahad Hadîs: Havilerin sayısı bakımından mütevatir derecesine ulaşmayan rivayetlere Âhâd
hadis denir.
Meşhur Hadis: Başlangıçta bir-iki kişi tarafından rivayet edilmişken dal'.a sonraki nesillerde tevatür derecesine ulaşan hadislere denir.
SIHHAT DERECESİNE GÖRE (DELİL OLMASI AÇISINDAN) HADİSLERİN ÇEŞİTLERİ:
Hadislerin delil olmaları sıhhat (sağlamlık) derecesine bağlıdır. Hadisler güvenilir olup olmama yönünden üç kısma ayrılmışlardır. Sahih, Hasen ve zayıf.
Sahih Hadis:
Adalet ve Zapt sahibi (ilahi emirleri yerine getirip günahlardan kaçınan ve hadisi başkasına rivayet edinceye kadar hocasından aldığı gibi koruyan) râvilerin muttasıl (baştan sona kesintisiz) bir senetle rivayet ettikleri şaz (güvenilir râvilerin rivayetlerine ters düşmeyen) ve muallel (senedinde ve metninde gizli bir kusuru) olmayan hadistir.
En güvenilir hadisler Buhari ve Müslim'in kitaplarında topladıkları hadislerdir.
Hasen Hadis:
Ravisi Zabt açısından biraz kusurlu olan hadistir. Bu hadisler fıkıh kitaplarında delil olarak kullanılmıştır.
Zayıf Hadis:
Sahih ve Hasen hadis'in şartlarını taşımayan hadislere "Zayıf Hadis" denir. Zayıf hadisler Sahih hadiste bulunması gereken özelliklerden birini yada bir kaçını taşımamasına göre dereceleri de farklılık arzeder.
Sahih Hadisin Kısımları:
Buhari ve Müslim'in ittifak ettiği hadisler
Buhari'nin tek başına rivayet ettiği hadisler
Müslim'in tek başına rivayet ettiği hadisler
Buhari ve Müslim'in rivayet etmediği ancak onların şartlarına uyan hadisler Yalnızca Buhari'nin şartına uyan hadisler.
Yalnızca Müslim'in şartına uyan hadisler.
Diğer imamların sahih gördüğü hadisler.
HADİSİN DİNDEKİ YERİ
Hadisler, Kur'an'ı Kerim'den sonra dinin temel ikinci kaynağıdır.
İnsanlığa bir hidayet rehberi olarak gönderilen Kur'an'ı Kerim, peygamberimiz Hz. Muhammed (sav) Efendimiz tarafından tebliğ edilmiş, onun hayatı adeta yaşayan bir Kur'an olmuştur.
Kur'an'ı Kerim'in ayetlerini şüphesiz ki en iyi anlayan Vahyin kendisine indiği Allah Rasulü olmuştur. O halde hadisler Kur'an'ın doğru bir şekilde anlaşılması için vazgeçilmez bir kaynaktır. Peygamber (sav)'in hadisleri olmadan dini hayatın yaşanması âdeta imkansızdır.
Zira hadisler Kur'an'ın müşkil ayetlerini tefsir eder, âm (genel-geniş kapsamlı) ifadelerini daraltır ve Kur'an'da yer almayan meselelere açıklık getirir. (Hayızlı kadının kılamadığı namazları kaza etmemesi gibi)
Yüce Allah Kur'an'ı Kerim'de otuzdan fazla ayette peygamber (sav)'e itaat edilmesini emretmektedir. Onlardan birkaç tanesi şunlardır: "Kim peygambere itaat ederse Allah'a itaat etmiş olur." (Nisa: 80)
"Peygamber mü'minler için kendi öz nefislerinden önde gelir"
"Allah ve Rasulü bir işe hüküm verdiği zaman gerek mü'min erkek için ve gerek mü'min kadın için o işlerinde seçme hakkı yoktur. Her kim Allah ve Rasulüne karşı gelirse açık bir sapıklığa düşmüş olur." (Ahzab: 36)
"Andolsun ki muhakkak ki size; Allah'a ve ahiret gününe ümit besler olup da Allah'ı çok zikreyleyen kimseler için Rasulullah'ta pek güzel bir örnek vardır."
"Yok yok! Rabbine yemin ederim ki, onlar aralarında çıkan çapraşık işlerde seni hakem yapıp, sonra da verdiğin hükümden nefislerinde hiçbir darlık duymaksızın tam bir teslimiyetle teslim olmadıkça iman etmiş olmazlar." (Nisa: 6/50)
Peygamber (sav)'i nazarı dikkate almadan Müslüman olunamayacağı gibi onun sünnetine rağmen veya sünneti dikkate almadan da Müslüman olunamaz.
[1]
Bu hususla ilgili olarak Peygamber (sav) şöyle buyuruyor:
"Ümmetimin tamamı cennete girecektir. Yalnız yüz çevirenler hariç." Ashâb sordu:
- Ey Allah'ın Rasulü! Kimler yüz çevirecekler? Rasulullah (sav):
"Bana itaat eden cennete girer. Bana isyan eden yüz çevirmiş olur. '
[2]
imam Şafii (rh) Ayet-i Kerimelerde geçen "Hikmet"
[3] le sünnetin kastedildiğini belirtmiştir.
[4] müfessirlerden Fahreddin Râzi
[5] ve Âlisi'de
[6] ayet-i kerimeyi aynı şekilde tefsir etmişlerdir.
"Sana Kur'an ve onun kadar da hikmet verildi.'' hadisi de hikmetin sünnet anlamına geldiğine işaret etmektedir.
Yine Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur:
"Bir kişiye koltuğuna yaslanmışken hadisim ulaşır da aramızda
Allah'ın kitabı var. Ondaki helali helal, haramı da haram sayarız, derse (bilsin ki) Rasulullah'ın haram kıldığı da Allah'ın haram kıldığı gibidir.
Lb
Peygamber (s.a.v.)'in hadisleri hakkında ileri-geri konuşup, sünnet etrafında şüphe uyandırmak isteyenler bu yaptıklarıyla ancak İslama zarar vermiş olurlar.
Resulullah (s.a.v.)'in risalet görevini aldıktan sonra yaşamış olduğu 23 yıllık uzun bir dönem Kur'an'ın hayata uygulanış biçimini ifade eder. Onun hayatı yaşayan bir Kur'an'dır. Yalnızca Kur'an'la amel ederiz diyenler, esasen Rasulullah (s.a.v.)'i müslümanların gönlünden ve pratik hayatından silmek isteyenlerdir.
Bu anlayış aslında yerli bir düşünce de değildir. Müsteşriklerin islam Coğrafyasına monte etmek istediği çok yanlış ve tehlikeli bir yoldur. Hedeflenen ise İslam'da reform yapmak dini hayatı sulandırıp cahiliyye benzeri yaşam şeklini meşrulaştırmaktır. "Kur'an bize yeter" diyenlerin dini hayatlarına ve aile yaşamlarına bakıldığında bu gerçek gün gibi görülecektir. Yüce Allah hepimizi Resulünün izinde yürüyüp şefaatine kavuşmaya mazhar kılsın.
7 -El, Kâsımi, Kavârdu't-Tahdrs, 58; Doç Dr. Mahmud Denizkusları, Sünneti Terk Kuranla Amel Meselesi. 61-63 6 Syharı. Hace: 50.70; Müslim. Hacc 2469 (
Riyazüs Salihin, İmam Nevevi, Ravza Yayınları, 3 Cilt takım, Tercüme Şerafettin Aslan, Yayın 2007, riyazüs salihin hadis kitabı )
Mustafa KASADAR
21- 05-2006/ Sultançifliği
Ravza Yayınları 3 Cilt Riyazüs Salihin kitabı nı incele diniz.
[1]Prof. i L. Çakan. Altınoluk Dergisi Ekim 1990. 6
[3]Nisa: 113. Ahzab: 34. Al-i irman 64
[4]İmam Safi. er-Rtsale 32
[5]Tefsiri lebir 1/310; 4/615