Kitap Maturidiyye Akaidi
Yazar Nureddin Es Sabuni
Yayınevi M.Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları
Tercüme Prof. Dr. Bekir Topaloğlu
Kağıt - Cilt 2.Hamur kağıt, Karton Kapak Cilt, Arapça ve Türkçe Metin birarada
Sayfa - Ebat 348 sayfa, - 16.5x23.5 cm
Yayın Yılı 2015 , 14. Baskı Son baskı
İfav Yayınları Maturidiyye Akaidi kitabını incelemektesiniz.
Nureddin Es Sabuni Maturidiye Akaidi kitabı hakkında yorumları oku yup kitabın konusu, özeti, fiyatı, satış şartları hakkında bilgiyi geniş bir şekilde edinebilirsiniz.
Yaratan Rabbinin adıyla oku . O, insanı " alak " dan yarattı. Oku, Senin Rabbin en cömert olandır. Alak 1-2
maturidiyye akaidi nureddin es sabuni
YENİ BASKI MÜNASEBETİYLE
Otuz üç yıl önce ilmî neşrini ve tercümesini bitirdiğim elinizdeki eser Diyanet İşleri Başkanlığınca yayımlanmış ve sekiz baskısı yapılmıştır. Bu müddet içinde edindiğim dil, üslûp, ifade ve imlâ tecrübelerini katmak, özellikle
Arapça hazırlık sınıfı bulunan
İlahiyat Fakülteleri'nde bir nevi
ders kitabı konumunda bulunan eserin daha kolay anlaşılmasını sağlamak amacıyla yeniden gözden geçirilmesini zaruri gördüm.
Kitabın sağ tarafında yer alan Arapça metnin tesbitinde başvurulan yazmalar arasındaki nüsha farkları (el-furük) -lisans seviyesinde kendisine ihtiyaç duyulmayacağı düşüncesiyle- bu baskıdan itibaren kaldırılmıştır. Allah nasip ederse söz konusu metnin ayrıca ilmî neşrini yapmayı düşünmekteyim.
Kitap,
Sünni akaidin en büyük mezhebini teşkil eden
Matüridiyye kelâmının, gerek üslûp ve ifade gerek plan ve muhteva bakımından klasik bir eseri konumundadır
. Maturidiyye Akaidi Kitabı nın hem
Arapça metni hem Türkçe tercümesinin ilim yolcuları için faydalı olmasını Cenâb-ı Hak'tan niyaz ederim.
28.11.2011
Bekir TOPALOĞLU
ÖNSÖZ
Kâinatı yaratan, geliştiren ve idare eden, esirgeyen ve bağışlayan, hesap gününün yegâne hâkimi bulunan Allah'a hamdolsun. Hak yolun tebliğcisi, insanlığın kurtarıcısı, yaratıkların en hayırlısı, peygamberlerin onuncusu Muhammed aleyhisselâma, onun necip soyuna, şerefli arkadaşlarına ve hayırlı ümmetine selâm olsun.
Allah Teâlâ'nın bize lütfettiği sayısız nimetler içinde en müstesna yeri işgal eden, şüphesiz ki İslâmiyet'tir. İslâmî ilimler içinde akaid veya kelâm, bütün dinî hükümlerin temelini teşkil etmesi bakımından en şerefli ilim kabul edilmiştir. Dinimizin iman esaslarından bahseden bu ilimde, bilindiği üzere, İslâm tarihi boyunca birbirinden farklı metotlar benimseyen bazı cereyanlar ortaya çıkmıştır. Bunlardan başta Resûlullah ile ashap cemaatinin akaid sahasında takip ettiği yolu (sünneti) izleyen zümreye "Ehl-i sünnet ve'l-cemâat" adı verilmiştir. Selefiyye,
Mâtürîdiyye ve Eş'ariyye fırkalarına ayrılan bu Ehl-i sünnet akaid mezheplerinden
Mâtürîdiyye ile Eş'ariyye gittikçe gelişmiş, yayılmış ve dünya müslümanlarının çoğunluğunu kendisine çekmeye muvaffak olmuştur.
Osmanlı Devleti'nin hâkim olduğu ülkelerde yaşayan müslüman Türkler, umumiyetle fıkıhta Hanefiyye, akaidde
Mâtürîdiyye mezhebini benimsemiştir. İmâm-ı Âzam Ebû Hanîfe'nin (ö. 150/767) kurduğu esas üzerine
Ebû Mansûr el
-Muturidi (ö. 333/944) tarafından Türkistan'da geliştirilen
Matüridiye mezhebi, izahlarında
Kitap ve Sünnet'e en çok bağlılık gösteren, anlayışlarında ashap ve tabiîn yolu olan Selef metoduna en çok yaklaşan, kuru münakaşa ve cedel zihniyetinden uzak kalabilen sade bir kelâm mezhebidir
. Matüridiyye kelâmcılarının asırlar boyu meydana getirdiği eserler sayı ve kalite bakımından zengin olmakla beraber, denebilir ki âlimlerimiz bu değerli hazineye gerekli ilgiyi göstermemiştir. Üstat Ebû Mansûr el-Mâtürîdî'nin o muhteşem eseri Kitâbü't-Tevhîd bile ancak 1970 yılında basılarak ilim âlemine sunulmuştur.
Kelâm ilmine, başka bir deyişle
Mâtürîdiyye akaidine Türk âlimlerinin katkıları büyük olmuştur. Bununla beraber yıllarca Osmanlı medreselerinde okutulan, bugün de memleketimizin resmî ve gayri resmî eğitim ve öğretim araştırmalarında elden ele dolaşan meşhur
kitap Şerhu't-Akâid, Eş'ariyye mektebine bağlı bir eserdir. Gerçi bu şerhin iki üç sayfayı geçmeyen çok muhtasar metni
Matürîdî bir müellifin kaleminden çıkmıştır. Fakat metin üzerinde meydana getirilen elliyi aşkın şerh ve haşiye içinde Eş'arî kelâmcısı Teftâzânî'nin (ö. 792/1390)
şerhi, yeri geldikçe doğrudan veya dolaylı bir şekilde
Mâtürîdiyye görüşünü çürütmeye ve Eş'arî anlayışını hâkim kılmaya gayret gösteren bir eser görünümündedir. Aslında Ehl-i sünnet ilm-i kelâmının bu iki ekolü arasında temelde ayrılık yoktur. Ancak büyük bir kısmı Türk asıllı olan
Matüridiyye ulemâsının meydana getirdiği bunca kıymetli esere, yine
Matüridiler 'in ilgisiz kalması ve Eş'ariyye mektebine bağlı
kitaplara düşkünlük göstermesi için haklı bir sebep ve makul bir izah bulmak kolay değildir.
Mâtürîdiyye Akaidi adı altında istifadeye sunduğumuz eser, Hanefiyye ve
Matüridiye âlimlerinden Buharalı
Nureddin es Sabuni 'nin (ö. 580/1184) el-Bidâyefî usûli'd-dîn isimli
kitabıdır. Müellif önce el-Kifâye adıyla hacimli bir eser yazmış, sonra bunu hulâsa ederek el-Bidâye'y'\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\ meydana getirmiştir. Bu sebeple kitap takdire şayan bir itina ve dikkat ürünü olmuştur. İncelenmesinden de kolayca anlaşılacağı üzere klasik
kelâm kitaplarının hemen bütün konularını içeren eserin dili sağlam, tertibi güzel, ifadesi açıktır. Müellif,
kitabında Ehl-i sünnet ve
Matüridiyye görüşlerini ispat ve izah ettikten başka, tarafların fikirlerini öz olarak nakletmeye de muvaffak olmuştur. Gerek el-Bidâye gerek onun şerhi konumunda bulunan el-Kifâye, diğer bazı müelliflerimizden başka, Sa'deddin et-Teftâzânî'nin de
Şerhu'l-Akaid için başvurduğu temel eserler olarak göze çarpmaktadır.
Yapılan Çalışmanın Özellikleri
Elinizdeki
kitap iki çalışmadan meydana gelmiştir.
1-Eserin sağ baş tarafında Sâbûnî'ye ait el-Bidâye'nin metni yer almıştır. Metin elden geldiği kadar aslına uygun ve doğru olarak tesbit edilmiş, dipnotlarında âyetlerin yerleri gösterilmiş, hadislerin kaynakları kaydedilmiş ve gerekli açıklamalara yer verilmiştir. Daha sonra metnin hazırlanmasında başvurulan kaynaklar sıralanmış ve gerekli fihristler konulmuştur.
2- Kitabın sol baş tarafında
Sabunî'nin
hayatı ve eserleri ile el-Bidâye metninin ilmî neşrinde takip edilen metot hakkında bilgi verilmiştir. Bunu el-Bidâye'nin
tercümesi izlemiştir. Daha sonra gerek metinde gerek
tercümede geçen özel manalı kelimeler ile mezhep, fırka ve zümre adları "Istılahlar" başlığı altında açıklanmıştır.
Kitap Türkçe'ye
çevrilirken bir taraftan asla uygunluk gözetilmiş, diğer yönden
Türkçe ifadenin bozulmamasına gayret gösterilmiştir.
a-) Metnin içerdiği bahisler, tertip bozulmadan,
klasik kelâm kitaplarının sahip bulunduğu plan göz önünde bulundurularak bölümlere ve kısımlara ayrılmış, yer yer köşeli parantez içinde yeni başlıklar konulmuş, yapılan açıklamalar rakam veya harflerle birbirinden ayrılmıştır.
b-) Metinde yer alan bütün bahislerin başlıklar (... hakkında söz) ibaresiyle başlar. Bu kısım
tercümede kaldırılmış, ayrıca başlıkların
Türkçe'ye aktarılmasında bazı tasarruflar yapılmıştır.
c-) Metinde sık sık tekrarlanan (Eğer şöyle denilirse böyle cevap veririz) tarzındaki ifadeler, "Soru: ... Cevap: ..." şeklinde
tercüme edilmiştir.
d) Tercüme ve metinde görülen bütün dipnotlar tarafımdan ilâve edilmiştir. Dipnotlarda kaynak olarak gösterilen el-Kifâye,
müellif Sâbûnî'nin eseri olup, varak numaralan, başka bir kayıt bulunmadığı takdirde Süleymaniye Kütüphanesi (Lâleli, nr. 2271) nüshasına aittir. Tercümenin dipnotlarında kaynak olarak zikredilen
kitapların bibliyografyası
Arapça metnin sonunda yeralmış,"Giriş"kısmına ait kaynakIar da bu kısmın sonunda kaydedilmiştir .
[1]
Gerek el-Bidâye'rim kendi muhtevası gerek dipnotlarda yer alan ve Teftâzânî'nin Şerhu'l-Akâid'i dâhil olmak üzere çeşitli kaynaklardan derlenen açıklamalar okuyucunun ihtiyacını büyük çapta karşılayacağını umuyorum.
Eserin, çeşitli kademelerdeki öğretmen, öğrenci ve araştırmacılara, ayrıca konuyla ilgilenen müslüman kardeşlerime faydalı olmasını Cenâb-ı Hak'tan niyaz ederim.
"Ben sadece gücümün yettiği kadar yanlışlarınızı düzeltmek istiyorum. Muvaffakiyetim ancak Allah'ın yardımıyla mümkündür. Yalnız O'na güvenir, yalnız O'na yönelirim." ( maturidiyye akaidi kitap, maturidiyye akaidi kitabı, Marmara ilahiyat fakültesi, tercümesi, ifav yayınları )
Bekir TOPALOĞLU
Erenköy
Rebiülevvel 1398 Mart 1978
[1]- Bu kaynaklar önceki sekiz baskıda "Önsöz"den sonra yer almıştır.