Kitap Durusul Kur'an Ayet Ayet Kuran Anlatımı
Yazar Pof.Dr. Abdullah Saim Açıkgözoğlu
Yayınevi Hüner Yayınevi
Kağıt Cilt Şamua Ivory , 12 Kitap Takım, Kalın Ciltli
Sayfa Ebat 7.888 Sayfa - 14x21.5 cm
Yayın Yılı 2021
Hüner Yayınları Durusu'l-Kur'an Ayet Ayet Kur’an Anlatımı adlı kitabı incelemektesiniz.
12 Cilt Durusul Kur'an Ayet Ayet Kuran Anlatımı kitabı hakkında yorumları oku yup kitabın konusu, özeti, fiyatı, satış şartları bilgiyi geniş bir şekilde edinebilirsiniz.
Yaratan Rabbinin adıyla oku . O, insanı " alak " dan yarattı. Oku, Senin Rabbin en cömert olandır. Alak 1-2
BİSMİLLAH DİYEREK BAŞLIYORUZ
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla.
Alemleri, insanları ve beni yaratan, Hayy ve Kayyum, Rahman ve Rahim, Zül Celal vel İkram olan rabbime hamd ederim.
Allahım salatu selamın; kulun, nebin ve rasülün olan Abdullah ve Emine oğlu Muhammed Efendimize olsun. Allah'ım benim salat ve selamımı da o güzel nebine, o güzel rasülüne, o güzel kuluna, sevdiğim, hürmet ettiğim ve kendisine bağlanmaya çalıştığım Ra-sulullah'a iletmeni istiyorum.
Allah'ım beni yarattığın için, bana iman, İslam, salih amel, sıhhat ve afiyet verdiğin için, vermiş olduğun tüm nimetlerin için hoşnut olacağın, zatına yaraşır bir hamdle, teşbihle, şükürle Sana hamd ediyorum, teşbih ediyorum ve şükrediyorum. Sana yaraşmayan zanlardan Seni tenzih ediyorum. Senin sevgini, sevdiklerinin sevgisini, dünyanın ve ahiretin afiyetini, affını, cehenneminden korunup cennetine girmeyi istiyorum. Benden çıkabilecek, bana gelebilecek her türlü kötülükten, sıkıntıdan, fitneden ve azaptan Sana sığınıyor ve Senin korumana giriyorum. Ya Hayy ve Kayyum, Ya Rahman ve Rahim, Ya zül Celal vel İkram olan Rabbim.
Allahım beni yarattın, öldüreceksin, dirilteceksin ve inandıklarımdan, niyetlerimden ve yaptıklarımdan hesaba çekeceksin. Allahım nefsimden, şeytanlardan, insanlardan, azıp sapmaktan, borçlu ve kötü ölümden, kabrin, hesabın ve cehennemin azabından, senin gazabından sana sığınıyorum. Ya Hayy ve Kayyum, Ya Rahman ve Rahim, Ya zül Celal vel İkram olan Rabbim.
Teşekkür
Uzun dönemli çalışmamda bana teşvikçi ve yardımcı olmayı hiçbir zaman bırakmayan, yolculuklarda bile çalışmama özel zaman ayırmamı hoş görüşle karşılayan, sabır yüklü sevgili eşim Uzm. Dr. Remziye Zeynep Hanıma teşekkürü bir borç bilirim. Allah ondan, onun anne babasından ve benim anne ve babamdan razı olsun. Allah ailemden ve onların neslinden razı olsun.
1989 yılından itibaren, özel sohbet ortamında, yılda yaklaşık 30 hafta üzerinden ve her hafta bir sayfa olarak Kuran anlatımında bulunan muhterem Hocam Prof. Dr. M. Said Şimşek'e teşekkür ediyorum. Özgür bir tartışma ortamı sağladığı için ve yerine göre sözel saldırı düzeyindeki karşı çıkışlarıma ve sorularıma serinkanlılıkla cevaplar verdiği için kendisinden razıyım. Allah ondan ve ailesinden razı olsun. Kendisinden Kur'an'ın tüm anlatımını dinledim.
Hedef ahiret olunca nazımı çeken, desteklerini esirgemeyen Prof. Dr. Mehmet Ali Kapar, Prof. Dr. Hasan Koç ve Uzm. Dr. Ala-addin Dilsiz hocalarıma müteşekkirim. Allah onlardan ve ailelerinden razı olsun.
Üniversite öğrenciliğim sırasında Arapça öğrenmemi teşvik eden ve öğreten büyüklerimi hürmetle anıyorum. Allah onlardan razı olsun. Hazırlanan bölümleri okuyan ve okunmasına katkı yapanlardan Allah razı olsun. Yazılı veya sözlü kaynak olarak bilgi ve görüş edindiğim tüm Müslümanlardan Allah razı olsun.
Bu kitabım ve diğer kitaplarımın telif haklarını ölümümden sonra "Orta Dünya MUHİT Vakfı"na hibe ediyorum. Allahım Orta Dünya MUHİT Vakfına sahip çıkanlardan ve destek olanlardan salih amel olarak kabul et. Sahip çıkanların ve destek olanların, anne ve babalarının ve Müslümanların günahlarını bağışla. Hidayeti, hayrı, kolaylığı, bereketi ve bağışlanmayı senden isteriz. Okuyan ve okunmasına katkı yapanlardan Allah razı olsun, yaptıklarını ve desteklerini salih amel olarak kabul etsin. Allahım benden salih amel olarak kabul etmeni istiyorum. Bu çalışmadaki ve hayatımdaki hatalarımı ve günahlarımı bağışlamanı istiyorum. Beni, ailemi, anne babamı ve Müslümanları bağışla. Elhamdülillah.
DURUSUL KUR'AN'IN HAZIRLANMA SÜRECİ
Allah'ın rızasını kazanmak isteğiyle, Halkın Kur'an'ı bilmesi, anlaması ve yaşamasına katkı olsun diye ayet ayet Kuran anlatımını yazmak ve okurlarla paylaşmak istedim. Kuran tanınmadığı veya anlaşılmadığı, yaşama katılmadığı için yapmadım. Bazı doğruları tekrar insanlara ulaştırarak Allah'tan sevap kazanmak istedim. Halkın İslam'ı Bilmesi Anlaması ve Yaşaması (HİBAY) yolunda cehd etmek, gayret etmek istedim. Bilinmezi ortaya çıkarmak değil, bilineni kendi dilimle tebliğ ederek Allah'tan hayır kazanmak istedim.
Kur'an'ı konu konu anlatım yerine ayet ayet anlatmayı tercih ettim. Kur'an'ın konu konu anlatımına karşı değilim, ama konu konu anlatım konuları belirleyen ve onunla ilgili ayetleri bir araya getirenin iradesine göre belirlenmektedir. Kur'an'ın bütünlüğü her zaman korunmamaktadır. Kur'an'ı bir bütün olarak anlamada ayet ayet anlatımın daha iyi olacağını düşündüm. Bu nedenle Kur'an'ın mevcut düzenini olduğu gibi takip ettim. Kur'an'ın anlaşılmaz yönleri olduğunu ve anlaşılır hale getirmek için anlatmalıyım diye düşünmedim. Kuran kendi ifadesiyle apaçıktır. Benim yapmak istediğim ayetlerden hareketle bildiklerimi ve düşündüklerimi yazılı olarak anlatarak Allah'tan sevap kazanmaktır. Bu nedenle bu çalışmaya tefsir demiyorum.
Ayeti önüme alıp, o an ne aklıma geliyorsa onu yazmak gibi bir yol izlemedim. Her ayetin önceki tefsirlerine bakarak hareket ettim. Tefsir alimleri bu konuda neler demiş diye öncelikle onlara baktım. Sonra o ayeti kendi metin düzeni üzerinden tefsir bilgileri ışığında anlatmayı seçtim. Ancak tefsirlerden değişik görüşleri derlemeyi seçmedim. Ayetin metni üzerinden anlatma yöntemini izlediğim için okuyucu sanki hiç tefsir kaynağına başvurulmadan ayet okunup anlatılıyor hissene kapılabilecektir. Ancak başvuru kaynaklarımdan da görüldüğü gibi çalışma tefsirlerin taranmasına dayanmaktadır.
Müslüman sıklıkla Kur'an'ın değişik yerlerini okuyacaktır. Okuduğu ayetleri düşünürken her defasında tefsirlere bakacak değildir. Ayetin ifade düzeni ve anlamı üzerinde düşünmeye alışsın, soruları oluşsun ve gereğinde tefsir kaynaklarına baksın diye ayet ayet anlatım yolunu seçtim. Her ayetteki konuları ayette gelince defalarca anlatmayı seçtim. Bu konu şurada geçti demedim. Okuyan okuduğu yerde anlayacaklarını anlasın istedim.
Allah'ın lütfuyla Kur'an'ı iyi niyetle düşünmek isteyenlerle Kuran konuşur ve daha önce aklına gelmeyen anlamları fark etmesini sağlar. Sapmak istemeyen hiç kimseyi Kuran saptırmaz. Sapmak isteyene ise Kuran zorla engel olmaz. Bu nedenle Müslüman öncelikle Kur'an'ı ve temel hadis rivayetlerini bir bütün olarak bilmelidir. Ben bilmeden okuyamam, okursam saparım endişesine kapılmamalıdır. Kur'an'ı ve temel hadis kaynaklarını okumadan, birilerinin yaptığı tercihler üzerinden iyi ve kötü tartışmalarına girmek bilimsel yetkinlik değildir, taklidin bilimsel görüntülüsüdür.
Durusul Kur'an tefsir değildir
Tefsir Kur'an'ın bazı insanlar tarafından daha iyi anlaşılan ve bilinen bölümlerinin daha az bilen insanlara açıklanmasıdır. Tefsir açıklamasında dil, konu veya rivayetler açısından daha çok açıklamalar yapılmaktadır. Derlememde tefsirlerden faydalanmakla birlikte anlatımımda tefsirlerin belirli kuralları içinde kendini sa-bitlemek istemedim. Bazı kelimelerin anlamlarını özel olarak vermekle birlikte dil tartışmalarına, konu konu anlatımlara, rivayetlerin derlenip karşılaştırma değerlendirmesine girmedim. Bu yönler tefsir açısından önemlidir, ancak bu kitabın kapsamı ve amacı içinde tercih etmedim. Tefsirlere başvurmakla beraber, Kur'an'ı ayet ayet düşünerek okuyan kişi ayet üzerinde neler düşünebilirdi sorusunu kendime sordum. Kendime araştırma ve düşünmeyle verdiğim cevapları yazı şeklinde okurlarla paylaştım. Bu yaklaşım ayetle bağlantılı olmak üzere, serbest düşünme alanını açmaktadır.
Bu nedenle ayni ayeti başka zaman anlatacak olsam farklı yönleri üzerinde durabilirim. Anlatımlarım ayetin tefsiri açıklaması ve hükmü değildir. Ayetten hareketle o dönemdeki bilgi ve düşüncelerimden bazılarını okurla paylaşmaktan ibarettir. Farklı bilgiler ve anlamalar elbette olacaktır. Tercihimin tek doğru olması söz konusu değildir. Tercihimin tek doğru değil, yanlış olmamasına dikkat ettim. Tüm doğruları bir araya getirmek çabasına girmedim. Elbette yanılgılarım olabilir. Allah'tan bağışlanma istiyorum.
Fıkıh konularına girmemeye özen gösterdim.
Fıkıh konularına ve özellikle ayrıntılarına girmekten kaçındım. Çünkü fıkıh konularında ictihadi farklılıklar vardır ve benim tercihim de ictihadi tercihlerden birini seçmek olacaktı. Ya da o konuyla ilgili ictihadi seçenekleri sıralamak olacaktır. Bu da bu çalışmanın amacı dışına taşabilecekti. Amaç okurun ayetler üzerinde birebir düşünmesini teşviktir. Elbette fıkıh gereklidir ve önemlidir. Ancak Kur'an ile okur arasında fıkıh içtihatlarının girmesini istemedim. Her okurun fıkıh ihtiyacı farklıdır. Her insanın ise Kur'an'ın hitabına ve iknasına ihtiyacı vardır. Fıkıh talimatları oluşturacaktır. Kur'an'ı bir bütün olarak anlamak ise talimatların olduğunu ve hikmetli düşünmeyi gösterecektir. Fıkıh kuralını uygulamakla Kur'an'ı hikmetle anlayıp günlük düşünmesinde, istemesinde, duygusunda kullanması farklıdır. Kur'an'dan ilim, hüküm, hikmet, ibret alırız. Fıkıh hüküm yönüdür.
Alıntıları az yaptım
Ayetin konusuyla ilgili diğer ayetleri bir araya getirmek mümkündü. Ancak bu yaklaşım o ayetin sınırlarından taşmaya ve o ayetin gölgede kalmasına neden olabilirdi. Kitabı daha fazla kalınlaştırabilirdi. Söz konusu ayetin kendisini değil, o ayetten seçilen bir konuyu öne çıkarmaya neden olabilirdi. Her ayet birden fazla konuyu içermektedir ve her konuyu tekrar tekrar anlatmak doğru bir yöntem olmayacaktı. Bu nedenle ek alıntılarla ayetlerin ikna ve telkin özelliğine zarar veririm endişesine kapıldım.
Ayetleri düşünürken başvurduğum kaynakların rivayetlerine baktım. Ancak Durusul Kuran'da rivayetleri az naklettim. Rivayetlerin güvenirliği ve ayetle ilgisi konusunda ek tartışmalara girmek istemedim. Okurun rivayetlerin tartışmasına dalmasını isteme
dim. Rivayetlere dalmak isteyenler için çok sayıda tefsir kaynağı vardır. Özellikle İsrailiyat özellikli rivayetlerden olabildiğince uzak durdum. Tefsirlerde geçen her bilgi doğru değildir, ilim değildir, gerekli değildir. O tefsiri yazan kişin ilgi, ortam, birikim ve eğilimlerinden etkilenen bilgileri ve rivayetleri içerebilmektedir. Bir bilginin, bir açıklamanın bir alimin tefsirinde geçmektedir diye doğru olması gerekmemektedir.
İnzal ortamı bilgileri
İnzal ortamı bilgilerini ayeti okuyunca konusunu anlamaya yardımcı olarak kadar naklettim. Nüzul sebebi yerine nüzul ortamı bilgileri demeyi tercih ettim. Çünkü nüzul sebebi olarak gösterilen rivayetler arasında da ictihadi farklılaşmalar vardır. Alacağım bir rivayetin kesin nüzul sebebi olup olmadığına yönelik ek tartışmalara girmek zorunda kalacaktım. Böyle bir yaklaşım da ayet ayet Kur'an anlatımı yaklaşımından uzaklaşmama neden olabilirdi. Bu nedenle ayetin kastının anlaşılmasında yardımcı olan nüzul ortamı bilgisini aktarmakla yetindim. Aldığım rivayetlerin mutlaka doğru ve o ayetin nüzul sebebi olup olmadığı tartışmasına girmedim. Bazıları nüzul sebebi değildir, ama o ayetin anlaşmasına yardımcı olmaktadır.
Anlatımda konuşma ve sohbet tarzını seçtim
Durusul Kur'an anlatımı sohbet anlatım özelliğinde olsun istedim. Bu amaçla olabildiğinde serbest ve konuşma dilini tercih ettim. Her ayette anlatımda bulunmak ve gerekliyse ayetleri alt anlam guruplarına göre anlatmak yolunu seçtim. Anlatımlarımı rivayetlerden ziyade ayetin metni üzerinden yapmaya çalıştım.
Kur'an'ı ayet ayet anlatmayı hedeflediğim için Kur'an bir konuyu veya benzeri konuyu ne kadar çok haber veriyorsa ilk defa o konuyu okuyormuş gibi ele aldım. Bu yöntem Durusul Kuran'ın hacmini artırmaktadır ve tekrarların çok olduğunu düşündürmektedir.
Okuyucunun tüm Durusul Kur'an'ı okuyup okumayacağı belli değildir. Aradan bir sure ve bir kitap seçip onu okuyabilir. Durusul Kur'an kitaplarının hepsini okuyorsa benzeri durumlarda göz gezdirme şeklinde hızlı okuma yöntemini uygulayabilir. Ancak amaç ele alınan ayetin üzerinde düşünülmesi olduğundan, benim yazdıklarımı hızlıca gözden geçirse de, kendisi ayetin anlamını, kastını, inandıklarını, niyetlerini ve hayatında ayetin ne istediğini düşünmelidir. Ayetlerin konularını önceden anlatıldı diye bırakmadım tekrar anlattım. Çünkü Durusul Kur'an bir tefsir kitabı değildir. Sadece okur için kapalı kalabileceği düşünülen konulara girip diğer ayetleri bırakmak veya konu önceden geçti diye konuyu atlamak yolunu izlemedim. Durusul Kur'an halk tipi, sohbet tipi ayet ayet Kur'an anlatımıdır, etki ve ikna amaçlı bir kitaptır.
Kur'an okunması sırasında uygulanan önemli Sünnet'lerden biri, ayetlerde yeri geldiğinde cehennemden Allah'a sığınmak ve cenneti Allah'tan istemektir. Ben de zaman zaman ayetlerin sonunda benzeri dualarıma yer verdim. Normal bir tefsirde bu yaklaşım gereksiz olabilir. Durusul Kur'an, ayet ayet Kur'an anlatımının yazılı şekli ve bir sohbet olduğundan dua yazmakta mahzur görmedim. Elhamdülillah.