Şifa i Şerif Tercümesi, 2 Cilt Set Yasin Yayın

  Kitap               Şifa-i Şerif Tercümesi
  Yazar              Kadı İyaz
  Tercüme         Halil İbrahim Sunar
  Yayınevi         Yasin Yayınları
  Kağıt - Cilt      Sarı Şamua,  Ciltli, 2 Cilt takım
  Sayfa - Ebat   1.282 sayfa , 17x24 cm
  Yayın Yılı        2021 Son Baskı , İlk Resimdeki  Yeşilli olan gönderilecektir.

 
Yasin Yayınevi tarafından hazırlanan Şifa-i Şerif Tercümesi kitabını incelemektesiniz.
Kadı İyaz 2 Cilt Şifayı Şerif Tercümesi kitabı hakkında yorumları oku yup kitabın konusu, özeti, fiyatı, satış şartları hakkında bilgiyi geniş bir şekilde edinebilirsiniz.
  
Yaratan Rabbinin adıyla oku . O, insanı " alak " dan yarattı. Oku, Senin Rabbin en cömert olandır. Alak 1-2
 
 
   Şifayı Şerif Tercümesi  -  Şifai Şerif  - Şifa i Şerif Kadı İyaz

 
Müellif Kadı İyaz Ebu'l-Fazl (rahimetullah) derki: Bu kitabımızı inceleyen kimse görür ki, biz bu kitabı Peygamber Efendimiz (s.a.s.)'in nübüvvetini inkar eden ve onun mucizeleri hakkında saldırı yapan kimse için yazmadık; ki Nebi (s.a.s)'in nübüvvetini ispat için delillere ihtiyaç duyalım ve mucizelerine saldıran kimseleri engellemek için mucizeler dairesini koruyalım. Bilakis biz bu kitabı imanlarına iman katmaları salih amellerinde neşvü nema bulmaları ve ona olan sevgilerinde kuvvet kazanmaları için onun nübüvvetini tasdik eden ve davetine icabet eden ümmeti için te'lif ettik.

Zira kendisine birkaç sefer iyilik yapan veya şu fani dünyanın sıkıntı ve tehlikelerinden kendisini kurtarana karşı sevgi ve minnet duyan insanın, ona sonsuz nimetleri sunan ve ebedi bir ateşin azabından koruyan bir Peygamberi tanıması ve sevmesi, elbette daha layık ve elzemdir.
 
 
   BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM
 
       Mütercimin Önsözü
 
Bütün hamdler; kusurları örten, hataları bağışlayan alemlerin Rabb’i Allah Teala’ya mahsustur. Salat ve selam kainatın efendisi, gönüllerin şifası Muhammed Mustafa (sallalahu aleyhi ve selem) üzerine, O’nun hidayet rehberleri ashabına ve pak ali üzerine olsun.

Allah Teala’nın inayeti ve ikramı ile Şifa-i Şerif kitabının tercümesi tamam oldu. Tüm liyakatsizliğimi ve kifayetsizliğimi itiraf ederek, böyle değerli bir eseri tercüme etmek ile şerefyab olduğumdan dolayı, Allah Teala’ya nihayetsiz şükürler olsun. Zira, nebi Zişan Efendimiz’in aşkı ile dolu bir gönlün muhabbeti ve deryalar gibi olan ilimlerin, kaleme yansıması ile kainatın efendisini anlatmak için cehd-ü gayret eden kitaplar arasında, çok müstesna bir yeri olan “Şifa-i Şerif” asırlar boyunca ümmetin, nur-u nübüvvet huzmelerini kana kana içtiği bir kaynak olagelmiş, özellikle Osmanlı devrinde ders halkalarının vazgeçilmez kitabı olmuş ve seçkin ulemanın ittifaken methine ve hüsnü kabulünü şayan olmuştur.

Kitabın tercümesinde izlediğim yola gelince: Öncelikle Şifa kitabının ulaşabildiğim metin ve şerh matbu nüshalarını edindim. Tercüme esnasında gerekli yerlerde nüshalar arasında karşılaştırmalarda bulundum. Metnin tercümesini yaparken hataya düşmemek için bilhassa Aliyyu’l-Kari’nin Şifa şerhini ve Hafaci’nin “Nesimu’r-Riyaz” adlı şerhini ihtimamla takip ettim. Metin içerisinde ihtiyaç duyular yerlerde parantez içerisinde, bazen de talik yazı ile şerhten alıntılar yaptım. Bazen de metinden ilk bakışta görülemeyen manaları Aliyyu’l-Kari’nin anlayışına bakarak tercüme ettim. Kitap içerisinde ismi geçen zatları, isimlerinin ilk defa geçtiği yerlerde dipnotta kısa terceme-i hallerine yer verdim.

Eserde geçen bütün hadislerin tahriç bilgilerini, Şifa üzerine yapılmış tahriç çalışmalarından yararlanarak dipnotta belirttim. Hadis tahriçlerinde kısalık amacı ile genelde kitap ismi ve hadis rakamını vermekle yetindim. Hadis rakamları baskılarda farklı olduğundan itimat edilen nüshaları kaynakça bölümünde zikrettim.

Öncelikle ilim basamaklarında mesafe kat etmemde payı olan tüm hocalarıma, bu tercümenin meydana gelmesi için her türlü fedakarlık ve desteğini esirgemeyen Erdem Eren abiye, Arapça metni gözden geçiren Daru’l-Hikme” çalışanlarına ve kitabın hazırlık safhalarında emeği geçen herkese teşekkür ediyor, bu aciz çalışmayı keremler şahı, kainatın efendisi peygamber Efendimiz’in huzuru maneviyyesine takdim ederken, gözyaşları ile mürekkebini sulandırarak kitabın her satırına peygamber aşkının esintilerini yayan Kadı İyaz (rahmetullahi aleyhin) aziz ruhuna bir Fatiha bağışlamalarını okuyucularımızdan istirham ediyorum.

Tam gayretimi sarf ettikten sonra kitap içerisinde olabilecek hatalardan dolayı öncelikle Allah Teala’dan mağfiret diliyor ve siz okuyuculardan uyarı ve düzeltme nezaketinde bulunmanızı rica ediyorum. Zira hatalardan mahfuz olan tek kitap Kuran-ı Azimu’ş-Şan’dır!
Muvaffakiyet Allah’tan…
 
Halil İbrahim Sunar
İstanbul - Fatih - 19.11.09
 

          GİRİŞ
 
Bütün hamdler Allah Teala’ya mahsustur. Salat ve selam gönderilmiş peygamberlerin en şereflisi üzerin ve O’nun pak ehline ve ashabı üzerine olsun. Muhammed Mustafa (sallallahu aleyhi ve selem)’in yüce şahsiyeti, insanlığın saadete ulaşmasında ve onların hidayete ermesinde büyük eseri vardır. O’nun hayatı, ahlakı, cihadı, nübüvvet alametleri, mucizeleri ve faziletleri, insanlığın sapkınlığa ve karanlığa düştükleri bir zamanda onların, kainatın yaratıcısı ve irtibatlarını sağlayarak yüce hakikatleri anlamalarında en önemli yere sahiptir. Hiç şüphesiz alimlerin kalemleri onu anlatabilmek için tarih boyunca birbirleri ile yarışmışlar ve büyük eserler meydana getirmişlerdir.

İşte kuşaktan kuşağa peygamber (sallallahu aleyhi ve selem)’in siyretini aktaran bu alimlerin kendilerinden sonra bu konuda yazanlar üzerine her daim bir üstünlüğü vardır. Allah Teala onları en yüksek derecelerle mükafatlandırsın. Amin…

Tarih boyunca Rasulullah (sallallahu aleyhi ve selem) hakkında yazılan eserler.

Müslümanlar ilk devirden itibaren peygamber Efendimiz’in hayatını, gazalarını, hususiyetlerini, nübüvvet alametlerini, ahlakını, şemailini yaymaya ve aktarmaya önem göstermişlerdir. İlk zamanda bu durum rivayet ve haber verme yolu ile olmuş sonra da tedvin ve tasnif devri başlamıştır.

Sahabeler arasında Abdullah b. Amr (vef: 63) Abdullah b. Abbas (vef: 68) ve Bera b. Azib’in (radıyallahu anhum) (vef: 74) peygamber (sallalahu aleyhi ve selem)’in gazvelerini bilmede ve insanlara öğretmede özel bir yeri vardır. Sonra tabiin döneminde Urve b. Zübeyr  (vef: 92, 93) Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellim)’in “mağazi” si hakkında eser te’lif etmiş, onu Eban b. Osman (vef: 105) Vehb b. Münebbih (vef: 110) ve İbn-i Şihab Zühri (vef: 124) takip etmiş her birisi “mağazi” hakkında eser telif etmiştir.

Sonra onları, Musa b. Akabe (vef: 141) takip etmiş, Şafi ve Malik (rahmetullahi aleyhima)’in de dedikleri gibi meğazi konusunda çok önemli bir yeri olan “Ğazavatu’n-Nebi” adlı eserini yazmıştır. Sonra bunlardan sonra megazi ilminin önderi Muhammed b. İshak (vef: 151) gelmiş “Siyret en-Nebeviyye” adlı büyük eserini bir araya getirmiştir. Onu Muhammed b. Ömer el-Vakidi (vef: 207) takip Muhammid b. Sa’d (vef: 230) “Tabakat İbn-i Sa’d” ismi ile bilinen büyük kitabını yazmıştır. Abdülmelik b. Hişam da (vef: 213, 218) İbn İshak’ın siyretini ihtisara gitmiş, bazı eklemeler ve düzenlemelerde bulunmuştur.

Sonra “Hadis-i nebevinin” tedvin dönemi gelmiş bu devirde Cevami, Sünen ve Müsnedler yazılmış ve bu konu ile ilgili geniş malumatlar vermişlerdir. Her müellif kitabında peygamber (sallallahu aleyhi ve selem) ‘in hayatını, gazalarını, fezailini, ahlakını ve şemailini anlatan özel bölümler açmışlardır.

Buhari (vef: 256) sahibinde, “Menakıb” Alamatü’n-nübüvve” “Meğazi” başlığı altında kendi şartlarına uygun hadisleri nakletmiştir.
Talebesi, Müslim (vef: 261) sahihinde, “el-Fezail el-Cihad ves-siyer” başlıkları altında nebi (sallallahu aleyhi ve selem) hakkında birçok hadis zikretmiştir. Aynı şekilde Ebu İse Tirmizi (vef: 269) “Menakıb” ve “Şemail el-müfrede” isimli kitap telif etmiştir. Diğer “Sünen” sahipleri Ebu Davud (vef: 275) Nesai (vef: 303) İbn-i Mace (vef: 273) eserlerinde nebi (sallallahu aleyhi ve sellem’in hayatı ile ilgili çok sayıda hadis rivayet etmişlerdir. İmam Ahmed’in (vef: 241) müsnedinde bu konu hakkında 200 hadisten fazla rivayeti vardır.

Bunların yanında üçüncü yüzyıldan itibaren sadece şemail, mucizeler ve nübüvvetin hususiyetleri hakkında yazılan eserleri görüyoruz. Bunlara örnek olarak Ebu Davud Sicistani ve İbn-i Kuteybe’nin (vef: 276) “E’lamu’n-nübüvve” adlı eserleri, Ebubekir Feryabi’nin (vef: 301) “Delailü’n-nübüvve” adlı eseri, Ebu Nuaym el-Isbihani’nin (vef: 430) ve Beyhaki’nin (vef: 458) “Delailü’n-nübüvve” adlı eserleri,  Yusuf b. Abdulberr’in (vef: 463) “E’lamü’n-nübüvve” adlı eseri, yine Maverdi’nin (vef: 500) “Delailü’n-nübüvve” adlı eseri, Ebu Rebi Süleyman b. Seb’i es-Sebti’nin (vef: 502) “Şifa es-sudur fi e’lam nübüvvetir-Resul” adlı eseri, Kadı İyaz el-Yahsubi es-Sebti’nin (vef: 544) elinizdeki “eş- Şifa bi ta’rifi hukukı’l-Mustafa” adlı eseri, İbn el-Cevzi’nin (vef: 597) “el-Vefa fi fezaili’l-Mustafa” adlı eseri, İbn el-Mülakkan’ın (vef: 804) “Ğayetü’s-sul fi hasaisi’r-Resul” adlı eseri, Hafız ibn el-Hacer’in (vef: 853) “el-Envar bi hasaisi’n-nebiyyi’l-muhtar” adlı eseri, İmam Suyuti’nin (vef: 911) “el-Hasais vel-mucizat” adlı eseri, imam Kastallani’nin (vef: 923) “El-Mevahibi’l-ledünniyye” adlı büyük eseri bu konu hakkında yazılmış eserlere örnektir.

Aynı şekilde İbn Cerir Taberi (vef: 310) ve Muhyiddin en Nevevi (vef: 676) “Tenzibü’l-esma vel-lüğat” adlı eserinde 50’den fazla mucize ve hususiyete yer vermişler, Ebu’l-Fida İbn Kesir (vef: 774) “el-Bidaye ve-Nihaye” adlı eserinde Rasulullah (sallallahu aleyhi ve selem)‘in hayatı, şemaili ve nübüvvetinin alametleri hakkında özel bir kısım açmıştır.

İşte bu şekilde günümüze kadar önceki alimlerden ve onların izinden giden sonraki alimler tarafından sayılamayacak derecede bu konu hakkında çok sayıda eserler meydana getirilmiştir. Allah Teala cümlesinden razı olsun.

 
Kadı İyaz (rahmetullahi aleyh)’in Terceme-i Hayatı

Kadı İyaz (rahmetullahi aleyh)’in uzun ismi, Ebu’l-Fazl İyaz b. Musa el-Yahsubi el-Endulusi el-Fasi es-Sebti’dir. Hicri 5. Asrın sonlarında 476 (bir görünüşe göre 496) yılında Şaban ayında doğmuştur. Kadı İyaz ’ın soyu Yahsub b. Malik’e Yemen’de bir kabileye dayanır ki bu da müellifin Arap asıllı olduğunu gösterir. Dedesi Ömer, Endülüs’ten Fas’a göç Etmiş “Sebte” şehrine varlığında varlıklı bir kimse olduğunda oradan geniş araziler satın almış üzerine bir ev ve mescid inşa ederek vakfetmiştir.

Kadı İyaz (rahmetullahi aleyh) Sebte şehrinde doğmuş, çocukluk ve gençlik yılları burada geçmiştir. Bu zaman içerisinde Kuran-ı Kerim’i farklı rivayetleri ile ezberlemiş, Arabi ilimleri, edebiyat, kelam ilmi, fıkıh ve usul ilimleri okumuştur. Sonra Endülüs’te gitmiş ve Kurtuba’nın önde gelen alimlerinden ders almış uzun zaman Hafız Ebu Ali Sadefe’nin yanında kalmış Endülüs alimlerinden dirayet ve rivayet ilimleri almıştır. Sonra Sebte’ye dönerek kadılık yapmış bir sene kadar Gırnata’nın kadılığını yaptıktan sonra ikinci sefer Sebte’nin kadılığına getirilmiştir.

Melik Abdulmü’min, Kadı İyaz (rahmetullahi aleyh)’i yanına alarak Merakiş’e getirmiş ve orada yerleşmesini emretmiştir. Kadı İyaz vefat edene kadar vatanından uzak kalarak orada kalmış ve hicri 544 senesinde Cumade el-Ahira ayında Cuma günü rahmet-i rahmana kavuşmuştur.
 

Kadı İyaz (rahmetullahi aleyh) hakkında alimlerin söyledikleri
 
Bir çok alim Kadı İyaz’ın terceme-i hayatını kitaplarında zikretmişlerdir. Oğlu Muhammed, babasını anlattığı kitabında, talebesi Beşkeval “Es-Sıla” kitabında, ibn el-Abar “Mucemin”de ibn el-Hatib “İhata”da O’nun hayatını konu edinmişlerdir. Ve bunlardan sonra gelenler onların verdiği bilgilere dayanarak kitaplarında ondan haber vermişler, Nevevi “Tenzibü’l-Esma vel-lügat”ta, ibn hallikan “Vefeyat el-ayan”da Zehebi “Tezkiratü’l-huffaz” “Siyerü’l-a’lam” ve “İ’ber”de İbn Kesir “el-Bidaye ve-nihaye”de ve uzun bir liste oluşturacak, nice alimler kitaplarında O’nun hayatını anlatmışlar ve hepsi O’nun imamlığında ve hıfzında sözbirliği etmişlerdi.

İşte bazı alimlerin, O’nun hakkında söylediklerinden örnekler:

Oğlu Muhammed anlatıyor: Zamanının hadis imamlarındandır. Usul, kelam, fıkıh ve nahiv alimidir. Edebiyatta bir derya idi. Şair, hafız, hatib, tarihçi ve lügat alimiydi…

Talebesi Half Beşkeval kitabında ondan şöyle bahsediyor: “Ulema ile birlikte olmaya ve onlardan ilim almaya çok haris idi. Çok miktarda hadis toplamış ve ezberlemiştir. İlim, sanat, zeka ve akılda zirvededir. Uzun yıllar Sebte’de kadılık yapmış ve oradaki halkın saygısını kazanmıştır.”

Nevevi “Tehzibü’l-esma”da “ Kadı İyaz, maliki imamıdır. İlimde deha sahibidir. Hadis ilminde, usullerde, fıkıh ve gramerde kuvvetlidir. Her önemli ilimde bir telifi vardı.” demiştir.

Zehebi “Siyerü’l-alam”da: İmam, alemle ve ender hafızlardandır. Şeyhu’l-islam Kadı Ebu’l-Fazl İyaz, İlimde tebahhur sahibidir. Birçok te’lifi vardır. Tasnifleri sebebi ile insanlar O’nun meclislerine seferber olmuşlar ve dört bir tarafta ismi şöhret kazanmıştır.” der.

İmamlar tarafından O’nun hakkında yapılan övgüler gerçekten çoktur.


Kadı İyaz (rahmetullahi aleyh)’in hocaları ve onunla aynı devirde yaşamış olan alimler

Kadı İyaz (rahmetullahi aleyh)’in kendilerinden fıkıh, usul ilmi, hadis, edebiyat, ve diğer ilimleri öğrendiği sayıları 100’e ulaşan hocası vardır ki bunlardan bazı isimleri örnek verelim.

Kadı Hüseyin b. Muhammed b. Feyura Ebu Ali es-Sadefi, Kadı Ebu Abdullah Muhammed b. Abdurrahman el-cezami, Kadı Ebu’l-Velid Muhammed b. Ahmed el-Kurtubi, Şeyh Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed ibn El-Hac, Şeyh Ebu Ali el-Ceyyani Kurtuba muhaddislerini reisi, Ebu Abdullah b. Ahmed et-tağlebi ve bir çok alim..

Onun zamanında yaşamış meşhur alimlere örnek olarak şu isimleri örnek verebiliriz. Ebu hamid Huccetü’l-İslam el-Gazali, (vef: 505) Mahmud Zemahşeri (Vef: 538) Şeyh Abdülkadir el-Ceylani (vef: 561) Ebu’n-Necib es-Sührüverdi (vef: 563) ve diğer meşhur alimler.
 
Kadı İyaz (rahmetullahi aleyh)’in eserleri

1-Şifa-i Şerif
2-Kitabü’l-Müstenbada
3-Tertibü’l-medarik ve takribu’l-mesalik li marifeti E’lamı mezhebi malık
4-El-ilma’fi Zabtı’r-rivaye ve takyidi’s-sema’
5-El-İkmal fi şerhi Müslim (9 cilt halinde basılmıştır. Nevevi şerhinin temel  kaynağıdır.)
6-El-İ’lam bi kavaidi’l-İslam
7-Buğyetü’r-raid
8-El-Makasıdı’l-hisan fi ma yelzemü’l-insan
9-El-Fununu’s-sitte fi ehbari’s-sebte
10-El-Meşarıkü’l-Envar fi Ğaribi’l-muvatta ve sahıhayn

Ve diğer kitapları …

Eş-Şifa bi Tarifi Hukukı’l-Mustafa
 
Alimler, “Şifa-i Şerif” kitabının Kadı İyaz’ın en değerli, en meşhur en faydalı ve en çok okunan eseri olduğu hakkında görüşlerini beyan etmişlerdir. O öyle bir kitaptır ki hedefinin zirvesine ulaşmış, kendisinden önce ve sonra benzeri yazılamamıştır. Onun şöhreti İslam coğrafyasının dört bir yanına ulaşmış, ümmetin kabulüne mazhar olmuş ve ulemanın övgüsünü kazanmıştır. İnsanların her tabakasına hitab etmiş neredeyse O’nun bulunmadığı bir ev, mescid, medrese kalmamıştır.

Şimdi alimlerin bu çok değerli eser hakkında beyan ettikleri medih ve senalarından örnekler verelim.

Allame tarihçi Ahmed b. Muhammed el-Makarri (vef: 1041 h.) “Ezherü’r-riyaz” kitabında Kadı İyaz’ın te’liflerinden bahsederken şöyle der: “Onun kitaplarından birisi de Şifa’dır ki müellif bu kitabında zirveye çıkmıştır. Onun şöhreti doğu ve batıyı kaplamıştır. Yerli, yabancı her kez onu okumuş O’nun feyzinden bereketlenmiştir. Bu kitabın üstünlükler saymakla bitmeyecek derecede çoktur.”

Allame Hacı Halife (vef: 1067 h.) “Keşfü’z-zunun”  kitabında şöyle der: “Şifa kitabı çok faydalı bir kitap tır. İslam dinin O’nun benzeri yazılmamıştır.”

Allame “Hafaci” (vef: 1069 h.) “Nesim er-Riyaz” kitabında “elbette Şifa kitabı, çok değerli bir kaynak kitabı dır. Müellifinin en kadar kıymetli bir alim olduğuna en çok bu kitabı tanıklık yapar.” demiştir.

Allame fakih Molla Aliyyu’l-Kari (vef:1014 h.) şifa şerhinde şöyle demiştir: “Ne zaman ki Şifa kitabının Mustafa ( Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’inin şemaili hakkında yazılı ve sahasında yazılmış en güzel bir eser olduğunu gördüm…” der.

İmam Allame Muhammed b. Cafer el-Kettani (vef: 1345 h.) “er, Risaletü’l-Mustarife kitabında: “Şifa kitabı çok faydalı ve değerli bir eserdir. İslam dinin de O’nun benzeri yazılmamıştır.” der.

İbn Sa’d Tilmisani’nin “Nevmü’s-Sakıb” kitabında şöyle yazılıdır. Bazı meşayih şöyle demiştir: “Güneş insanlar üzerine doğudan doğar, batıdan batardı. Şimdi biz doğu halkına batıdan yeni bir güneş doğdu. O güneş Kadı İyaz’ın Şifa kitabı dır.”

Prof. Doktor Muhammed Ebu Şehbe “es-Siyre fi zavı’l-kuran ve sünnet” adlı kitabında “ Şifa öyle bir kitap tır ki altın ile yazılsa mücevher ile tartılsa yine de ona az gelir. Ey okuyucu! O kitaba sımsıkı sarıl ve sürekli okumaya devam et.”  der.


  Şifa-i Şerif üzerine yapılan çalışmalar

Şifa kitabı peygamber Efendimiz’in zatı keremini konu edinmesi sebebi ile Müslümanların, talebelerin ve alimlerin katında üstün bir yere sahiptir. Bu sebeple Şifa üzerine şerh, ihtisar ve tahric olmak üzere çok sayıda çalışmalar yapılmış ve çeşitli dillere çevirisi yapılmıştır. O kadar ki Şifa kitabı üzerinde yapılan şerh çalışmaları Buhari ve Müslim üzerinde yapılan çalışmaların sayısına yaklaşmıştır. Biz burada Şifa kitabı üzerine yapılan çeşitli çalışmalara örnekler vereceğiz. ( Şifai Şerif kitap , şifayı şerif oku , şifaı şerif kitabı , şifayı şerif kitab , şifa-i şerif , kadı ıyaz kitapları , şifayı şerif  2 cilt , Yasin yayınları , İbrahim Sunar Tercümesi )
 
 
Şifa kitabı üzerine yapılan bazı şerhler:

1-) “Şerhu’ş- Şifa” yazarı Allame Aliyyu’l-Kari’dir. (vef: 1014) Bu kitap basılmış Şifa şerhleri arasında en faydalı ve en yaygın olanlardan bir tanesidir. Hicri 1309 yılında Osmanlı Devleti’nde basılmıştır.
2-) “Nesimu’r-Riyaz” yazarı Ahmed b. Muhammed b. Amr el-Hafacı’dır. (vef:1069 h.) Dört cilt halinde İstanbul’da basılmıştır.
3-) Müzilü’l-Hafa an elfazı’ş-şifa yazarı Ebu’l-Abbas Takıyyuddin Ahmed b. Muhammed eş-Şumunni’dir. (vef: 1468 m.) Kitap, İstanbul, Kahire ve Şam’da basılmıştır.
4-)”Fethu’l-gaffar b ima ekremallahu bihi nebiyyehu el-muhtar” yazan, Amr b. Abdulvehhab el-Halebi’dir (vef: 1615 m.) Hacı Halife “Keşf ez-zunun” 2/1054’te bu kitabı zikretmiştir. Kettani “Fihris el-Feharis”te: “en önemli te’lifatındandır. Bu kitaba 12 yıl emek vermiştir.” der.
5-)”Hulasatu’l-vefa fi şerhi şifa” yazarı Kadı İbrahim el-Hanif’tir. Miladi 1785’te vefat etmiştir. Bağdadi “izah el-meknun” 1/438’de “dört cilt halinde basılmıştır” der.
6-) ” Şerhi Şihabeddin” yazarı Ahmed b. Hüseyin b. Arslan’dır. Miladi 1785’te vefat etmiştir. Hcı Halife “Keşf ez-zunun” 2/1054’te bu kitabı zikretmiştir. Bu kitap 1276 yılında Mısır’da taş baskı olarak basılmıştır.
7-)”el-İktifa fi Şerhi elfaz eş-şifa” yazarı Tacuddin Abdulbaki b. Aldülmecid el-Yemeni’dir (vef: 743 h.) yılında Kahire’de vefat etmiştir. Hacı Halife “Keşf ez-zunun” (2/155)’de bu kitaba değinmiştir. Esere daru’l-Kütübte mahtuttur.
 
Şifa üzerine yapılan bazı ihtisar çalışmaları:

1-) “Lübab eş- şifa ” yazarı fahih Muhammed b. Hasan’dır. Tarih el-edeb el-arabi” 6/273’te bu kitap zikredilmiştir.
2-) Fakih Mustafa b. Muhammed er-Rahmeti’nin yaptığı ihtisar çalışmasıdır ki: Kettani “Fihris el-Feharis” 1/424’de “ şifa kitabını çok güzel bir şekilde ihtisar etmiştir” der.
3-) “El-Vefa” yazarı İbn el-Uhayzır’dı. “keşf ez-zunun” 2/1055’te bu kitap zikredilmiştir.

Şifa üzerine yapılan bazı tahriç çalışmaları:

1-) “Menahilü’s-Safa fi tahrici enaoizi’ş-Şifa” İmam Suyuti’ye aittir. Çeşitli baskıları vardır.
2-) “Tahric ehadisi’ş- Şifa” yazarı imam Kasım b. Kutluboğa’dır. (vef: 1474 m.) Kettani “Fihris el-feharis” 2/972’de bu kitabı zikretmiştir.
  
 
 
Yasin Yayınevi tarafından hazırlanan 2 cilt Halil İbrahim Sunar, Şifa-i Şerif Tercümesi kitabı nı incele diniz.