Kitap Helaller ve Haramlar
Yazar İmam Gazali
Yayınevi Çelik Yayınları
Kağıt Cilt 2.Hamur kağıt, Karton kapak cilt
Sayfa Ebat 373 Sayfa, 13.5x21 cm.
İmam Gazali Helaller ve Haramlar kitabı nı incelemektesiniz.
Çelik Yayınları Helaller ve Haramlar kitabı hakkında yorumları oku yup kitabın konusu, özeti, fiyatı, satış şartları hakkında bilgiyi geniş bir şekilde edinebilirsiniz.
Yaratan Rabbinin adıyla oku . O, insanı " alak " dan yarattı. Oku, Senin Rabbin en cömert olandır. Alak 1-2
İmam Gazali Helaller ve Haramlar kitabında dinimizin günlük yaşam içinde uygulamamız gereken kurallarını incelikli ve detaylı bir biçimde bize anlatıyor.
Kitabın birinci bölümünde; helali aramanın önemi ve değerleri, fazileti, haramın kötülüğü, helal ve haramın dereceleri anlatılıyor.
Kitabın İkinci bölümünde; şüphelilerin mertebeleri, bunların kaynağı, haram ile helalden bunların ayır edilmesi irdeleniyor.
Üçüncü bölümünde; araştırma, sorgulama, bunların üzerine gitme ve ihmal durumlarının incelenmeleri aynı zamanda bunların helal ve haram sanılma nedenleri araştırılıyor.
Dördüncü bölümünde; tövbekar olan kimsenin yapmış olduğu mali zulümlerden arınma meselesi inceleniyor.
Beşinci bölümünde devlet büyüklerinin verdikleri maaşlar, hediyeler bunların helal ve haram olma sınırları tartışılıyor.
Altıncı bölümünde; devlet büyükleriyle birlikte bulunmak, onlarla oturup kalkmanın kişi üzerindeki etkileri ve hükümleri inceleniyor.
Yedinci bölüm olan son bölümde ise; farklı meseleler ve çözümlerine yer veriliyor.
BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM (RAHMAN VE RAHİM OLAN ALLAHIN ADIYLA)
İnsanı kuru, yapışkan bir çamurdan ve sonra da ona en güzel biçim ve şekli veren , en mükemmel şekilde var eden Allah a hamd ederek Helal ve Haramlar la ilgili kitaba başlıyorum.
Rabbimiz kullarını yarattıktan sonra onları ilk gelişme çağlarında süt ile besleyip büyüttü. Ki Allah bu sütü fışkı[1] ile kan arasından süzüp çıkarmıştır. O, insanın boğazından gayet kolay bir şekilde berrak ve tatlı su misali kolayca akıp gitmektedir. Daha sonra Yüce Allah o kulunu tertemiz rızıklarla rızıklandırarak, kendisini zaaf ve bozulmalardan koruyup kollamıştır. Bu arada aşırı şehevi duygularının ve saldırı ya da baskılarının altında kalmaması için, onun bu duygularını da gemlemiştir. Böylece insanın o şehevi duygu ve isteklerini, kendisine verdiği helal rızık arama imkanıyla kurtarmış, onu egemenlik altına almıştır. Böylece şehevi duyguların baskılarını kırarak, insanı saptırmak için hazırlanmış ve bu işe soyunmuş bulunan şeytanın ordusunu da hezimete uğratarak perişan etmiştir. Çünkü şeytan, gerçekten tıpkı insanın damarlarında kanın dolaştığı gibi dolaşır ve insanı etkisi altına almaya çalışır. Ancak Yüce Allah, helal rızık yoluyla, şeytan için imkan ve yolları daraltmış ve bu yoldan insanı tuzağa düşürme imkanını azaltmıştır.
Çünkü şeytanın insanın ta damarlarının içine sirayet etmesine2 sebep oluşturan şey, sadece şehvetin baskın gelmesi ve serbestliğe yöneltmesi durumunda olabilmektedir. Geriye şeytanı önleyici tedbir olarak helal rızık yoluyla onun gemlenmesidir. Böyle olunca o pişmanlık duyarak, hüsrana uğrayarak ve bir şey yapamamanın üzüntüsüyle dönüp gider. Çünkü kendisine yardımcı ve yol gösterici bir fırsat bulamamış olur.
Salat ve selam da insanları sapıklıktan hidayete erdirmeye sebep olan Hz. Muhammed (sav)'e, Ehl-i Beytinin de hayırlı olanlarına ve ashabına olsun, evet çok çok selam ve salat olsun onlara...
Şimdi asıl konuya geçebiliriz. Rasulullah (sav) şöyle buyurmaktadır:
"Her bir müslüman için helali aramak bir farzdır."3
Bu hadisi Abdullah b. Mesud (r.a.) rivayet etmiştir. Bu helalin farz oluş meselesi, diğer farzlar arasında, insanın aklıyla anlaşılabilme yönü oldukça zor olan bir husustur. Aynı zamanda organlara da böyle bir şey gerçekten oldukça ağır gelir. Bunun içindir ki bu, tümüyle gerek ilim olarak ve gerekse amel/pratikte uygulanma durumu olarak hemen hemen ortadan kalkmış bulunmaktadır. Çünkü bunun ilminin/bilgisinin gayet zor ve çetrefil olmasından, birçok yönleri sebebiyle anlaşılamaz bir konumda bulunmasından ötürü, amel/pratik açısından da uygulanır olmaktan neredeyse kalkmış bulunmaktadır.
Cahiller de helalin tümüyle ortadan kaybolup yok olduğunu sanırlar. Helal yollarının da tıkandığını ve helal olarak eğer bir şey kalmışsa, o da tatlı bir su ya da Fırat nehrinin suyudur...
2-Sirayet etmek; yayılmak, sarmak anlamına gelmektedir.
3-Müslim rivayet etmiş. Evsat adlı
kitabında Taberani, Enes'ten farklı şekilde rivayet etmiş, isnadı zayıftır.
Bir de sahipsiz topraklarda biten otların helal olarak kaldığını sanırlar. İşte bunlar dışında kalan her şeyi birtakım adi ellerin bulandırıp kirlettiğini, insanlar arası bozuk ve kötü ilişkilerin onları da iyice bozduğu ve dolayısıyla 'helal' diye bir şey kalmadığını sanırlar. Artık, ot ve bitkilerle yetinmek de bugün güçleşmiştir, böyle br şey mümkün değildir, artık biraz olsun haramlar konusunda da işi geniş tutmak ve müsamaha ile davranmak gerekecektir. Evet işte cahiller işi böyle sanmaktadırlar. Dolayısıyla bu cahiller böylece dini temelden terketmişler ve arka plana itmişlerdir. Bundan böyle mallar arasında herhangi bir fark ve ayırım da gözetmemektedirler, işin bu yönünü anlamaktan gerçekten acizdirler.
Eyvah ki eyvah!.. Onlar işi böyle sanıyor ve kabulleniyorlar. Oysa ki
helal de açık ve seçik bir şekilde ortada olduğu gibi, haram da aynı şekilde açık ve seçik olarak ortadadır. Ancak ikisi arasında kimi şüpheli şeyler vardır. Bunların helal ya da haram oldukları konularında kuşkuya düşülmüştür. Dünya üzerinde olaylar ve tavırlar ne tür bir şekil alırlarsa alsınlar, işte bu üç durum hep böyle varlığını sürdürecektir. Helal, haram ve şüpheli olanlar...
Şayet bu kötü inanç ve bidat
[2] dinde yayılacak olursa, bunun en büyük zararı yine dinin kendisine olur. Çünkü bunun kötülüğü sonuçta halk arasında yaygınlaşacaktır. Mutlaka bunun yanlış bir şey olduğu gerçeğinin açıklanması ve bu perdenin kesinlikle aralanması gerekir. Bunun için helal ile haram arasındaki farkın gösterilmesi, doğrunun anlatılması ve kesin bir dille şüphelerin izahı gerekir ki, bunların üzerindeki perde aralansın veya yüzlerindeki maskeler de düşmüş olsun. Gerçekçi ve net bir dille bu hususlar ele alınıp mutlaka anlatılmalıdır. Çünkü bu noktadaki darlık ve sıkıntı, bu işin mümkün olabilirliğini ortadan kaldırmaz. İşte biz bu gerçeği yedi bölüm olarak ele alıp açıklamasına çalışacağız.
Şöyle ki:
Birinci Bölüm: Helali aramanın önemi ve değeri/fazileti, haramın kötülüğü, helal ve haramın dereceleri.
İkinci Bölüm: Şüphelilerin mertebeleri, bunların kaynağı, haram ile helalden bunların ayırd edilmesi.
Üçüncü Bölüm: Araştırma, sorgulama ve bunların üzerine gitme ve ihmal durumlarının incelenmeleri, aynı zamanda bunların helal ve haram sanılma nedenleri.
Dördüncü Bölüm: Tövbekar olan kimsenin yapmış olduğu mali zulümlerden arınma meselesi.
Beşinci Bölüm: Devlet büyüklerinin verdikleri maaşlar, hediyeler, bunların helal ve haram olma sınırları.
Altıncı Bölüm: Devlet büyükleriyle birlikte bulunmak, onlarla oturup kalkmak...
Yedinci Bölüm: Farklı meseleler ve çözümleri.
(
Helaller ve Haramlar, İmam Gazali, Çelik Yayınları, baskı 2015, imamı gazali helal haramlar kitabı )
İçindekiler
Birinci Bölüm
Haramın Önemi Ve Haramın Kötülüğü
Faiz Hakkında Hadisler
Sahabe Ve Büyükler Sözü
Helal Ve Haram Çeşitleri Ve
Bunlara Ait Yollar
Helal Ve Haram Dereceleri
Derecelere Ait Örnekler
Sıddîklerin Derecesi
İkinci Bölüm
Şüphelerin Dereceleri Ve Kaynağı
Haram
Şüphenin Kaynakları
Helal Ve Haram Kılma Sebeplerindeki Kuşku
Önceden Haramlık Konusunun Bilinmiş Olması
Helal Olduğunun Bilinmesi - Haramlığından Şüphe Edilmesi
Aslolan Haramlıktır
Helal Olduğu Gerçeğinin Bilinmiş Olmasıdır
Karışıklık Sebebiyle Doğan Şüphe
Aynın Kendisinin Sayısında Şüphe Etmek
Belli Miktardaki Haramın Karışımı
Sayısız Haram İle Sayısız Helalin Karışması
Hadis/Haber
Kıyas
Madenler
Maddelerle İlgili Açıklama
Malın Helalliğini Sağlayan Sebebepler
Bir Günahın Bulaşması
Karinelerde Olabilecek Günahlara Örnek
Levahık Hususundaki Günah
Mukaddimeler/Çağrıştıran Sebepler
İvaz/Karşılık Konusunda Söz Konusu
Günah Ya Da Hata
İvaz, Gasp Ya Da Haramdan Olmamalı
Dördüncü Kaynak Delillerdeki İhtilaf
Şeriat Yönünden Delillerin Birbiriyle Çelişmesi
Takvaca Mustehablık Yönü Ağır Basan Şey
Vesvese Derecesinde Sıkıntı Meydana Getirmek
Konu Hakkında Bilinen Bir Tartışma Olmayan Mesele
Helal Ve Haramlığı Gösteren Delillerin Çelişik Olması
Eşyaların Niteliklerindeki Benzerliklerde Olan Çelişkiler
Üçüncü Bölüm
Mal Sahibinin Durumuyla İlgili Olan Hususlar
Bir Sebebe Dayalı Bir Şüphenin Varlığı Şüphenin Şekli
Tecrübe Ve Deneyimle Konunun Anlaşılabilirliği
Malın Kendisinde Bir Şüphenin Oluşu
Birinci Varsayım
Başka Bir İtiraz
İkinci Varsayım
Üçüncü Varsayım
Dördüncü Varsayım
Beşinci Varsayım
Altıncı Varsayım
Yedinci Varsayım
Sekizinci Varsayım
Dokuzuncu Varsayım
Onuncu Varsayım
Dördüncü Bölüm
Haram Şeylerin Tesbiti Ve Elden Çıkarılması Meselesi
Birinci Mesele
İkinci Mesele
Üçüncü Bir Mesele
Harcama Konusunda İkinci Değerlendirme
Birinci Mesele
İkinci Mesele
Üçüncü Bir Mesele
Dördüncü Bir Mesele
Beşinci Bir Mesele
Altıncı Bir Mesele
Yedinci Bir Mesele
Sekizinci Bir Mesele
Dokuzuncu Bir Mesele
Beşinci Bölüm
İlk Değerlendirme
Alınan Şeyin Miktarı Ve Alanın Özelliği
Altıncı Bölüm
Zalim Sultanlar Ve Yetkililer
Haber/Hadislerden Örnekler
Büyüklerin Sözleri/Asar
Fiilen Devlet Adamlarının
Huzuruna Girmek
Sessiz Kalma Bakımından Günaha Girme
Bir Endişe
Sözle İşlenen Hatalar
Sultanın/İdarecilerin Seni Ziyaretleri
Devlet Büyüklerinden Hep Uzak Kalmak
Birinci Örnek
İkinci Örnek
Üçüncü Örnek
Dördüncü Örnek
Beşinci Örnek
Altıncı Örnek
Yedinci Örnek
Yedinci Bölüm
Çeşitli Meseleler
Ahirette Bir Sevap Beklentisi
Bilinen Bir Amaç İçin Hemen
Bir Şeylerin Ödenmesi
Asıl Amacın Belirli Bir Fiil İle Yardımı Olmalı
Sevilmesini Sağlamak
Hediye Verilenin Gönlünü Kazanmak
Çelik Yayınları İmam Gazali Helaller ve Haramlar kitabı nı
incele diniz.
[1]-Fışkı, dışkı demektir.
4 - Peygamber Efendimiz döneminden sonra ortaya çıkan yanlış uygulama ve düşünceler.