Kitap Süneni Ebu Davud ve Tercümesi
Yazar İmam Hafız Ebu Davud
Tercüme İbrahim Koçaslı
Yayınevi Erkam Yayınları
Kağıt Cilt Ivory Kağıt - Karton Kapak İnce Cilt, 5 Cilt Takım
Sayfa Ebat 3.895 sayfa - 16x23 cm
5.274 Hadis-i şerif Arapça Metin ve Türkçe açıklama
Erkam Yayınevi tarafından yayınlanan , Süneni Ebu Davud Tercümesi kitabını incelemektesiniz.
5 cilt Süneni Ebu Davud Tercümesi hadis kitabı hakkında yorumları oku yup kitabın konusu, özeti, fiyatı, satış şartları hakkında bilgiyi geniş bir şekilde edinebilirsiniz.
Yaratan Rabbinin adıyla oku . O, insanı " alak " dan yarattı. Oku, Senin Rabbin en cömert olandır. Alak 1-2
ÖNSÖZ
Alemlerin Rabbı Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla başlar, Yüce Rabbımıza hamd ü senalar eder, alemlere rahmet olarak gönderilen sevgili Peygamberimize sayısız salât ü selâm ederim.
Tefsir ilminden sonra ilimlerin en üstünü
hadis ilmidir. Çünkü dini delilleri teşkil eden dört esastan ikincisidir.
Hadis ilmiyle meşgul olmak, sünneti seniyye ile meşgul olmaktır. Bu duygu içerisinde Kayseri'nin saygıdeğer ilim adamlarından olan merhum hocam Hacı Nuh Hamurculu'dan icazet aldıktan sonra, ben de Kütüb-i Sitte ve diğer
hadis kitablarını gözden geçirme merakı uyandı. Mümkün mertebe Kütüb-i Sitteyi gözden geçirdim.
Balıkesir Merkez Vaizliği görevime ek görev olarak, Yeşilli Camii imam ve Hatibliği görevim de vardı. Merkez Paşa Camiinde vaaz ederken, ikindi ve akşam namazlarından sonra Yeşilli'de
Sünen-i Neseî ve
Sünen-i Ebî Davud'u tercüme denemeleri yaptım. Merhum hocam Hasan Basri Çantay'a gösterdim. "Bazı düzeltmeler yaparak bu üslûbu takib et" dedi. Ben de kabiliyetim nisbetinde o üslûbu takib ederek
Sünen-i Ebî Davud'un tercemesini bitirdim, ilahiyat Fakültesi'nde
okurken tercümelerime göz attım. İzahsız bazı hadislerin anlaşılmayacağı kanaatine vararak, kısa da olsa izahat vermeye karar verdim. Anlaşılması güç olanlarını izah ettim. Bu izahlarda dirayetten çok rivayete ağırlık verdim.
Dört mezhebin görüşlerine yer verirken hangi
şerhden istifade ettiğimi not olarak belirttim. Hadislerin tahriçlerini yaparak Kütüb-i Sittenin hangi
kitab ve hangi babında bulunduğuna işaret ettim.
Birinci cildin tahricini yaparken, hadisin Kütüb-i Sitte'de,
Kitâb, Bab,
Cilt, Sahife ve
Hadis numaralarını verdim.
Ancak herkesin elinde aynı nüshanın olmadığını düşünerek diğer ciltlerde
Kitâb, Bâb ve
Hadis nosu ile iktifa ettim. Birinci ciltte verdiğim tahriçlerde, Buhâri'nin 1913'de Matbaa-i Âmire'de basılmış nüshası (Mehmed Zihni efendi tashihi) Müslim 'de; Fuad Abdulbâki'nin tahkikini yaptığı nüsha, Tirmizî'de; Ahmet Muhammed Şâkir'in tahkikini yaptığı ve 1937'de Kahire'de Mustafa Bâbi Matbaası'nda basılmış nüsha, Neseî'de; Ezherde Matbatı'l Mısriyye'de basılmış nüsha, İbn-i Mâce'de; Muhammed Fuâd Abdulbâki'nin tahkikini yaptığı 1952'de İsa Bâbi tarafından basılan nüsha esas alınmıştır.
Kitabın tercümesinde itina gösterilmiştir. Sünnete hizmet gayesi ile yola çıktım. İnşaallah Resûlûllah
sallallahu aleyhi ve sellem'in şefaatine ve muhterem okuyucuların duasına vesile olur. Değerli okuyucularımdan ve pek muhterem meslekdaşlarımdan istirhamım gördükleri hataları bu âciz kardeşlerine bildirmeleridir. Cenab-ı Hak (c.c.) bütün ehi-i imanı razı olacağı işlere muvaffak eylesin.
İbrahim Koçaşlı
TAKDİM1
Alemlerin Rabbı, Rahman ve Rahim olan Allah'a hamd eder, Peygamberlerin sonuncusu efendimiz Muhammedi Mustafa'ya
sallallahu aleyhi ve sellem ve O'nun aline, eshabına sonsuz salat-u selâm sunarım.
İslâm'ın ana kaynakları dörttür; 1. Kitap, 2. Sünnet, 3. îcma', 4. Fukahanın kıyasıdır.
SÜNNET: Peygamber Efendimizin
sallallahu aleyhi ve sellem sözleri, hareketleri ve takririnden ibarettir. Rasûlullah
sallallahu aleyhi ve sellem'in sünnetini bize en iyi şekilde haber veren kaynaklar hadîs mecmualarıdır. Bunlardan Buharî, Müslim,
Ebû Dâvud, Tirmizî, Nesâî ve İbn-i Mâce'nin mecmuasına Kütüb-i Sitte (
Altı Kitap ) adı verilir, işte biz burada bu
altı kitaptan Ebû Davud'un Sünen'i üzerinde duracak ve Müslim'den ayrılan taraflarını göstermeye çalışacağız.
Bu konuyu işlerken önce müellifin kimliği, ilmî seviyesi ve kitabının hakkında söylenenleri özetliyecek, sonra da Buharî ve Müslim'den ayrılan taraflarını göstereceğiz.
1. a) Münzeri'n muhtasar
Sünen mukaddimesinden, b) Tezkiret'ül-Huffâz, c. 1, cz. 2, sh. 148; c) Mevzuat'ül Ulûm: d) Keşf'üz Zünûn, c. 2, sh. 34; e) İslâm Ansiklopedisi, c. 4, sh. 16; f) Mealim'üs-
Sünen mukaddimesi; g) Mu'cemü'l-Matbuat, sh. 309, ğ) İbn-i Hallikân, c. 1, sh. 214; h) Tarih-i Bağdat, c. 9, sh. 55 i) El-A'lâm, c. 3, sh. 182.
EBÛ DAVUD'UN KİMLİĞİ
Hadis imamlarından birisi olan
Ebû Dâvud Süleyman b. Eş'as b. îshâk b. Beşir b. Şeddat b. Amr b. İmrân el İzdi el Sicistanî, Hicrî 202 tarihinde Hindistan'a komşu Sicistan bölgesinde dünyaya geldi. Tahsil çağı gelince ilim öğrenmek için zamanında mevcut ilim merkezlerine giderek ilim öğrenmiş, bilhassa Horasan, Irak, Şam, Mısır, Şiraz, Cezire ve Hicaz'a giderek hadis tahsil etmiştir. Rabbimizin kendisine verdiği parlak zekâ, üstün kabiliyet, yılmak ve usanmak bilmeyen çalışması sayesinde Rasûlullah
sallallahu aleyhi ve sellem'âen rivayet edilen 500.000 hadîs yazmış ve hepsini de ezberlemiştir. Kendisi önce Bağdat'a yerleşmiş, sonra Basra'ya giderek orada yerleşmiştir. Bağdat'tan Basra'ya gidiş sebebini hizmetçisi Ebû Bekr. b. Câbir şöyle anlatıyor: «Ben
Ebû Dâvud ile Bağdat'ta bulunuyordum. Bir gün akşam namazını kılar kılmaz kapı çalındı. Kapıyı açtım. Birde ne göreyim, kapıyı çalan zat Emir'ül Mü'minîn Ebû Ahmed el Muvaffak idi! İzin istiyerek içeriye girdi.
Ebû Davud'un yanına oturunca aralarında şöyle bir konuşma geçti.
Ebû Dâvud; Emir'ül Mü'minin bu saatte niçin geldiğinizi öğrenebilir miyim?
Emir'ül Mü'minin; Üç şey rica için geldim.
Ebû Dâvud: Buyurunuz,
Emir'ül Mü'minin: 1. İsteğim bilirsiniz ki; Basra'da meydana gelen Zenç isyanı dolayısı ile Basra halkı etrafa dağıldı. Basra harap oldu. Eğer siz Basra'ya teşrif eder, orada yerleşir, ilim neşrine devam ederseniz etraftan ilim öğrenmeye gelenler sayesinde Basra imar edilecek. 2. İsteğim çocuklarıma
Kitab-ı Sünen'ini rivayet etmeni; Üçüncü ricam ise çocuklarıma hususi bir saatinizi tahsis etmenizdir. Çünkü halife çocukları başkaları ile bir arada ders göremezler, dedi.
Ebû Dâvud: Üçüncü isteğiniz olamayacaktır; çünkü ilim öğrenmekte insanların hepsi müsavidir, dedi.»
İbn-i Câbir şöyle diyor:
- Halife'nin çocukları da hadis öğrenmeye diğer insanlarla beraber oturuyorlardı. Sadece diğer nasla aralarında bir perde asılıyordu.
2 İşte
Ebû Dâvud bu davet üzerine Basra'ya gitti. Hayatı boyunca Basra'da ilmini yaymakla meşgul oldu. 275 yılında Basra'da hakkın rahmetine kavuştu.
2. Mealim'üs Sünen mukaddimesi, s. 12; b) Büyük Tefsir Tarihi, s. 174.
EBÛ DAVUD'UN FAZİLETİ
Ebû Bekr el-Hallâl şöyle demiş:
- Zamanında hadiste, verâ ve takvada kendisini kimse geçememiştir.
Ahmed, b. Muhammed el-Hirevî şöyle demiş:
- Rasûlullah'ın hadisinde verâ, takva ve salahta
Ebû Dâvud en önde gelen hadis imamlarındandır.
İbn-i Dâse şöyle demiş:
- Ebû Davud'un iki yeninden biri geniş, Öbürü dardı. Kendisine
«Allah sana merhamet etsin, bu nedir.» dediler. Şöyle cevap verdi:
«Geniş olan yenimi
kitapları düşmekten korumak için kullanıyorum. Öbür yenimi böyle bir şey için kullanmaya ihtiyaç olmadığından onu
geniş yapmak lüzumsuzdur.»
3.
Musa b. İbrahim şöyle diyor:
-
Ebû Dâvud, dünyada
hadîs, ahirette de cennet için yaratılmıştır.
Ben ondan daha faziletli bir zat görmedim
4.
Zehebi şöyle diyor:
-
Ebû Dâvud seyyidül huffaz = hadîs hafızlarının efendisidir.
Kendisi, beşyüzbin hadis-i
önce yazıp sonra onları ezberleyerek zihnini hadis nuru ile nurlandırmıştır.
Hâkim Ebû Abdullah şöyle diyor:
- Ebû Dâvud itirazsız kendi devrinde bulunan muhaddislerin önderidir. Hadis imamlarından bazıları şöyle demiştir:
-
Ebû Dâvud, doğru yola iletme ve yol göstermede, Ahmed b. Hanbel'e benzerdi. Ahmed b. Hanbel'de Vekî'e benzerdi. Vekî'de Süf-
3. Münzeri'nin Tehzib el-Sünen mukaddimesinden.
4. Münzeri'nin Tehzib el-Sünen mukaddimesinden.
yana, Süfyan Mansûr'a, Mansur da ibrahim'e, ibrahim de Alkame'ye, Alkame'de Abdullah b. Mes'ûd'a, Abdullah b. Mes'ûd da Rasûlullah'a benzerdi.
İbrahim b. İshâk el-Harbî şöyle diyor:
- Nebi Davud'a demir yumuşatılıp kolaylaştırıldığı gibi,
Ebû Davud'a da hadis kolaylaştırıldı.
İbn-i Hıbbân şöyle diyor:
-
Ebû Dâvud fıkıh, ilim, hıfz; sünnete bağlılık verâ ve sağlam karaktertilikte dünya imamlarının birisidir.
Ahmed b. Yasîr el-Herevî, de demiştir ki;
Ebû Dâvud Süleyman b. el-Eş'as, Rasûlullah aleyhisselâm'ın hadîslerinin bilgisini, illetlerini ve senedini en iyi bilen İslâm hafızlarından
birisidir.
EBÛ DAVUD'UN ŞEYHLERİ (HOCALARI)
Ebû Dâvud, hadîs tahsilinde uğradığı ilim merkezlerinde bir çok ilim adamları ile görüşmüş, onlardan hadîs öğrenmiştir.
Ebû Davud'un kendilerinden ilim öğrendiği hadîs âlimlerinden meşhur olanlar -şunlardır:
1 - El-İmam el-Fakih el-Hafız el-Hucce Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed b. Hanbel el-Şeybanî el-Mervezi el-Bağdadî (H. 164 - 241).
2 - Ebû Zekeriya Yahya b. Main b. Avn el-Gatafani (ö. 233)
3 - Ebû Recâ Kuteybe b. Saîd el-Sakadîlerin azadlısı el-Balânî (ö. 240)
4 - Eb'ûl-Hasan Osman b. Muhammed b. Ebû Şeybe İbrahim b. Osman el-Absî el-Kâfi, (o. 239)
5 - Ebû Abdurrahman Abdullah b. Mesleme b. Ka'neb el-Ka'nebi el-Harisî el-Medeni Nezilî Basra. (ö. Mekke'de 211
).
6- Hafız Ebûl-Hasan Musedded b. Muserhed el-Esedi el-Basrî (ö. 228).
- Ebû Seleme Musa b. İsmail el-Temimi el-Menkarî el-Tebûzikî (ö. 223).
7 - Hasan b. Amir el-Sedûsi el-Basrî. İbn-i Hâcer'in beyanına göre 230 da vefat etmiştir.
8 - Ebû Osman Amir b. Merzûk el-Bahili el-Basri (ö. 244).
10 - Ebû Ca'fer Abdullah b. Muhammed b. Ali b. Nufeyl el-Kuzai el-Hamranî (ö. 234).
11 - El-Hâfız Ebû Bekr Muhammed ve Beşşâr b. Osman el-Abdi el-Basrî'dir. Bündâr lâkabı ile tanınmıştır (ö. 252).
12 - El-Hâfız Ebû Hayseme Sübeyr b. Harb Şeddat el-Haraşi'lerin mevlası Neseî (ö. 234).
13 - Ebû Şuayb Ubeydullah b. Ömer b. Meysere el-Cüşemî'lerin mevlası el-Basri (ö. 235).
14 - El-Hâfız Ebû Musa Muhammed b. el-Müsenna b. Ubeyd b. Kays el-Anezi el-Basrî (ö. 252).
15 - El-Hâfız'us-Sebt Ebû Kureyş Muhammed b. Âlâ b. Kureydel-Hemadanî el-Kûfî (ö. 288).
16 - El Hafız İmam Nasır b. Ali b. Sahbani el-Ezdî el-Cehzamî (Ö. 250).
17 - El-Hâfız'us-Sâlih Eb'us-Seri Hennâd b. Seri b. Mus'ab el-Heymî ed-Dârimi (ö. 243).
18 - El-Hâfız Ebû Amir Müslim b. İbrahim el-Ezdî el-Ferahidî'lerin mevlası el-Basrî (ö. 222).
19 - Eb'ul-Cafer Muhammed b. İsa b. Necih el-Bağdadî (ö. 224).
20 - Ebû Ya'kup İshâk b. İbrahim b. Süveyl'el-Belevî' el-Remelî (ö. 251).
21 - Ebû Hafız Ömer b. Haddaf'üs-Sicistanî, Ehvaz'ın büyüğüdür (ö. 264).
22 - El-Hâfız Ebû Abdullah Ahmed b. Abdullah b. Yunus b. Abdullah b. Kays' el-Yerbuî' et-Temimf el-Küfî (ö. 227).
23 - Ebû Osman Amir'en-Nakîd b. Muhammed b. Bükeyr b. Sabur'-el-Bağdadî, Rakka reisidir.
24 - Muhammed b. Âdem b. Süleyman'el-Cuhenî'el-Mâsisi (ö. 250).
25 - İsâ b. Yunus'el-Tartûsî,
26 - Muhammed b. Hatem b. Bezi'el-Basri (ö. 2491.
27 - Ebû Halîd Yezîd b. Abdullah b. Mevhib'er-Remlî (Ö 232).
28 - Eb'ül-Abbas Hayvafa b. Şureyh b. Yezid-el-Hadramî'el-Humusî (ö. 224).
29 - Hafız Ebû Osman Said b. Mansur, Mansur b. Şu'be. Doğum yeri Cuzzacan, yetişme yeri Belh'dîr (ö. 227).
30 - Ebû Muhammed Halef b. Hişâm b. Salep el-Mukri'el-Bezâr el-Bâğdadî (ö. 227).
31 - Ebû Osman, Amir b. Avn b. Evs b. Ca'd'el-Bezar es-Selemi el-Vasıti. Basra'nın ulusudur (ö. 225):
32 - Veheb b. Bakiyye b. Osman el-Vasıtî (ö. 239).
33 - Ebû Sevr İbrahim b. Hâlid b. Yeman ul-Kelbi' el-Bağdadî (ö. 240).
34 - Ebû İshâk İbrahim b. Musa b. Yezîd'el-Teymî er-Razi (Ö.220).
35 - El-Hâfız Muhammed b. Avf b. Sufyan'el-Taî el-Humsî. Şam alimlerindendir (ö. 272).
36 - Ebû Râvî Süleyman b. Dâvud b. Hammâd'el-Mehrî el-Mısrî (ö. 253).
37 - Ebû Abdullah Muhammed b. Kesir el-Abdî el-Basrî. 100 yaşlarında iken 223 de ölmüştür.
38 - Eb'ül Hasen Ahmed b. Abdullah b. Ebî Şuayb'el-Harsi el-Har-rânî (ö. 232 veya 233 tür).
39 - El-Hafız Ebû Ali el-Hasan b. Ali b. Muhammed b. Ali el-Hallat el-Huzelî el-Hilvani er-Reyhanî el-Mekkî (ö. 242).
39 - Hafız Ebû Amir Ubeydullah b. Mual'el-Anberi (ö. 237).
40 - Ebû Ca'fer Muhammed b. Süleyman el-Allab el-Ezedî el-Kûfî el-Misisî (ö. 245-248).
41 - El-Hâfız Ebû Abdullah Muhammed b. Minhâl'ut-Temimi el-Meceşî el-Basrî, Âmâ idi (ö. 231).
42 - Abdulmelik b. Şuayb b. Leys'ul-Mısrî (ö. 248).
43 - Ebû Salih Ca'fer b. Müsafir el-Hüzelî (ö. 254).
44 - Eb'ul-Fadl, Abbas b. Velid b. Mezyed'ul-Adavî el-Beyrudî (ö. 270).
45 - Eb'ul-Fadl Şüc'a b. Muhallebül-Bağdavî, Bağdad'ın ulusu idi (ö. 235).
46 - Ebû Bekr Abdurrahman b. Mübarek el-Ayşî el-Basrî (ö. 228).
48 - El-İmamül-Hâfız Hucce' el-Musanif Eb'ul-Velîd Hişâm b. Abdulmelik el-Bahirî, Mevlaları el-Tayalisî el-Basrî'dir (ö. 227).
49 - El-Hâfız'ül-A'lem Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed b. Ebî Şeybe Rahîm b. Osman'ül-Abs ve onların mevlası el-Kûfî'dir (ö. 235).
5
5-Muhammed Muhyiddin'in
Sünen'e yaptığı haşiye mukaddimesinden.
EBÛ DÂVUD'TAN HADÎS RİVAYET EDEN ZATLARDAN BAZILARI
1 -
Ebû Davud'un şeyhi Ahmed b. Muhammed b. Hanbel'eş-Şeybânî, Ebû Dâvud bununla iftihar ederdi.
2 - El-Hâfız'ül-İmam-ül-A'lem Ebû İsa Muhammed b. İsa b. Sevre b. Musa b. Dahhak'üs Şulemi el-Tirmizî (Ma'lûm Sünen sahibi Tirmizî) (ö. 279).
3 - El-îmam-ül-Hâfız el-Gazzi Ebû Abdurrahman Ahmed b. Suayb b. Ali b. Sinan b. Bahir b. Dinar el-Nesaî. (Meşhur Sünen sahibi) (304 yılında sehid olarak vefat etti).
4 - Oğlu Abdullah b. Süleyman b. Eş'as.
4 - Ahmed b. Muhammed b. Harun el-Hallâl.
5 - Ali b. Hüseyin b. Abd.
6 - Muhammed b. ed-Dûri.
7 - İsmail b. Muhammed es-Saffav.
8 - Ahmed b. Selmân en-Necât.
EBÛ DAVUD'UN TELİF ETTİĞİ ESERLER
1 - Kütüb-i Sitte'den birisi olan
Sünen (Matbu)
2 - Hadîs ile ilgili küçük bir risale olan
Merâsil (Matbu).
3 - Bâ's hakkında: bir
risale. (El yazması).
4 -
Tesmiyet'ül-İhve (El yazması).
5 - Celudin'in
Ahbar-u Ebû Davud'u.
SÜNEN-İ EBÛ DÂVUD
Ebu Davud, Sünen'ini yazdığı ve ezberlediği beş yüzbin hadîs içerisinden seçmiştir. Bu
hadis kitabı Sihah-ı Sitte adı verilen altı
hadis mecmuası içerisinde kuvvetçe üçüncüdür. Buharî ve Müslim'den sonra en sahih kaynaktır.
Ebû Dâvud söyle diyor:
- Rasûlullah'tan rivayet edilen beşyüzbin
hadîs yazdım. Onların içerisinden sahih, sahihle benzeyen ve sahihe yakın olanlarından 4800 ünü seçerek bu
kitabımda topladım. Hakkında şüphe ve zaaf bulunanları açıkladım, hakkında bir şey söylemediğim
hadîsler sahihtirler, insana, dini hususunda bu
hadislerden sadece 4 tanesi yeter:
1 - Rasûlullah
salhlhhu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
«Ameller niyete bağlıdır. Herkesin niyet ettiği ne ise, eline geçecek olan ancak odur. Elde edeceği bir dünya malı veya nikahlayacağı bir kadın için hicret eden kimsenin eline ne için hicret etmiş işe o geçer.»
2 -
«Kişinin üzerine düşmeyen şeyleri terk etmesi islâmlığının güzelliğindendir.»
3 - «Mü'min kendi için razı olduğuna, mü'min kardeşi için de razı olmadıkça iman etmiş olamaz.»
4 - «Helâl açıktır. Haram açıktır. Bunlar arasında şüpheli olan şeyler vardır, insanlardan çoğu onları bilmezler, insanlardan kim şüpheli şeylere düşerse harama düşer, kim de şüpheli şeylerden sakınırsa dinini, ırzını korumuş olur. Koru kenarında koyun otlatan çobanın sürülerinin koruya girmesi ihtimali muhakkak olduğu gibi.
Her padişahın bir korusu vardır, Allah-ü Taâlâ'nın korusu da yasaklarıdır. Dikkat ediniz, cesedde bir et parçası vardır. O salaha erince bütün cesed salaha erer. O, fesada gidince bütün cesed fesada gider. Dikkat ediniz: O, et parçası da kalbtir.»
Sünen-i Ebû Dâvud'da mükererlerle birlikte beşbin iki yüz yetmiş dört (5274) hadis vardır. Senedleri aynı olan mükererler çıkarılınca (4800) hadis kalır.
Ebû Dâvud Sünen'ini yazdıktan sonra, hocası mezhep sahibi Ahmed b. Hanbel'e arz eder. Ahmed b. Hanbel gözden geçirdikten sonra
Ebû Davud'un Sünen'inden el-Atirâ hadisini yazar ve kendisini tebrik ve takdir eder.
Ebû Dâvud za'f gördüğü
hadis senedinin, sıhhat durumunu ayıklamıstır. Fakat hakkında bir şey söylemediği hadislerin dereceleri hakkında ilim adamları ihtilaf etmişlerdir. Eğer
Ebû Davud'un hakkında bir şey söylemediği bir hadis Buharî ve Müslim'de rivayet edilmişse sahihtir. Eğer ilim adamları, o hadis hakkında bir şey söylemişlerse hadîsin derecesi ilim adamlarının söyledikleri gibidir. Eğer hakkında bir şey söylememişlerse, Buharî ve Müslim'de de rivayet edilmemişse İbn-i Salah ve Nevevî, bu hadisler hasendir demişlerdir. Nevevî ve İbn-i Salâh'tan başkalan ise
Ebû Davud'un sükût geçtiği hadisler sahihtir demişlerdir.
6
5-Haşiyeli Sünen-i Ebû Dâvud mukaddimesi, El-A'lâm, c. 3, s. 182. Tezhib-i İbn-i Asakir, c. 6, s. 244. Tabakat'ül-Hanabîle, s. 118. Tarih-i Bağdad, c. 9 s. 55. İbn-i Hallikân, c. 1, s. 214. Mücem'ül Matbuat, s. 309. Zeria, c. 1, s. 316. Zahirîye,'s. 203. Muhammed Muhyiddin'in Sünen-i Ebû Dâvud Haşiyesi mukaddimesinden.
Ebû Dâvud, büyük bir titizlikle ahkam hadislerini bir araya toplamış, bazı hadislerin sonunda ravîler hakkında söylediği sözler,
hadis hususundaki özen ve titizliğine delalet eder. Sonradan genişletilen cerh ve tadil ilminin çekirdeği, nakd ve talik İlminin temeli,
Ebû Davud'un bu kayıtları ile atılmış oluyor.
SÜNENİ EBÛ DAVUD'UN NÜSHALARI
Sünen-i
Ebû Davud'u müelliflerden 4 kişi rivayet etmiştir:
1 - El-Hâfiz Ebû Ali Muhammed b. Ahmed b. Amir el-Lûlî el-Basrî. 275 Muharreminde vefat etmiştir. Ebû Davud'un en son imla ettiği nüshası budur. Doğu beldelerinde meşhur olan rivayet bu nüshadır.
2 - El-İmam'ül Hafız Ebû Bekr Muhammed b. Bekir b. Muhammed b. Abdurrazak b. Adse el-Basri el-Tımâr. Onun rivayetleri Lûlî'nin rivayetine yakındır. Aralarında bazı kelimelerin takdim ve tehiri kadar fark vardır. Mağrip ülkelerinde meşhur olan nüsha budur. -
3 - El-İmam'ül Hafız Ebû İsa İshak b. Musa b. Said'ül-Remelî Verrak Ebû Davud'un rivayetidir. Onun rivayeti, İbn-i Dase'nin rivayetine yakındır.
4 - El-İmam'ül-Hâfız, Ebû Said Ahmed b. Muhammed b. Ziyadb. Bişr. îbn-i Arabi adıyla maruftur. İbn-i Arabi'nin, rivayeti diğer rivayetlerden noksandır. İbn-i Arabi'nin rivayet ettiği nüshada noksan olan yerler şunlardır: 1 - Kitâb'ül-Fiten. 2 - Kitâb'ül-Melahim. 3 - Kitab'ül-Hurûf. 4 -Kitâb'ül-Hatem. 5 - Kitâb'ül-Libas'ın yarısına yakın kısmı, Kitâb'üs-Salât ve Kitâb'ül-Vudû'undan epeyce yaprak eksiktir. İbn-i Deyban'ın sözüne göre Kitâb'un-Nikâh'dan da birazı eksiktir.
7
SÜNENİ EBÛ DAVUD'UN KİTAP VE BABLARI
Sünen-i Ebû Dâvud 'da otuz beş kitap var. Bu kitaplardan Üç tanesinde bablar yok. Geriye kalan otuz iki kitap 1871 baba bölünmüş olup, bu babların tamamında mükererler dahil 5274 hadis var.
8
7. Muhammed Muhyiddin'in Sünen-i Ebû Dâvud mukaddimesinden.
8. Sünen-i Ebû Dâvud tetkik edilerek hazırlanmıştır.
|
|
|
Nereden nereye |
Kitâb |
Bâb sayısı |
Hadîs sayısı |
kadar |
1 - Kitâb'üt-Tahare |
143 |
390 |
1 -390 |
2 - Kitâb'üs-Salât |
367 |
1165 |
. 391 - 1555 |
3 - Kitâb'üz-Zekât |
47 |
145 |
1556 - 1700 |
4 - Kitâb'ül-Luketetî |
— |
20 |
1701 - 1720 |
5 - Kitâb'ül-Menâsik |
98 |
325 |
1721 - 2045 |
6 - Kitâb'ün-Nikâh |
50 |
129 |
2046 - 2174 |
7 - Kitâb'üt-Talâk |
50 |
138 |
2175-2312 |
8 - Kitâb 'üs-Savm |
81 |
164 |
2313 - 2476 |
9 - Kitâb'ül-Cihad |
182 |
311 |
2477 - 2787 |
10 - Kitâb'üd-Dahaya |
20 |
52 |
2788 - 2843 |
11 - Kitâb'üs-Sayd |
4 |
16 |
2844 - 2861 |
12 - Kitâb'ül-Vasâyâ |
17 |
23 |
2862 - 2884 |
13 - Kitâb'ül-Ferâiz |
17 |
43 |
2885 - 2937 |
14 - Kitâb'ül-İmâre |
|
|
|
15 - Kitâb'ül-Cenâiz |
84 |
153 |
3089 - 3241 |
16 - Kitâb'ül-Eyman |
|
|
|
17 - Kitâb'ül-Buyû' |
|
|
|
18 - Kitâb'ül-Akdîye |
30 |
70 |
3571 - 3640 |
ve'n-Nüzûr |
32 |
84 |
3242 - 3325 |
19 - Kitâb'ül-İlim |
13 |
28 |
3641 - 3668 |
ve el-Fey |
40 |
161 |
2938 - 3088 |
20 - Kitâb'ül-Eşrîbe |
22 |
67 |
3669 - 3735 |
ve'el-Kâre |
92 |
245 |
3326 - 3570 |
21 - Kitâb'ül-Et'ime |
55 |
119 |
3736 - 3854 |
22 - Kitâb'üi-Tıb |
24 |
71 |
3855 - 3925 |
23 - Kitâb'ül-Itk |
15 |
49 |
3926 - 3968 |
24 - Kitâb'ül-Hurûf |
|
|
|
ve'l-Kıraa |
— |
40 |
3969 - 4008 |
25 - Kitâb'ül-Hammâm |
3 |
11 |
4009 - 4019 |
26 - Kitâb'ül-Ba's |
47 |
139 |
4020 - 4158 |
27 - Kitâb'ül-Tereccül |
21 |
55 |
4159 - 4213 |
28 - Kitâb'ül-Hâtem |
8 |
26 |
4214 - 4239 |
29 - Kitâb'ül-Fiten |
7 |
39 |
4240 -4278 |
30 - Kitâb'ül-Mehdî |
— |
12 |
4279 - 4290 |
31 - Kiab'ül-Melâhim |
18 |
60 |
4291 - 4350 |
32 - Kitâb'ül-Hudûd |
40 |
143 |
4351 - 4493 |
33 - Kitâb'ül-Diyet |
32 |
102 |
4494 - 4595 |
34 - Kitâb'üs-Sünne |
32 |
177 |
4596 - 4772 |
35 - Kitâb'ül-Edeb |
180 |
502 |
4773 - 5474 |
1832
SÜNEN HAKKINDA SÖYLENENLER
1 - Allah Bizlere merhamet etsin. Biliniz ki, Ebû Davud'un Sünen'i, şerefi yüce bir kitaptır. Din ilminde, onun ayarında bir kitap, tasnif edil
memiştir. İnsanların hepsi tarafından kabul edilme şerefine erdi. İlim adamlarının çeşitli branşta olanları, mezheplerinin ayrı olmasına rağ
men, fakihlerin tabakaları arasında hakem olmuştur, ilim adamlarından ve fakihlerden her biri bu kitaba başvurur ve hepsi de bundan istifade
ederler. Irak, Mısır, Mağrip halkı ve yeryüzünün birçok bölgelerinde bulunanların hemen hepsi Sünen-i Ebû Davud'a sarıldılar.
Ama Horasan halkından bir çoğu Muhammed b. İsmail el-Buharî'nin Sahih'i ile Müslim b. Haccac'ın Sahih'ine sarıldılar. Bir de bunların şartı üzerine sahih hadis toplayanlar bunlara bağlandılar. Şu kadar, ki Ebu Davudun kitabı daha güzel, fıkıh yönünden daha çok meseleye kaynak teşkil eder.9
2 - Allah'ın kitabı olan Kur'an İslâm'ın aslı, Ebû Davud'un Süneni ise İslâmın ahdidir. Zekeriya Sacı.10
3 - Rasûlullah'ı sallallahu aleyhi ve sellem rüyamda gördüm. «Kim sünnetlere sıkı sarılmak isterse Ebû Davud'un Süneni'ni okusun.» buyurdu. Eb'ül-A'la el-Muhsîn el-Vezâri.11
4 - İlim adamlarının terkinde icmâ yaptıkları hiç bir hadis-i kitabımda zikretmedim. Ebû Dâvud.12
5 - Sünen-i Ebû Dâvud, İslâmî tedvinlerdendir, ilim adamları ona sahih ismini vermekten kaçınmamaktadır. İbn-i Sübki-Tabakat.13
6 - Ebû Davud'un Sünen'i, şerefli bir kitaptır. Din ilimlerinde onun misli yazılmadı. Ebû Süleyman Hattabî.14
9. Mealim'üs Sünen mukaddimesi, haşiyesi Sünen-i Ebû Dâvud mukaddimesi.
10. Tezkirât'ül-Huffaz, c. 1, ez. 2, s. 593.
11. Mealim'üs Sünen mukaddimesi.
12. Mealim'üs Sünen mukaddimesi.
13. Keşf'iz-Zünûn, c. 2, s. 34.
14. Mealim'üs Sünen mukaddimesi.
- Ebû Davud'un kitabı, İslâm'da Allah'ın tahsis ettiği mevzide ehl-i İslâm arasında, hakem oldu. Niza ve husumet yerlerinde aralarında fasıl oldu. İnsaflılar onun hükmü ile hükmeder. Muhakkıklar onun hükmüne razı olurlar. Ebû Dâvud, ahkâm hadîslerinin çeşitlerini bir araya getirdi. En iyi şekilde tertip etti. En güzel şekilde nizama koydu. En güzel şekilde tesviye etti. Cerh edilenleri ve zayıf kimselerin hadîslerini çıkardı, attı. İbn-i Kayyim el-Cevzi.15
7 - Süleyman b. el-Esba: «Rasûlullah'ın hadislerinin bilgisini, illetlerini ve senedini, en iyi bilen İslam hafızlarından birisidir.» Ahmed b. Muhammed b. Yasîr el-Herevî: «Bir kimsenin yanında Ebû Davud'un Sünen'i ile Allah'ın kitabı Kur'an-ı Kerîm'den başka bir şey bulunmasa ilimde başka bir şeye muhtaç olmaz».16
8 - Ebû Davud'un, Sünen'i hakkında Mekke halkına mektubu şöyledir:
«Size selam olsun. Kendisinden başka ilah olmayan Allah'a hamd ederim. Allah'ın (c.c) kulu ve Rasûl-i Muhammed'e salat-ü selâm ederim. İmdi: Allah sizi ve bizi af etsin. Şu dört bin sekiz yüz hadis (içine alan) Sünen'inin hepsi ahkam hakkındadır. Ama zühd, faziletler ve başka mevzularda bunlardan başka çok hadisler vardır. Fakat ben onları kitabıma almadım. Allah'ın rahmet ve selâmı üzerinize olsun. Allah'ın Nebîsi Muhammed aleyhisselâm ve onun âline olsun.» 17
KİTABIN BASILDIĞI YERLER
1- 1280 yılında Mısır'da Kestelîye Matbaası,
2- Mısır'da Abdülvâhîd Muhammed Taziye ait, Tazîye Matbaası.
3- Delhi'de Mücteba Matbaası.
4- Kitabın bir kısmı, Hatib-i Bağdadî'nin şerhinin bir cüz'ü ile, beraber basılmıştır. Zeylinde ebâdi merhumun Gayet'ül Maksud Fi Halli Sünen-i Ebû Davud'un bir cildi ile beraber basılmıştır.
15. ibn-i Cevzi'nin Tehzib mukaddimesinden.
16. Haşiyeli Sünen-i Ebû Dâvud mukaddimesinden.
17. Mealim'üs Sünen mukaddimesniden.
5 - 1322 de Allame Abdültayyib Muhammed Şemseddin'in Avn'ül-Mabûd'u ile beraber basılmıştır.
6 - 1950 (1369) Mısır'da Matbaa-i Saade.
7 - İmâm-ı Mâlik'in Muvatta'ına yazılan Zürkani şerhinin kenarında 1310'da basılmıştır.
8 - 1888 -1890 Şerhli olarak Delhi'de basılmıştır.
SÜNENİ-İ EBÛ DAVUD'UN MUHTASARI VE ŞERHLERİ
1 - İmam Münzirî (656) Ebû Davud'un Sünen'inde bulunan mükererleri çıkararak kısaltıp Mücteba adını verdi.
2 - Süyûtî Mücteba'ya bir şerh yazarak Zehrurruba adını verdi.
3 - Süyûtî'nin yine Mücteba üzerine bir haşiyesi var.
4 - İbn Cevzî el-Kayyum (ö. 751) Mücteba'ya bir tehzip yazdı.
5 - Mücteba üzerine Hattabi bir şerh yazarak adını Maallim'üs-Sünen koydu.
6 - Maalim'us-Sünne'yi İbrahim' el-Makdesî (7691 kısaltarak İcalet'-ül-Alim Min Kitabı Mealim adını verdi.
7 - Süyûtî bir şerh yazarak Mirkat'us-Suûd ile Suneni Ebû Dâvud adını verdi.
8 - Şeyh Siracüddîn (804) Sünen-in Buharî ve Müslim'de bulunmayan hadislerini bir araya toplayarak iki ciltlik bir şerh yazdı.
9 - Kütbuddîn Ebû Bekir b. Abmed b. Dain (652) büyük 4 ciltlik bir şerh yazdı.
10 - Ebû Zur'a Ahmed b. Abdurrahîm el-Irakî (836) Sucûd-i Sehv bahsine kadar 7 ciltlik bir şerh yazdı.
11 - Hafız Alâaddîn Muğlatayın b. Kılıç (762) bir şerh yazdı. Fakat tamamlayamadı.
12 - İbn-i Cevzî'nin, Süneni Ebu Davud 'un muhtasarı üzerine kısa bir şerhi var.
13 - Allame Eb'ud-Tayyib'in Avn'ül-Mabûd isimli şerhi.
14 - Allame Eb'ut-Tayyib Ebidî'nin Gayet'ül-Maksud Fi Halli Sünen-i Ebû Dâvud.18
15 - Bezlül Mechud fi Halli Süneni Ebû Dâvud isminde vaktiyle yazılmış kıymetli bir eserin Beyrut'da basılan yirmi cildi elimizde mevcuttur.19
SÜNENİ EBÛ DAVUD'UN ÖZELLİKLERİ, BUHARÎ VE MÜSLİM'DEN AYRILAN TARAFLARI
1 - Ebû Dâvud Sünen 'îne tarihe, ahlaka ve itikada ait hadisleri koymamıştır.
2 - Sünen-i Ebu Davud'da daha çok ahkâma ait hadisler mevcuttur.
3 - Muhteviyatı daha ziyade fıkha tealluk etmektedir.
4 - İşte bu özellikleri dolayısı ite Ebû Dâvud. Buharı, ve Müslim'den ayrılır. Çünkü, Buharî ve Müslim'de imana, tarihe ait mevzulara yer verilmektedir.
5 - Ebu Davud'un Sünen'inin hadislerini rivayet eden ravîlerin tenkidinde mütesahil davranmıştır. Ebu Davud nazarında her râvi muaheze olunmaya hak kazandığı isbat edilmedikçe itimada şayandır.20 Buharî ve Müslim ise ravîlerin tenkidinde müteşeddittirler.
18. Keşf'iz-Zünûn, o 2, s. 34.
19. Mütercim.
20. a) İbn-i Hallikan, s. 271 b) Tehzib el-Esma, s. 708 - 712, c) Brockemman Cal) 1 ,- 161 ve Suppl 1.266 - 167. d) Goldizer, Muhammed Stud. 11, 250 V. D. 255 V. D. e) İslâm Ansiklopedisi, c. 4. s. 16. ( süneni ebu davud tercümesi fiyat , süneni ebi davut tercümesi kitap , ebu davut tercümesi oku, süneni ebu davud 5 cilt , erkam yayınları sünen tercümesi , 5 cilt süneni ebu davud, erkam yayınları )
6 - Ebu Dâvud, kaydettiği hadîslere verilecek kıymet derecesi hakkında kendi şahsi görüşlerini de ilave eder. Bu kısa kayıtlar sonraları müstakil bir usule varmak için inkişaf etmiş olan hadîs tenkidinin ilk misâlleri sayılabilir.21
7 - Babların tertibinde Ebu Davud, Buharî ve Müslim'den daha iyi bir usul kullanmıştır.22
– Ebu Davud'un Sünen 'inde bulunan hadîsler dört mezhebin kurucularına mehaz olacak şekilde toplanmıştır.
21- Mealim'üs-Sünen mukaddimesi.
22- Mealim'üs-Sünen mukaddimesi.
Erkam Yayınları, 5 Cilt Süneni Ebu Davud Tercümesi kitabını incele diniz.