Büyük Ahidler El Uhudul Kubra

Name: Büyük Ahidler El Uhudul Kubra
Brand: Bedir Yayınevi
SKU: 9789758514526
Price: 240.00 TRY
Availability: OutOfStock
Rating: 5.0 (1 reviews)

Fiyat	:	320,00 TL
İndirimli Fiyat (%25)	:	240,00 TL Kazancınız 80,00 TL

Geçici olarak temin edilememektedir. Temin edildiginde

Bu ürünün yerine tercih edebileceğiniz ürünler

Tecvidli Kuranı Kerim Rahle NUH

STOKTA VAR

350,00 TL

250,00 TL

Bostan Sadi Şirazi SEMERKAND

STOKTA VAR

180,00 TL

135,00 TL

Aidin Salih Gerçek Tıp Seti, 3 Kitap

STOKTA VAR

570,00 TL

435,00 TL

Ürüne Oy Verin

Satıcıya Danış

Kitap Büyük Ahidler, El Uhudul Kubra
Yazar İmam Şarani
Tercüme Selahaddin Alpay
Yayınevi Bedir Yayınevi
Kağıt - Cilt 2.Hamur - Ciltli
Sayfa - Ebat 1.032 sayfa - 16,5x23,5 cm
Yayın Yılı 2019 SON BASKI

İmam Şarani nin Büyük Ahidler adlı kitabını incelemektesiniz.
Bedir Yayınevi İmam Şarani el uhudul kubra büyük ahidler adlı kitap hakkında yorumları oku yup kitabın konusu, özeti, fiyatı, satış şartları hakkında bilgiyi geniş bir şekilde edinebilirsiniz.

Yaratan Rabbinin adıyla oku . O, insanı " alak " dan yarattı. Oku, Senin Rabbin en cömert olandır. Alak 1-2

Büyük Ahidler El Uhudul Kubra
İmam Şarani

Her müslüman bilmelidir ki, yegane kurtuluş yolu itikad ve amelde ehl-i sünnet mezhebidir. O da, yukarıda belirttiğimiz gibi inançta iki, amelde dört hak şubeye ayrılmıştır. Hepsi doğrudur, temelde ve esasta birdir. İnanç ve amelde bunların birini tatbik ve taklid etmek şarttır, zarurettir.

Bedir Yayınevi


    MÜTERCİMİM ÖNSÖZÜ

Saygıdeğer okuyucularım,

Bu kitap hicri 973 (milâdi 1585) senesinde Mısır'da vefat eden büyük bilgin, sülük sahiplerinin önderi, talebelerin yetiştiricisi, toplumun uyarıcısı, gerçekçilerin imamı, ictihad sahibi bilginlerin sonuncusu, ahlâk-ı Muhammediye vârisi, kutupların kutbu, millet ve din yaşatıcısı, ilâhi azametin müdriki, itaatli bilginlerin medâr-ı iftiharı, yüksek makam sahibi, büyük mutasavvıf Şeyh Abdülvehhab Şa'râni Hazretleri'nin telifidir.

Bu büyük zatın şeceresi şöyledir: Abdülvehhab ibn Ahmed, ibn Ali, ibn Ah-med, ibn Muhammed, ibn Zerka, ibn Musa, ibn Sultan Ahmed et-Telmesâni Şa'râni'dir. Kendisi hadisci ve mutasavvıf olup Telmesan sultanlarının kuşağından gelmiştir. Mısır'da Kahire'de yefat etmiştir.

Kıymetli okuyucularım! Gelmiş ve göçmüş her büyük mutasavvıf gibi İmam Abdülvehhab Şarani Hazretleri de, telif eserleriyle cesaretli düşünceleriyle zamanının ahlâkça bozulmuş toplumuna karşı güçlü hamleler yapmış çevresini bu ahlâk ve vicdan çıkmazından kurtarmaya ve uyarmaya çalışmıştır. Kendisini hazmedemeyen dar fikirli düşmanları, kitaplarına sırf bu şahsiyeti küçük düşürmek ve kötülemek için uydurma konular sokarak bu büyük zatın eserlerini ve düşüncelerini baltalamaya ve toplumun gözünden düşürmeye çalışmışlardır.

İmam Gazali; Şeyh Muhyiddin ibn el-Arabi, Mevlâna Celâlüddin Rumi gibi büyük mutasavvıfeye karşı yapılan saldırılar bu büyük şahsiyete de yapılmak istenmiş, özellikle Mısır'da Ezher Üniversitesi'nde aleyhinde fırtınalar estirilmiş, fakat gerçeğin ortaya çıkmasiyle olaylar yatışmış, bu ulu kişinin kıymet ve itibarı, düşeceğine artmıştır. Aleyhinde yalan isnadlarla ona karşı çıkanlar hüsrana uğramış ve seslerini kısmak zorunda kalmışlardır.

Telif olarak bilinen kitapları tahminen elliden fazladır. Tasavvuf babında en önemli kitaplarından biri de elinizdeki bu Büyük Ahidler kitabı dır. Dolayısiyle tasavvuf yolunu izleyen kıymetli kardeşlerimin manevi gıdasını temin maksadiyle daha önce tercüme etmiş olduğum Muhyiddin ibn Arabi'nin *Fütûhat-ı Mehkiyye» ve «ilâhi Tedbirler», İmam Gazali'nin » Mükâşefetü'l Kulûb» adlı eserlerinden sonra bu tasavvufi eseri de meraklılarına sunmuş bulunuyorum. Kemal ve tamamiyet Allah'a mahsus sıfatlardandır. Ben mümkün mertebe müellifin kitabındaki ifade, anlam ve düşünceleri eksiksiz ve ilâvesiz, gerçeğe yakın ve anlaşılır bir dille yansıtmaya çalışarak Allah'ın lütuf ve inayetiyle bu kitabın tercümesini bitirmiş oldum.

Her ne kadar yarım asra yaklaşan bir zamandan beri bu dilde tasavvuf, edebiyat ve felsefe üzerinde çalışmalarım olduysa da, hatasız kul olmayacağına göre mâna ve medlulde görülecek hatâ ve eksiklerimin bildirilmesini rica eder, bu yolda aşk ve sebatla yürüyenlere Allah'dan başarılar dilerim.

Selâhaddin Alpay (Kartal - İstanbul) 1976

müellif imam şarani nin önsözü

Alemlerin Rabbi olan Allah'a hamd ü senalar olsun... O'ndan gayrı bir Allah'ın var olmadığına, görülen görülmeyen bütün varlıkların padişahı olduğuna, O'nun azametli birliğine, medar-ı iftiharımız ve güvenimiz olan büyük önderimiz, Allah'ın sevgilisi ve dostu yüce Peygamberimiz sallâllahü aleyhi ve sellem Muhammed Mustafa Efendimizin O'nun elçisi ve peygamberi, öncekilerin ve sonrakilerin Efendisi olduğuna şehadet ederim.

Ey Allah'ım! Senin salât ve selâmların ile birlikte bizlerin de sa-lât ve selâmı yüce Efendimizin ve bütün peygamberlerle beraber onlara intisabı olanların, ashab-ı kiramın ve tabiînin üzerlerine olsun. Âmin... Âmin... Âmin...

Gelelim bu kitabın konusuna: Bundan önce hiç kimse bu mevzuda bir kitapla beni geçemediği gibi, Resûlullah Efendimizin bizlere bildirdiği ve yapılmasını emrettiği vasiyetlerini kapsayan, bizlere ne yapacağımızı ve üzerimize düşen ödevlerin neler olduğunu, ne gibi yasaklardan uzak kalacağımızı, haram ve mubah şeylerin neler olduğunu bildirir bir eser bırakıldığını da tahmin etmiyorum.

Kitabıma «Levâkıhu'l-Envâri'l-Kudsiyye fi Beyani'l-Uhûdi'I-Muhammediyye» adını verdim.

Bu kitabımın telif sebebine gelince, o da şudur: Birçok din kardeşlerimin dünya hayatlarındaki eksiklikleri tamamlamak için çalışıp çabaladıklarını, buna mukabil pek azı hariç, çoğunlukla dini yöndeki vecibelerinden ne gibi eksiklikleri bulunduğunu araştırmadıklarını görmüş olmamdır.

Binaenaleyh dinî gayretimin tahrikiyle, din kardeşlerimin bu yönden eksikliklerini bilmeleri için bû geniş, uyarıcı ve ilgi çekici kitabı ortaya koydum.

Din kardeşlerimden her kim kendinden uzaklaşan ve kaybolan dini konuları öğrenmek isterse bu kitabın bölümlerinde açıklanan ve taahhüd edilen vasiyet ve öğütlere baksın ve ondan faydalanıp ders almağa çalışsın.

Kardeşlerim, kitabın bölümlerindeki konularla temasa geldikçe kendilerinde olan yetersizlikleri ve yanlışlıkları okuyup öğrenmiş olacaklardır. Şayet bu konular okuyucuyu etkileyecek olursa, geçmiş hayatındaki boşlukları, kayıpları öğrenecek, bunlardan pişmanlık duyarak telâfisi için tevbe ve istiğfarda bulunacak ve geleceği için kendini hazırlamış olacaktır.

Ey kardeşim! Şu gerçeği bilmen icap eder ki, Şeriat üç emre istinad eder. Bu cihet, senin bilmediğin şey değildir. Bunlar ise yapılması emrolunanlar, yapılmaması emrolunanlar ve bunların yapılıp yapılmamasını etkileyen âmillerdir.

Tasavvuf yolunda yürüyecek olanlar, ne gibi şeyleri yapacaklarını ve nelerden uzaklaşıp yapmayacaklarını, kendilerine gösterecek, açıklayacak, belirtecek anlaşılması kolay bir rehberden yoksun bulunmaktadırlar.

Kişi ancak kendi anlayışı ile bunları yapıp yapmamada bir sevap kazandığını bilir veya sevap denizine dalmak için bunu yapar veya korktuğu için o ameli yapmaz.

Misal olarak, abdestli bulunan bir kişinin yeni baştan abdestini tazelemesindeki sevab gibi... Kişiyi böyle bir şey yapmaya heveslendirmek, kendi rızasıyle sevab üzerine sevab kazanmasına yol açar. Bunun aksini düşünelim; kişinin aşağılık kötü bir fiilde bulunmaması için onu korkutarak o fiilden uzaklaştırmak gibi emir ve nehiy derecesinde açık olmasa dahi bu korkutma ve çekindirme keyfiyeti o kişiye faydalı olur.

«Kavâid-i Kübrâ» adlı eserinde Abdüsselâm oğlu Şeyh İzzüddin bu konuyu açıklayarak şöyle der: «Şunu bil ki herhangi bir fiil kendi zatiyetinde kendini överse veya failini fiilinden dolayı över veya ona bu fiilinden dolayı dünya veya âhirette bir hayır ve iyilik getireceğini vaad ederse, o iş, yapılması gerekli bir emirdir. Şu kadar ki, bu emir, vâcib bir emir midir, yoksa müstehab mıdır? diye sahibi tereddüd içindedir».

Bütün bunları göz önünde bulundurarak bu konuları iki bölüme ayırdım. Her bölüm başlı basma bir kitap tır. Bu iki bölümden birincisi, insanların, emredilenleri yapma hususundaki eksikliklerini açıklama hakkındadır.

İkinci bölümü teşkil eden kitabım ise ilâhî nehiyler (yasaklar) hakkındadır. İnsanların bu yasaklara uymadığının nedenlerini, eksik ve bozuk yönlerini gösterip açıklar.

Kitapta ilkönce birinci kısmı yani yapılması emrolunanlar (me-mûrât) bölümünü ele alıp yasaklar bölümünü —her ne kadar ilâhî yasaklara (nehiylere) eğilimli olanlar daha çok olmakla beraber— sonraya bırakmamın nedeni şudur: Hiç şüphesiz din babında Allah'a ta at asıldır. Mâsiyetler ise geçici, yani arızîdir. Ve yine bilinir ki, mü'min adı altında her- kul Allah'ın emirlerine itaat etmeyi arzular, O'nun emirlerine hiçbir zaman karşı gelmek istemez. Şu kadar ki, Hale Taâlâ'nın kullarına mâsiyetleri yasak etmesinde birçok hikmetler ve gizlilikler vardır ki, bu hikmetler kalbinde iman nuru taşıyanlara gizli değildir.

Ey kardeşim! Şunu bil ki, zamanımızda sünnet ve kitap üzerine giden yollar zorlaşmış, tıkanmış ve bozulmuştur. Anlatılması uzun olacak bazı sebep ve etkilerden dolayı bu yolda yürüyenler de azalmıştır.

Öyle bir hale gelmişiz ki, kişi Muhammedi ahlâkı okuyup gördüğü halde bu sıfatla sıfatlanmayı ve onu elde etmeyi, ona varmayı -başaramamaktadır. Bu sebeple kitabımın birçok yerlerindeki Ahidler de şunu söyledim: Bu emir ve tavsiyeler de kendilerini yaptırtacak ve öğretecek bir öğretmene veya mürşide muhtaçtır. İşte bu öğretmen veya mürşid talebesine yolu açıp gösterecek, onları doğru yolda yürütmek için yollarındaki mânileri ve engelleri kaldıracak, onları hedefe ulaştıracaktır.

Bütün bu işler fakihin fıkıh ve ahkâm bilgilerine vâkıf olmasiyle elde edilemez, ona erişilemez; bu yolda yürümek isteyenlerin fıkıh ve ahkâm bilgileri yanında doğru yolu gösterecek, gerçeği anlatacak bir mürşid veya öğretmene ihtiyaçları vardır.

İmam Gazali olsun, Abdüsselâm oğlu Şeyh İzzüddin olsun gerçeğe bir mürşidle varabilmişlerdir.

Ey kardeşim! Sana bir iz göstersin ve yolunu aydınlatacak bir ışık olsun diye birinci bölümü teşkil eden kitabımdaki her emir ve vasiyeti (ahdi) şerefli ve kıymetli hadîslerle donattım.

Bu kitaptaki ahidlere (emir ve vasiyetlere) gelince: Kötü ve kıskanç kişilerin bu kitaba hücum edip leke sürmemeleri için bunların tümü Kur'an-ı Kerim'den ve yüce Peygamberimiz sallâllahü aleyhi ve sellem Efendimizin sünnetinden alınmıştır. Bu eserimde hiçbir te'vil ve tahmin yoktur.

Nitekim bundan önce telif ettiğim (büyük şeyhlerin öğüt ve vasiyetlerini ihtiva eden) «El-Bahrü'l-Mevrud fi'l-Mevâsik ve'l-Uhud» adlı kitabıma karşı dar zihniyetlilerin kopardıktan yaygara ve- fitne tekrarlanmasın diye bu kitabımı yazarken de en ince söz ve fikirlere son derece dikkat ettim. Yukarda adı geçen kitabımın halk tarafından takdir, rağbet ve sevgi kazandığını gören ve kıskanan kötü tabiatlı bazı bilginler, kitabımı okuyunca kendi acz ve eksikliklerini anladıklarından, beni halkın gözünden düşürmek, müşkül bir durumda bırakmak için, kitabı ma uydurma ek ve ilâveler yaparak yaymışlar ve kendilerinin bozguncu fikirleriyle, benim ve kitaplarımın Kur'an ve sünnet yoluna aykırı olduğunu iddia ederek, kitap muhteviyatını kısmen de olsa değiştirerek Mısır'da bana karşı bir harekete teşebbüs etmişlerdi.

Böylece Ezher Üniversitesi içinde ve dışında aleyhimde büyük bir fitne ve feşad çıkarmış ve kargaşalıklara sebep olmuşlardı. Bereket versin beni ve kitabımın muhteviyatım iyi bilen büyük meşayih den Şeyh Nasrüddin Ellekani ve Şeyh Şehabeddin Remlî gibi şahsiyetler beni ve kitabımı müdafaa ederek bu fitneyi çıkaranlara cevap vermişlerdi.

Ezher çevresinde ortaya çıkan bu fitneyi durdurmak için elimle yazmış olduğum asli nüshayı orada bulunan bilginlere göndererek üzerinde inceleme yapmalarını istedim. Bu bilginler sözü geçen kitabımı inceledikten sonra bunun içinde¹ Kur'ân ve sünnete aykırı bir şeyin bulunmadığını görerek, kitabımın içine benim olmayan düşüncelerin kasden sokulduğunu anlamışlar, aleyhimde başlatılan bu fitne de böylece son bulmuştu.

Bu olaydan sonra da her kitabımda bir bahane bulmaya ve dine aykırı hükümler sokarak beni kötülemeye uğraşmalarına karşılık, yılmadan bu güruha karşı düşüncelerimle, yazılarımla mücadele verdim ve mücadelemde sebat ettim; aleyhimdeki her fitne ve kötülüğü gerçekle söndürdüm ve susturdum.

Ve yine bu kitabıma bir bahane bulmamaları ve hile katmamaları için kitabın her ahdini hadîslerle. Kur'an âyetleriyle-ve büyüklerin sözleriyle güçlendirdim. Zira kıskanç ve kendini beğenmiş kimseler kitabımdaki hadîslerin bazı yönlerini aykırı ve uydurma şeylerle değiştirecek olsalar dahi, halk nazarında bu durum anlaşılmış olacak ve müellifi için, «Nasıl olur?.. Hem hadîsi anlatsın, hem de sonra buna aykırı cevap versin!..» diyeceklerdir. Böylece Hak Taâlâ kitabımı bu gibilerin şerrinden korumuş olacaktır.

Ey kardeşim! Şunu bil ki, sallâllahü aleyhi ve sellem Efendimiz kendi ümmetinin gerçek şeyhi olduğundan bütün çağırılan bizler içindir. Bu sebepledir ki, kitabımızın ahidlerinde ve her konu başında «Bizlere, yani bütün ümmet-i Muhammed'e vekâleten. Resûlullah'-dan umumî bir ahid alınmıştır» ifadesini kullanmamız caiz olmuştur. Çünkü Resûlullah Efendimizin herhangi bir ilâhî emir ve nehyi veya teşvik ve terhib konusu üzerinde ashabına hitabının hükmü, bunun yalnızca onlara ait olmayıp, bu hitabların kıyamet gününe kadar Muhammed ümmetine ait olduğudur. Gerçek şeyhimiz, mürşidimiz, önderimiz odur. Ondan sonra da, vasıtalı vasıtasız onu izleyen ve o yolda yürüyen şeyhler, bilinen şartlar içinde ve yakaza halinde onunla buluşan, ondan talimat alan Allah'ın velî kullandır.

Allah'a şükürler olsun ki, bu makam sahibi kişileri idrak ettik, onların nasıl yaşadıklarını gördük. Meselâ —Allah'ın nzası üzerlerine olsun— şeyhim ve efendim Aliyyü'l-Havvâs, Şeyh Muhammed el-Adl, Şeyh Muhammed ibn Anan ve Şeyh Celâlüddin es-Süyûti gibi ulu zatlar bunlardandır.

Ey kardeşim, şu ciheti sen de iyi bilirsin ki, ehlullah kendi mü-ridlerinden (talebelerinden) emir ve nehiylerden gayn —onlan Allah ve Resulü yolunda daha ileri götürmek için—helâl kılınmış yani Müslümanlara mubah olanı dahi bırakmaları için söz ve ahid alırlar.

Çünkü zâtı yönünden mubah olan bir şey insanı ileri götürmez veya yükseltmez. Çünkü mubah berzâhî bir emirdir, yani emir ve nehiy arasında bir keyfiyettir.

Hak Taâlâ mükellefler için mubahı bu iki şey arasında mükellefin nefes alması için koymuştur. Bununla mükellefler yüklenen zahmetli ve zor külfetlere karşı soluk alırlar. Zira devamlı olarak emirleri yapmak ve yasaklardan da kaçınmak beşerin gücü dahilinde değildir. Allah ehli bü ciheti bildikleri için, devamlı olarak emre imtisal ve nehiylerden sakınmak için talebelerinden mubah olan şeyler üzerindeki arzularını da kısmalarını ve azaltmalarını isterler. Bu mubah kılınanların müridlerce yapılmasını öyle bir hale getirmiş olacak ki, talebesi bunu emrolunmuş bir fiil veya içtinâbı zarurî bir yasak gibi bilecek. Bu mübahların bırakılmasını teşvik etmelidir ki, onlar da bu yönü gevşetmeden bütün güçleriyle bunlan yapmak veya bırakmak imkânı bulmuş olsunlar.

Bir yönden görürsün ki, bunlardan biri bir mendubu bütün gücü ile sanki vacibmiş gibi dikkat .ve itina ile yapar, mekruh olan bir fiilden de haram kılınmış gibi ictinab edip kaçar, mubah olan (helâl kılınmış) bir fiili de sanki mekruhmuş gibi bırakır.

Bütün bu anlattıklarımdan öyle bir durum çıkmış olur ki, yukarıda sayılan fiillerden tercih ettiğini veya en yakışanını müstehab kılınmış nazarı ile yapar; mekruh olan bir fiilden de sanki günahmış gibi tevbe ve istiğfarda bulunur; üstün tuttuğu veya mendub görülen bir fiilin aksini yaptığında kerahet işlemiş gibi tevbe eder.

Sûfiler topluluğundan bazıları mubah olan bir nesneyi hayırlı bir fiille veya sâlih bir niyetle değiştirir de bununla mendub olan bir fiili işlemiş gibi sevab alır.

Meselâ yenilen yemekle Allah'a ibadet için güç kazanmayı niyet etmek veya «Gece ibadetine kalkmak için kuşluk (kaylûle) uykusuyla istiânede bulununuz» mealindeki hadis-i şerifin sahih olmadığını söyleyenlere göre; gece ibadetine kalkmaya kuvvet kazanabilmek niyetiyle gündüz uyumak gibi.

Ama mezkûr hadîsin sahih olduğunu söyleyenler nezdinde gündüz uykusu müstehab olduğundan mevzuumuza misal olmaz.

Ünlü meşayihden Ebü'l-Hasan eş-Şazilî (^{^[1]}) Hazretleri uykuya «vird» adını verir ve çevresindekilere, sakın hiçbir kimse beni, kendim kalkıncaya kadar uykumdan kaldırmasın ve uyandırmasın, diye tenbih ve tavsiyede bulunurdu.

Şu hakikat bilindi ki, daima vâcib bir fiil veya mendub veya iyi bir hareket içinde bulunmak, yahud da yasaklardan, mekruhlardan veya evlâ olanın kolayını yapmaktan sürekli kaçınmak Allah dostlarının şiârındandır. Bunun içindir ki, ulu kişilerden birinin mubah olan bir şeyi bırakması için talebesinden vaad ve söz aldığını duyar ve görürsen veya ona buna benzer tenbih ve vasiyette bulunduğunu işitir veya görürsen, zinhar onlara karşı gelip fiillerini inkâra kalkışarak: Efendim nasıl olurda Allah ehli bir zat talebesinden Allah ve Resûlü'nün. helâl kıldığı bir şeyi yapmamasını veya bırakmasını isteyebilir? Veya mâni olarak bunların yapılmamasını nasıl ister? Vâ-zı-ı kanun ona bu hakkı vermiştir; bunun terki doğru değildir, deme. Çünkü sen bir vadide, Allah ehli de diğer bir vadidedir. Nitekim sallâllahü aleyhi ve sellem Efendimizin kendi ailesinden olanlara, özellikle en yakınlarına mubah olan bir fiilin yapılmasını yasakladığı sahih olarak rivayet edilmiştir. Meselâ, kızı —Allah'ın rahmet ve rızası üzerine olsun— Hazret-i Fâtıma'nın ipekli elbise giymesine ve altın ziynet takmasına mâni olmuş ve bu gibi teşebbüslerini yasaklamıştı. Ezcümle ona, «Ey Fâtıma! Kim ki dünyada ipekli elbise giyerse, âhiret gününde o elbiseyi bulup giyemez» buyurmuşlardı.

[1]-Bu zat Şâzili yolunun başkanı olup mezhebce Mâliki'dir. Hicrî 050, Milâdi 1258 senesinde vefat etmiştir.

Ve yine sallâllahü aleyhi ve sellem Efendimiz —Allah'ın rahmet ve rızası üzerine olsun— zevcesi Hazret-i Âişe'nin günde iki kez yemek yemesini yasaklamış ve şöyle buyurmuşlardı: «Gün içinde iki kez yemek yemek israf sayılır; Hak Taâlâ müsrif olanları sevmez.

Halbuki sallâllahü aleyhi ve sellem Kendimiz, ipekli elbise giymeyi, altın ziynet takmayı ümmetinin kadınlarına mubah kılmıştı. Ve yine günde sabah ve akşam olmak üzere iki kez ve daha çok yemeyi de ümmetinden zayıf olanlara acıyarak mubah kılmıştır.

Mürşidier de sadık müridlerine karşı bu şekilde davranmışlar; mubah olan şehvetlerden faydalanan, zaruretsiz olarak yanını yere koyan (yatan), acıkmadan yiyen, (vazifelerini) unutan, ihtilâm olan (rüyalanan), gece veya gündüz zaruret olmadan ayaklarını uzatan veya bunlara benzer fiilleri yapan müridlerini kınamışlardır. Onların bu gibi şeyleri talebelerinden istemeleri bazı kuvvetli iz ve delillere dayandıklarını göstermektedir.

Onların, mubah olan şehvetlerden faydalanan müridlerini muaheze etmelerinin deliline gelince; o da, Hak Teâlâ'nm ateş ehline dünyada arzuladıklarını yediklerini haber verdiği şu âyettir: «Kâfirler, ateşin karşısına (getirilerek) gösterileceği gön, (denilir ki): Siz bütün zevkleri (nizi) dünya hayatınız içinde (yaşayıp) bitirdiniz. Bunlarla safa sürdünüz. İşte yeryüzünde haksız yere kibirlenmekte ve fıska sapmakta olmanıza mukabil bugün horluk azabıyla cezalandırılacaksınız.» ('). (1) Ahkâf 20.

Allah ehli der ki: Cenab-ı Hakk'ın ateş ehline felâket olarak haber verdiği ve o nedenle kendilerini azaba çarptırdığını bildirdiği şeyi mü'minlerin terketmeleri gerekir.

Allah'ın rızası üzerine olsun Abdullah ibn Mes'ud Hazretleri, «Sonra arkalarından öyle kötü bir nesil geldi ki namazı bıraktılar, şehvetlerine uydular. İşte bunlar da azgınlıklarının cezasına uğrayacaklardır.» (2) mealindeki âyet-i kerimenin tefsirinde bu âyette geçen «Gayy» kelimesi için, «Cehennemde bir vadidir ki, şehvetleri ardından gidenler oraya atılacaklardır» demişlerdir.

(2) Meryem 59.

Hakk Taâlâ, Allah'ın salât ve selâmı üzerine olsun Hazret-i Davud'a, «Ey davud! Kavminin tümüne şu haberi ver, onları uyar, şehvetlerine kapılmamalarını ve şehvetlerle karınlarım doyurmamalarını ihtar et. Çünkü şehvet ehlinin kalbleri bana karşı kapalıdır» buyurmuşlardır.

Uyumak veya uyku da kişinin Hak Taâlâ'ya karşı kalb gözünü kapar.

Mürşidlerin unutkan müridlerini muaheze etmelerinin deliline gelince —ki müriddeki bu unutkanlık hali ancak müridliğin ilk merhalelerini aştıktan sonra mazur sayılabilir— o da, sefer halinde suyunu unutan veya suyunu kaybedip de sonra bulamayan kimse hakkında ulemâmızın şu görüşüdür:

Böyle birisi teyemmüm edip namaz kılar; sonra da teyemmümle kıldığını kaza eyler. Bilginlerimiz o kişiyi suyu unutması veya kaybetmesinden dolayı kusurlu bulmuşlardır.

Ve yine aynı bilginler, şayet İçişi bilmeden üzerinde bir necaset varken namaz kılsa,, o namazı yeni baştan kaza olarak kılması vacib olur; derler. Şayed o necaseti üstünde taşıdığını bildiği halde unutup namaz kılarsa, mensub olduğu mezhebe göre kaza olarak o namazın lüzum ve vücubu vardır. Bu gibi örnekler çoktur.

Allah'ın rahmet ve rızası üzerine olsun büyük bilgin Muhyiddin el-Arabî Hazretleri şöyle buyururdu: «Cemaat müridi unutkanlıkla muaheze ederler. Çünkü onların yollarının, istikametlerinin temeli daima Hak Taâlâ ile birlikte olmaya dayanır. Onlarda unutkanlık nadiren görülür, böyle nadir ve az olan şeylerin de bir hükmü yoktur».

Böyle olmakla beraber Şeriatın temeli ve kaidesi unutkanlık hükmünü kaldırmaktır. Gerçi bazı istisnalar vardır, fakat bunlar namaz kılarken unuttuğu rükünleri yerine getirmesi veya sahibinden izin almadan unutarak yediği yemeğin parasını ödemesi gibi şeylerdir.

Şayet bu~ unutkan kişi dünya umurunu elde etmek için gösterdiği dikkat ve itinayı nefsinde düşünecek olursa görür ki, dünya işlerinde hiç de unutkanlık göstermemektedir. Meselâ kendisine bin dinar verileceği vaadini alan bir kişi, alacağı emanetin vaktini saniye saniye hesap ederek nasıl da dünya malını bekler ve unutmaz!..

İşte, Allah ehli, talebelerinden böyle bir davayı veya iddiayı, dünya üzerine yıkıp atmayı ve fiil ve hareketlerini âhiret emrine saklayıp dünya ve âhiret evinde Allah ile birlikte kalkıp oturmalarını isterler. Rüyalarındaki ihtilâmları yönünden Allah ehlinin müridlerini azarlamaları sebebine gelince: Bu hal ve bu durum müridde, helâl olmayan şeye bakmak, yahud o hususta düşünmek gibi ihtilâmı kolaylaştırıcı sebeplerden husule gelir. Mürid o düşündüğü şeye varamayip âciz kalırsa o vakit îblis müridin tasarladığı şeye uyku esnasında sokulur; müridin varamadığı o düşünceye veya o mahrem fiile onu düşürmüş olur.

Şu cihet iyi bilinmeli ki, yasak ve haram bir şeyi düşünmeyen kişi uyurken hiçbir vakit ihtilâm olmaz. Uykudaki ihtilâmlar çoğunlukla ancak müridlerde ve cahil halk tabakalarında görülür. Bundan Allah ehli zatlar ve ulu kişiler istisna edilmelidir. Çünkü bu ulu kişiler ya peygamberler gibi masumdurlar (kendileri her türlü kirden temizdirler, böyle şeyler onlardan uzaktır) veya Hakk Taâlâ tarafından velîler gibi korunurlar.

Şayet büyük velîlerden biri rüyasında ve uyurken ihtilâm olursa, bu şuuraltı fiil kesinlikle, ya helâli olan zevcesiyle veya câriyesiyle münasebette bulunduğunu görmesiyle vukua gelir. Başkaca helâli olmayan birinin etkisiyle ihtilâm olmaz. Bunun sebebi de o her an Allah azze ve celle ile veya Müslümanların işleriyle meşgul olduğundan cisminin (fizikî ihtiyacının) tedbirini ihmal etmiş olmasıdır.

Allah'ın rızası üzerine olsun Hattab oğhı Ömer Hazretleri bir gece uykusunda cariyesini görerek ihtilâm olur ve şöyle der: «Müslümanların işleriyle, dertleriyle uğraştığımızdan beri bu derde düştük».

Allah ehlinin bir zaruret ve sebep olmadan talebelerinin gece veya gündüz gelişigüzel ayaklarım uzatıp vücudlarını rahata vermelerini istememelerinin sebebine gelince; bunu şöyle açıklarlar: Allah'a yaklaşmak isteyen kişi veya mürid, devamlı olarak, sürekli, hissetsin veya etmesin Allah'ın huzurunda bulunuyor demektir. Hocaları onlardan, inanç ve imanları hükmünce, Allah'ın huzurunda bulundukları için ayaklarını uzatmamalarını ve bu huydan vazgeçmelerini isterler ki, Hakk Taâlâ'nın hicabı onlardan kalksın da bu hicabın kalkmasiyle ilâhî emirleri yakînen veya gözleriyle görmüş olsunlar.

Bu sebepledir ki, mürşidler veya Allah ehli zatlar müridlerinin bu hareketini önlemek için, onların sebep ve zaruret olmadan Allah huzurunda uzatmış oldukları ayaklarını bir kılıç darbesiyle vurup kesmeyi onlar için daha hayırlı görürler. Hatta müridi Allah huzurunda ayak uzatmakla ateşe girme hususunda muhayyer bıraksalar, ateşe girmeyi tercih etmesi kendisi için daha hayırlıdır, demişlerdir.

Allah'ın rızası üzerine olsun Edhem oğlu İbrahim'den haber aldığımıza ve öğrendiğimize göre, Hazret şöyle bir olay anlatır: Bir gece oturmuş virdimi okurken, farkına varmadan ayaklarımı uzatmışım. Aniden bir sesin bana, «Ey İbrahim! Padişahların huzurunda ve meclisinde böyle mi oturulur?» diye gâibden hitab ettiğini duydum, buyurmuştur. Derler ki bu olaydan sonra İbrahim İbn Edhem Hazretleri ölünceye kadar yirmi sene ayaklarını uzatmamıştır.

Yukarıda sırasiyle geçen konulardan anlaşıldığına göre, karara vardığımız ve üstün tutulması icap eden şey şudur ki: Hakk Taâlâ'nın ulu kişileri, müridin zahirî ve bâtınî, belli yasaklardan başka, mekruh olan herhangi bir şeyi yapmasını asla müsamaha ile karşılamazlar. Çünkü Allah ehlinin yolu ancak ve ancak Kur'an-ı Kerim'in ve sünnet-i şerifenin yazıp gösterdiği şeyleri müdafaa etmektir. Nasıl ki altın madeni diğer madenlerden arındırılıp saflığına ve temizliğine dikkat edilirse, onlar da ilâhi konuları ve mevzuatı öylece korurlardı; bu yolda yürümeyenlerin, düşündükleri gibi düşünmezlerdi.

Bütün ehlullah şu noktada birleşmişlerdir: Namaz ve diğer ibâdetlerde Hakk Taâlâ'nın huzuruna ve civarına her türlü lekeden ve kötü sıfatlardan arınmış, zahirî ve bâtınî temizliğini yapmış olanlardan başkası giremez.

Nitekim elbisesinde veya vücudunda namaza mâni olacak miktarda necaset taşıyan veya bir uzvunda temizlenmeyen bir taraf kalan kişinin kıldığı namazın sahih olmadığı malûmdur. Böyle bir kişinin namazı suret gibi ruhsuz olur ve hakikat taşımaz. Yine kişinin kalbi, namaz sırasında Hak'tan bir lahza dahi uzaklaşsa, kişinin kıldığı o namaz bulunduğu cemaat içinde bâtıl olmuş olur, bir işe yaramaz.

Bu kanun ve gerçekleri bizlere getirip öğreten sallâllahü aleyhi ve sellem Efendimiz, bu konuda zahiri temizlik ile bâtını temizliğin birleşmesinin şart olduğunu bizlere işaret buyurmuşlardır. Bu sebepledir ki Allah ehli, müridlerinden zahirî ve bâtını temizliği bir araya getirmelerini isterler ki, nifaktan kurtulsunlar. Allah Taâlâ şöyle buyuruyor: «Şübhesiz münafıklar cehennemin en aşağı tabakasındadırlar». (1).

Müslim'in kaydettiği bir hadîste, sallâllahü aleyhi ve sellem Efendimiz: «Hakk Taâlâ ne suretinize ve ne de cisimlerinize bakar, O ancak kalblerinize bakar» buyurmuşlardır.

Allah ehli yine şu noktada birleşmişlerdir ki: însanın Hakk Taâlâ'nın huzuruna temiz bir kalble girebilmesi, namaz kılmasına mâni sıfatları yok edebilmesi için bir muallime, yani bir mürşid veya şeyhe bağlanması gerekir. Çünkü şu genel bir kaidedir: «Vacib bir emri tamamlamaya ihtiyaç duyulan şey de vacibdir».

Dünya sevgisi, kibirlilik, kendini beğenme, riya, kıskançlık, yalan, nifak ve benzerleri gibi hastalıklara, (ruhî ve manevî) illetlere bir ilâç arayıp bulmak hiç şüphesiz vaeibdir. Bütün bu adı geçen dertler bizler için hadîslerle açıklanarak haram kılınmış ve yasaklanmıştır. Hadîsler bunları yapanların cezalanacağını bildirmektedir. Bundan anlaşıldığına göre, bu kötü sıfatlardan kurtulmak için kendisine bir rehber veya mürşidin lüzumunu görmeyenler, Hakk Taâlâ ve Resûlü'ne âsî olduklarını bilmelidirler. Zira doktorsuz bir hasta, düştüğü hastalıktan kurtulamayacağı gibi, hocası ve şeyhi olmayan kişi de, bilgi yönünden bin aded kitap okumuş olsa dahi, gerçek yolu bulamayacağını bilmelidir. Nitekim okulsuz, öğretmensiz kişi gerçek yolu bulamayacağı gibi, hiç bir vakit âlim de olamaz.

Meselâ insan yalnız başına bir tıb kitabını ne kadar iyi ezberlemiş olsa da, herhangi bir hastalığın ilâcını bulup o derde deva vermesini bilmez. Bütün bildiği ve işittiği kitaptaki konudur. Sadece, o okudukça, bunu yazan büyük bir doktordur, diyebilir. Fakat kendisine bir hastalık hakkında soru sorulsa ve hastalığın izalesi istense, o vakit bunu bilmediğini söyler.

Ey muhterem kardeşim! Bu sebepledir ki kendine bir yol gösterici hoca bul. Benim öğüdümü dinle. Sakın bu yola (tasavvuf yoluna) kitapsız ve mesnedsizdir deme. Çünkü tasavvuf yolu tümü ile, kumaşı ile, nakısı ve ipliği ile Muhammedi ahlâk ve davranış'tan başka bir şey değildir.

Şunu bil ki! Eski sâlih kişiler ve ietihad sahibi imamlar gibi, Hak Taâlâ herhangi bir kimseye bâtınî hastalıklardan selâmet rızkı verdi mi, o vakit o kişinin şeyhe ve mürşide ihtiyacı kalmaz. Çünkü âyet-i kerimede meâlen şöyle buyururlar: «Belki insan (bizzat) kendisine karşı bir şahiddir». (2).

Ey kardeşim! Bu sözlerime ve yazdıklarıma dikkat et; kitaba göre amel et. Böyle davranırsan Allah'ın izni ve yardımı ile sapıklığa düşmez, perişan olmazsın. Âlemlerin Rabbı olan Allah'a hamd ü senalar olsun...

Şimdi Allah'ın yardımı ile kitabin mevzularına geçelim ve Allah'tan başarılı kılmasını dileyelim. ( Bedir Yayınevi, İmam Şa’rani, Büyük Ahidler imam şarani, bedir yayınları, büyük ahidler, İmam Şa’rani, kitapları )

(1) Nisa 145.   (2) Kıyamet 14.

[1]Bu zat Şâzili yolunun başkanı olup mezhebce Mâliki'dir. Hicrî 050, Milâdi 1258 senesinde vefat etmiştir.

Bedir Yayınları İmam Şa’rani nin Büyük Ahidler El Uhudul Kubra adlı kitabı incele diniz.