Kitap Hadislerle İslam Fıkhı Şerhul Meanil Asar
Yazar İmam Tahavi - İmam Ebu Cafer Ahmed B. Muhammed
Tercüme M. Beşir Eryarsoy
Yayınevi Beka Yayınları
Kağıt Cilt Sarı Şamua kağıt, Lüks 7 Cilt takım
Sayfa Ebat 5.780 sayfa - 17x24,5 cm
İmam Tahavi ( İmam Ebu Cafer Ahmed B.Muhammed ) tarafından yazılan Hadislerle İslam Fıkhı Şerhul Meanil Asar adlı kitabı incelemektesiniz.
Hadislerle İslam Fıkhı Şerhul Meanil Asar kitabı hakkında yorumları okuyup kitabın konusu, özeti, fiyatı, satışı hakkında bilgiyi aşağıda geniş bir şekilde edinebilirsiniz.
Yaratan Rabbinin adıyla oku . O, insanı " alak " dan yarattı. Oku, Senin Rabbin en cömert olandır. Alak 1-2
SUNUŞ
İlme hizmet etmeyi bizlere nasip eden âlemlerin Rabbi Allah'a hamd ve şükür; sevgili Peygamberimiz, eşsiz örneğimiz Hz. Muhammed'e (s.a.v.), ashabına ve temiz ailesine de salât ve selâm ediyoruz.
Elinizdeki
kitap, hadisle
fıkhın iç içe bulunduğu, bunların geniş bir kültür ve engin bir ilmî birikim ışığında değerlendirildiği, İslam kültür mirasımızın kıymetli çalışmalarından birini oluşturmaktadır. Bir fıkıh kitabı olmasının yanı sıra, içerisinde 7000' den fazla
hadis - ki bu rakam, Buhari nin Sahih inde yer alan hadis sayısıyla yaklaşık aynıdır- bulundurmasıyla, aynı zamanda bir
hadis kitabıdır.
Fıkıh kitaplarıkategorisinde değerlendirildiğinde,
Hanefi mezhebi fıkhına dair müstesna çalışmalardan bîrini oluşturmaktadır. Hadis kitapları kategorisinde ise,
fıkıh konularına göre kaleme alınmış bir
hadis kitabı olup,
şerh edebiyatı içinde yer almaktadır. Şerh çalışmasının, sıradan bir açıklama ve yorumlama faaliyetinden öte belli bir ilmî seviye ve birikim isteyen, zor ve geniş boyutlu bir çalışma olduğu açıktır.
Hadisler, dinî hükümlerin Kur'an-ı Kerim'den sonraki ikinci kaynağıdır. Kur'an'ın hiç değinmediği veya tam olarak açıklığa kavuşturmadığı konularda açıklamalarda bulunur, yeni hükümler koyar. Bu sebeple, hadisler olmaksızın, Allah'ın hoşnut olacağı bir hayat sürmek mümkün gözükmemektedir. Bu bakımdan sünnet, büyük önem arzetmektedir. İslam alimleri arasında, Hz. Peygamber 'in sünnetine uyma ve onu örnek almanın gerekliliği konusunda herhangi bir görüş ayrılığı mevcut değildir.
Mezheplerde bazı konularda görülen ihtilaf ve farklılıkların sebebi, Kur'an ve Sünnet'i anlama ve yorumlamadaki farklılıktan ileri gelmektedir. Aynı meselede farklı içtihadlar ve hükümler ortaya koyan müctehid âlimlerin hepsi, görüşlerini Kur'an ve Sünnet'e dayandırmışlardır. Bu sebeple bir konuda mevcut bütün hadisleri, fıkıh geleneğindeki farklılık ve tartışmaları bilmeden, bir hadisten ilk bakışta anlaşılan anlamı esas alarak, herhangi bir mezhebin farklı uygulamasını eleştirmek doğru değildir.
Özellikle hicri I ve III, yüzyıllar arasında, İslami ilimlerden
fıkıh usûlünün ve
fıkhın temellerini atan ve günümüze kadar da etkisini devam ettiren, Ebu Hanife (Ö.150),
İmam Malik, (Ö.179), İmam Şafii (6.204), İmam Ahmed b. Hanbel (Ö.241) ve ismini zikredemediğimiz daha nice büyük müctehidler yetişmiştir. Eserin müellifi İmam Ebu Cafer
Ahmed b. Muhammed et - Tahavi (6.321) de bu nesilden hemen sonra yaşamış büyük müctehidlerimizden biridir.
Büyük âlim
İmam Tahavi sadece bir fıkıh alimi değil, aynı zamanda hadis ilminin de önde gelen âlimlerindendir. Kitapta, onun bu iki ilim dalındaki engin birikimi ve ilmî yetkinliği belirgin bir şekilde görülmektedir.
O, bu kıymetli eserinde, yöntem olarak, Hanefî mezhebinin dayanağı olan hadislerin yanı sıra farklı mezheplerin görüşlerini ve delil olarak ileri sürdükleri hadisleri birlikte kaydetmiştir. Tahavi, ilk olarak farklı görüşlerin dayanağı olan hadisleri sıralamış, ardından Hanefî mezhebinin temelini oluşturan hadisleri sunmuştur. Farklı grupların ileri sürdükleri hadisleri, gerek metin ve gerekse raviler bakımından değerlendirmeye tâbi tutmuş, ardından kendisinin, sonuç olarak benimsediği görüşü belirtmiştir. Bunu da
hadisleri hadis usulü tekniklerine göre değerlendirerek, kaynaklardaki durumunu araştırarak, hadisin lafızlarındaki edebî ve bilimsel yönlerin farkında olarak ve hadislerde-ki
fıkhi hükümleri doğru tespit ve izah etmeye çalışarak yapmıştır.
İmam Tahavi'nin bu
kitabı, dini, kaynaklarından öğrenme duyarlılığında -ki Müslümanlara, bu konuda bir pencere açmakta,
fıkhi meseleleri bu pencereden daha ayrıntılı ve etraflıca görmelerini sağlamaktadır. Bu, belki de
kitabın en belirgin özelliklerinden biri olsa gerektir.
Kitap,sıradan bir
ilmihal ve
fıkıh kitabının ötesinde okuyucunun uzak kalamayacağı birtakım ilmî zenginliklere sahiptir.
Kitabı okuyan herkes, merak ettiği ilmihal bilgisini öğrenmenin yanı sıra
fıkhi meleke ve yeteneğinin de oluştuğunu görecektir. Her geçen gün bu melekesi geliştikçe, kişiliğinin de geliştiğini, bağımsızlaşmaya başladığını fark edecektir. Bu elbette bir
fıkıh kitabından elde edilebilecek oldukça büyük bir kazanımdır. Bu gelişim süreci, aynı zamanda
kitabın kendi alanında değer ve önemini gösteren en büyük şahittir.
Kitabın en önemli özelliklerinden biri, Hanefi mezhebine dair belli bir sistem dâhilinde kaleme alınmış ilk kaynaklar arasında yer almasıdır. Müellifinin, Hanefî mezhebinin sistemleşmeye başladığı bir dönemde yaşamış olması bunda etkili olmuş görünmektedir. Kitabın bir diğer belirgin özelliği, birçok hadis ve fıkıh kaynağında bulunmayan, hükümlere dair pek çok hadis ve rivayeti içermesidir. Bu özellik, hadis kültürü açısından eserin fazladan bir zenginliğidir. Herhangi birfıkhi meselenin hadisini burada bulabilmek mümkündür.
Şüphesiz böyle kısa bir takdimde, böylesine eşsiz bir hazineyi tanıtabilmek mümkün değildir. Gerek kitap gerekse yazan hakkındaki ayrıntılı bilgi kitabın ilerleyen sayfalarında gelecektir. Kitabın mütercimi tarafından kaleme alınmış olan " İmam Ebu Cafer et - Tahavi Hayatı ve Eserleri" başlıklı bölüm, kitabın ve yazarın tanıtımına ayrılmıştır. Okuyucuya bu bölümü mutlaka okumasını tavsiye ediyoruz.
Bu sunuşta, kitabın büyük bir özveri ve yoğun çalışmanın sonunda ortaya çıktığını da belirtmek istiyoruz. Böylesine kapsamlı bir kitabı Türk dilinde İslâm kültürüne kazandırmak kolay olmamıştır. Kitabın yayımlanmasında gerek maddî gerekse manevî yönden her türlü desteği sağlayan yayın yönetmenimiz Şamil GÖK Beyefendi'ye, kitabın Türkçeye kazandırılmasındaki üstün gayret ve çabalarından dolayı mütercim M. Beşir ERYARSOY Beyefendi'ye ve kitabın hazırlık aşamasında emeği geçen diğer çalışanlara teşekkür ediyoruz.
Başta ve sonda hamd her zaman sadece Allah'adır. O'nun kutlu Peygamberi Hz. Muhammed'e (s.a.v), ashabına, ailesine ve onlara uyan her mü'mine de selâm olsun.
KİTABİ YAYINEVİ
8 Ramazan 1428
20 Eylül 2007
Eser Tercüme Edilirken Esas Alınan Baskılar
1- Daru'l-Kütübi'l-İlmiyye'nin Beyrut 1407-1987 tarihli ikinci baskısı. Tahkik: (İlk sahifede:) Muhammed Zühri en-Neccar ve (61 sahifelik Emani'l-Ahbâr'm esere ve müellife dair bilgilerinin iktibas edilmesinin akabindeki ilk sahifede): Muhammed Seyyid Câd el-Hakk.
2- Âlemu't-Kütüb yayınevinin 1414/1994 tarihli birinci baskısı. Tahkik, takdim ve notlar: Muhammed Zühri en-Neccar ve Muhammed Seyyid Câd el-Hakk.
Bölüm, başlık ve hadislerin numaralandırılması ve gerekli fihristler eklenerek kontrol: Dr. Yusuf Abdurrahman el-Mar'aşlî.
3- Daru'l-Kütübi'l-İlmiyye yayınevinin Beyrut 1427/2006 tarihli baskısı.
Hadislerin tahrici ve gerekli notlar ile hazırlayan: İbrahim Şemsuddin
( Tercümede hadislerin numaralandırılması ve tahricinde bu baskı esas alınmıştır.)
ÇEVİRİYE DAİR
Herşeyden önce böyle bir eseri Türk dilinde ilim hayatına kazandırma imkanını bahş eden yüce Rabbimize sonsuz hamd ve senalar, yüce önderimiz, Rasulümüz ve Efendimize, onun gösterdiği aydınlık yoldan giden ashab-ı kirama, onlardan sonra gelip onlarla aynı yolu izleyenlere, ilmî çalışmalarıyla yolumuzu aydınlatanlara, cehdleriyle, cihadlarıyla İslam nurunu dört bir yana taşıyanlara ve bu izi Kıyamete kadar sürecek olanlara salât ve selâmlar olsun.
Bizleri de lütuf ve keremiyle bu şerefli zümreye ilhak etsin, âhirette en güzel arkadaş grubu olan nebilerle, şehidlerle, sıddiklerle, salihlerle beraber kılsın.
Bu eserin ilme susamışlara ulaşmasında emeği geçen ve katkısı olan herkesi de yüce Rabbim, en güzel şekliyle mükâfatlandırsın, ecrinden mahrum etmesin. Âmin...
Böyle bir eseri tercüme etme kararını vermek ve bunu göze almak -eseri tanıyanların kolaylıkla tahmin edebilecekleri sebepler dolayısıyla- elbette kolay olmadı. Karşı karşıya kaldığımız zorlukları da yüce Rabbimizin tevfiki ve geçmişlerimizin bu alanda göstermiş oldukları en ufak bir ayrıntıyı dahi ihmal etmeden ortaya koydukları çalışmalarının yardımıyla aşma imkânını bulduk.
Buna rağmen bazı hatalar gözden kaçmışsa bu tamamıyla bizim kusurlu nefsimizden kaynaklanmıştır. -İstemeyerek de olsa vaki olmuş- hatalarımızı usulüne uygun bir şekilde düzeltecek olan kardeşlerimize ve ilim ehli kimselere şimdiden teşekkür eder, Allah razı olsun deriz. Çünkü biz, kemalin Allah'a ve hatadan korunmuşluğun Rasullere has olduğuna iman ederiz.
Eseri dilimize kazandırırken aşağıdaki bazı hususları hatırlatmakta fayda görüyoruz:
1-Tercümeye esas alınan nüshaların kısa tanıtımları eserin ilk sahifelerin-de gösterilmiştir. Bunlardan ayrı olarak
" el-Mektebetu'ş-Şamile" adlı CD'nin ikinci sürümündeki
"Şerhu Meani'l - Asar 'nüshasına da zaman zaman bakılmıştır.
Tercümeyi yaparken elimizde bulundurduğumuz değişik nüshalar arasında metindeki lafzi farklılıkları/yanlışlıkları nüshaların birkaç tane olması sayesinde düzeltme ya da doğruya en yakın olanını tesbit etme imkânını bulduk. Eserin eldeki nüshalarından hareketle bir karara varamadığımız hallerde, hadisin yer aldığı diğer hadis kaynaklarına bakarak doğru olanı belirlemeye çalıştık. Dizgi hatalarından kaynaklanan yanlışlıklar da bu usulle düzeltilmiş, yer yer bu yanlışlıklara dipnotta dikkat çekilmiştir.
2- El Kandehlevi 'nin Vitr bölümü'ne kadar gelen Şerhi dışında elimizin altında gerektiğinde başvuracağımız bir şerh bulunmamakla birlikte, diğer hadis şerhleri ile fıkıh kitapları, karşı karşıya kaldığımız müşküllerimizin çok büyük bir bölümünü çözmemize yardımcı olmuştur. Başta İbnul Esir'in en-Nihaye 'si olmak üzere hadise dair muhtelif sözlükler ile diğer genel sözlükleri
- Lisanu'l - Arab'danAsım Efendi'nin Kamus
Tercemesi'nekadar- anmak gerekir.
3-Hadis senedleri görülen lüzum üzerine kısmen, bazı kereler -gereken yerlerde- tamamen
tercüme edilmiştir.
4-
Tercümemizde hadisler tahric edildiği için numaralamalarda esas aldığımız baskı olan Daru'l Kütübi'l İlmiyye, 1427/2006 baskısında hadis numaralandırmaları ve sayımı ile el-Mar'aşlî'nin yaptığı Âlemu'l-Kütüb baskısı numaralandırması arasında farklar bulunmaktadır. Bunun sebebi, hadisleri sayım tekniğinde benimsenen farklı kıstaslar ile bazen ortaya çıkan yanılmalardır.
5-Daru'l-Kütübi'l-limiyye baskısında hadisler,
Concordance 'nin usulüne göre tahric edilmiştir. Yani Kütüb-i Sitte'den Müslim dışındakiler için
Kitab ismi (yahut ismini çağrıştıracak kadar isminin bir bölümü), Müslim ve Muvattaiçin
Kitab ismi ile
kitab içindeki hadis numarası, Ahmed b. Hanbel'in Müsnediiçin -Roma rakamıyla- cilt, -kullanmakta olduğumuz Arap rakamlarıyla -sahife numarası verilmiştir. Bunun dışındaki kaynaklara da yerine göre cilt, sahife no'su ya da ne şekilde olduğu anlaşılabilecek bir başka usulle atıfta bulunulmuştur.
6- Gerek görülen yerlerde tarafımızdan yapılan kısa açıklamalar için (Çeviren) ibaresi eklenmiştir.
7-Çeviri esnasında gerek gördükçe bir çok eserden yararlandığımızı, bir çok kaynağa başvurduğumuzu ayrıca belirtmeliyiz. Bunların hepsinin tam bir listesini vermeyi gerekli görmüyoruz. Ancak doğrudan ve dolaylı olarak eserinden yahut çalışmalarından yararlandığımız herkese, yüce Rabbimizin bizim ve bu çalışmadan yaralanacakların adına onları mükâfatlandırmasını, ecirlerini fazlasıyla vermesini dilerim.
8-Tahavi , hadisleriaktardıktan sonra onlara dair açıklamalarda bulunurken, yer yer daha önce gerek o bölümde, gerek diğer bölümlerde geçmiş bulunan bir takım hadislere göndermelerde bulunmaktadır. Bu gibi yerlerde gönderme yapılan hadisi mümkün olduğu kadar doğru tesbit etmeye ve tesbit ettiğimiz şekilde hadisin numarasını parantez içinde göstermeye gayret ettik. Böylelikle bu göndermeden, gözetilen faydanın elde edilmesi için okuyucuya kolaylık sağlamak istedik.
9-Çeviride kullandığımız dilin bir taraftan anlaşılır olmasına dikkat ederken, diğer taraftan konunun mahiyetine uygun bir dil kullanma sınırlarını zorlamamaya çalıştık. Günümüz Türkçesinin -maksatlı maksatsız- kısırlaştırılmış olmasının faturasını ne okuyucuya, ne de eli bir şekilde kalem tutanlara kesebiliriz.Çalışmak bizden, tevfik ve hidayet Allah'tandır.
M. Beşir ERYARSOY
İ
mam Tahavi ( İmam Ebu Cafer Ahmed B.Muhammed ) tarafından yazılan
Hadislerle İslam Fıkhı Şerhul Meanil Asar adlı
kitabı incele diniz.