Kitap Bostan
Yazar Sadi Şirazi
Hazırlayan Azmi Bilgin
Yayınevi Semerkand Yayınevi
Kağıt Cilt 2.Hamur, Karton kapak cilt
Sayfa Ebat 311 Sayfa, 13.5x21
Sadi Şirazi Bostan kitabını incelemektesiniz.
Semerkand Yayın Bostan kitabı hakkında yorumları oku yup kitabın konusu, özeti, fiyatı, satış şartları hakkında bilgiyi geniş bir şekilde edinebilirsiniz.
Yaratan Rabbinin adıyla oku . O, insanı " alak " dan yarattı. Oku, Senin Rabbin en cömert olandır. Alak 1-2
SADÎ-İ ŞÎRÂZÎ
BOSTAN
Daha hayatta iken büyük bir şöhret kazanan sadi, ömrünün üçte birini ilim tahsiliyle, bir o kadarını da seyahatlerde geçirmiştir. sadi bu seyahatlerinde zamanın en büyük bilginleriyle ve mutasavvıflarıyla tanışmış, onlarla sohbet etmiş, bilgi ve görüşünü ikmal etmiştir. ömrünün geriye kalan kısmında da köşesine çekilerek kazandığı deneyimleri yazıya geçirip insanların yararına sunmuştur. 20'ye yakın kitabı olan sadi'nin eserleri içerisinde en çok bilinip okunanlardan biriside şüphesiz "bostan"dır.
Sadi, Bostan'da eskimeyen inşânı değerleri; adalet, aşk. ihsan, muhabbet, rıza. kanaat. şükür, tövbe vb. hikâyeler içinde işliyor.
ÖNSÖZ
Yayına hazırlanan bu eser İran edebiyatının en önemli simalarından biri olan Şîrazlı Şeyh Sadi'nin Bostan'ının Türkçe çevirisidir. Sadi'nin manzum eserlerinden en önemlisi hiç şüphesiz bostan'dır. Eski nüshalarda adı yazarının adıyla birlikte Sa'dînâme diye de geçmektedir; yani eser müellifinin adıyla özdeşleşmiştir.
Sadi Bostan ve Gülistan adlı kitaplarıyla dünyaca büyük bir üne kavuştu. Her iki eseri de yazılışından bugüne gelinceye kadar İslâm âleminde beğenilerek okundu. Birçok dile çevirileri ve şerhleri yapıldı. 20. yüzyıla kadar İslâm ülkelerinin çeşitli eğitim kurumlarında ve Osmanlı medreselerinde Farsça'yı öğretmek için okutulan ders kitaplarından biri oldu.
Daha önce Sadi'nin Gülistanını yayına hazırlamıştım. Sıra Gülistanla büyük benzerlikler gösteren ve bazan birlikte tercüme edilip tek ciltte iki ayrı kitap olarak yayımlanan Bostan'daydı. Gülistan'a olduğu gibi Bostanın da sade, anlaşılır bir dille günümüz okuyucusuyla buluşturmanın yararlı olacağını düşündüm. Bu eseri hazırlarken N. Hakkı Eroğlu'nun Farsça'dan Türkçe'ye manzum olarak çevirdiği Bostan Tercümesi: Çiçek Bahçesi'ni esas aldım. Ayrıca yayımlanmış başka Bostan çevirilerini de göz önünde bulundurdum.
Sadi Bostanı Şehname vezniyle (feûlün feûlün feûlün feûl), manzum olarak kaleme almıştır. N. Hakkı Eroğlu'nun çevirisi de aslına uygun olarak mesnevi biçiminde fakat hece vezniyle ve mealen yapılmıştır. Kendisinin de belirttiği gibi adı geçen tercümede cümlelerin manaları toplu olarak verilmeye çalışılmıştır. Bu manzum çeviride ahengin de göz önünde bulundurulması gerektiğinden Türkçe olmayan tamlama ve kelimeler bulunmaktadır. Yayına hazırladığımız Bostan çevirisi günümüz okuyucusunun kolayca anlayacağı bir dille ve düz yazıyla yapılmıştır. Ayrıca metinde geçen bazı terimler ve özel adlar hakkında aynı sayfanın altında dipnotlarda kısa bilgiler verilmiştir.
Sadi'nin en önemli iki eserinden biri olan Bostan da Gülistan'ın sonra yayınları arasına katan Semerkand Yayınevi'ne bu vesileyle teşekkür ediyorum.
Prof. Dr. Azmi Bilgin
Bostan
Ömrünün büyük bir kısmını seyahatlerde geçiren Sadi Bostanı /1257) kaleme almış ve Salgurlular'dan Ebû Bekir b. Sa'd b. Zengî'ye ithaf etmiştir.
Eserin yazılış sebebini Sadi kendisi şöyle ifade etmiştir:
"Dünyada yıllarca gezdim dolaştım. Birçok insanla görüştüm konuştum, çok şeyler öğrendim. Gittiğim yerlerde hiç boş durmadım. Her harmandan birer başak topladım. Şîraz halkı gibi kibar, nazik insan pek görmedim. Bu temiz dostların sevgisi bana Rum'u, Şam'ı bir yana bıraktırdı.
Gönlüme şu düşünceler geldi: "Mısır'a gidenler armağan olarak dostlarına şeker getirir. Benim gezdiğim yerlerden böyle eli boş dönmem hoş karşılanmaz. Şeker alamasam da şekerden daha tatlı sözler götürebilirim. Bu şeker yenilir şeker değildir, şeker ağzı tatlandırır, benim bu sözlerim ise manaya âşinâ olanların kâğıda yazdığı selis şiirler ve tatlı sözlerdir."
Bostan'ın bölümlerinin hikâye (hikâyet), "konuşma" (gof-târ) gibi başlıklardan başka konuyu belirleyen alt başlıklarının
da sonradan ilave olduğu anlaşılmaktadır. Bazı yazmalarında Sa'dînâme adıyla geçen eser daha sonraki yıllarda daha çok Bostan adıyla anılmıştır. Niğdeli Hakkı Eroğlu, Bostan'ın Türkçe tercümesine Çiçek Bahçesi adını vermiştir.
Bostanın Başlangıç adını verdiğimiz kısmında Tevhid, Na't-i Şerif, Hz. Peygamber'in Dört Arkadaşı, Kitabın Yazılış Sebebi, İslâm Padişahı Sa'd b. Zengî, Atabek Muham-med Sa'd adıyla çeşitli başlıklar bulunmaktadır.
Daha sonra işlenen konular on bölümden oluşmaktadır. Bu bölümlerde şu başlıklar bulunmaktadır: Adalet ve Hükümdarlık; İhsan ve Cömertlik; Aşk, Velilerin Yolu ve Onlara Muhabbet; Alçak Gönüllülük; Rıza; Kanaat; Terbiyenin Etkisi; Şükür; Tövbe ve Ahiret İşleri; Münâcât. Bu bölümlerde konular çeşitli hikâyeler anlatılarak işlenir. Sadi anlattığı hikâyelerde vermek istediği mesajı verdikten sonra öğütlere başlar ve çeşitli telkinlerde bulunur. Bazı nüshalarda farklılık olsa da Bostan yaklaşık 4000 beyittir. Yazma nüshalarının incelenmesinden ilk telifinden sonra Sadi'nin eseri yeniden gözden geçirdiği ve bazı değişiklikler yaptığı anlaşılmaktadır.
Sadi, bazı hikâyeleri başka kaynaklardan derlemiş olsa da bizzat şahit olduğu olayları ve başkalarından duyduğu bazı rivayetleri de hikâye biçiminde sunmuştur. Eserde sade ve anlaşılır bir üslup kullanmış, yer yer tarihî şahsiyetlerin hayatlarından anekdotlar da anlatmıştır. İdarecilerin ve insanların adaletli olmaları, yönetenlerle yönetilenlerin ilişkileri, güzel ahlâk sahibi olma, kulluk görevi, hakiki dervişlik, ilâhî aşk, tövbe kapısının her zaman açık olduğu vb. birçok konuda insanları bilgilendirmeyi amaç edinmiştir. Bostan aynı Gülistan gibi hem Doğu'da hem Batı'da çok büyük bir şöhret kazanmış, Farsça öğretiminde başvurulan temel eserlerden biri olmuştur.
Eserin çeşitli dillere tercüme ve şerhleri yapılmıştır. Türkçe'ye yapılan başlıca tercümeleri şunlardır:
1. Mesud b. Ahmed, Ferhengnâme-i Sa'dî. Bostan'ın Türkçe ilk tercümesi olup 1073 beyitlik seçmelerden oluşmaktadır. Kelimelere bağlı kalınmayıp mana dikkate alınarak tercüme edilmiştir. Veled Çelebi ve Kilisli Muallim Rifat tarafından yayımlanmıştır (İstanbul 1340r./1342).
2. Kırtovalı Zaîfî, Bağ-ı Behişt. 16. yüzyılda manzum bir çeviridir.
3. Kilisli Rifat Bilge, Bostan (İstanbul 1942). Mensur ve serbest olarak yapılmıştır.
4. Niğdeli Hakkı Eroğlu, Bostan Tercümesi: Çiçek Bahçesi (Niğde 1945). Hece vezniyle manzum olarak mealen yapılmış bir çeviri olup 4138 beyittir.
5. Hikmet İlaydın, Bostan (İstanbul 1950). Bu tercüme Sadî'nin Bostan şerhindeki metin esas alınarak yapılmış mensur bir çeviridir. Özen gösterilerek yapılan bu çevirinin sonuna "Notlar ve Açıklamalar" kısmı eklenmiştir.
6. Yakup Kenan Necefzade, Bostan (İstanbul 1965).
Bostanın başta Farsça olmak üzere çeşitli dillerde şerhleri vardır. Sürûrî(ö. 1562), Şem'î (ö. 1591), Sûdî (ö. 1596) ve Hevâyî Mustafa Çelebi (ö. 1608) tarafından da Türkçe şerhleri yapılmıştır.
Yayımlanmış bu tercümelerden başka son dönem biyografi yazarlarımızdan Bursalı Mehmed Tahir ve İbnüle-min Mahmud Kemal'in eserlerinden Rahmi Efendi, Kayserili İzzet Mehmed Paşa ve Mâhir'in Bostan çevirileri olduğu anlaşılmaktadır. Bostan'ın çeşitli beyitlerinin ya da bazı bölümlerinin tercüme edilerek yayımlandığı da görülmektedir. Ayrıca okuyucuların daha iyi anlayabilmesi için Bostan'a müstakil bir lügatçe de hazırlanmıştır.
Bostan'ın 19. yüzyıldan itibaren İngilizce, Fransızca, Almanca ve Rusça'ya çeşitli çevirileri de yapılmıştır.