İslam İlmihali, Lütfi Şentürk, Seyfettin Yazıcı

 Kitap              İslam İlmihali
 Yazar             Lütfi Şentürk - Seyfettin Yazıcı
 Yayınevi         Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları
 Kağıt - Cilt      Şamua kağıt - Lüks bez ciltli,  İç baskı iki renk
 Sayfa - Ebat   600 sayfa - 17x24,  Büyük boy
 Yayın Yılı        2017 , Son baskı,  27. baskı,  Yayın no: 334  
Yaratan Rabbinin adıyla oku . O, insanı " alak " dan yarattı. Oku, Senin Rabbin en cömert olandır. Alak 1-2
 

       İSLAM İLMİHALİ 


Kitapta; itikat, ibadet, helaller ve haramlar, yapılması günah olan şeyler, ahlâk ve Peygamberimiz Hz. Muhammed ile ilgili bölümler yer almaktadır.

Kitabın bölümlerinde, Müslümanların gündelik hayatında karşılaşabileceği dini sorulara cevaplar yer almaktadır.


               ÖNSÖZ
 
İslam dininin hükümleri ve temel prensiplerinin asıl gayesi, esnanın dünyada ve ahirette mutlu olmasını sağlamaktır. Dinimiz, bize bu mutluluğun aydınlık yolunu göstermiş, görev ve sorumluluklarımız ı bildirmiştir.
 
Bu mutluluğa ulaşabilmemiz, yükümlü olduğumuz görevleri yerine getirmemize bağlıdır. Bu ise doğru ve yeterli bir dini bilgiye sahip olmakla mümkündür. “Bilmemek” dinimizde geçerli bir mazeret değildir. Böyle bir mazeret ile sürmekle insan sorumluluktan kurtulamaz. Çünkü ilk emri “ Oku ” olan dinimiz, ilim öğrenmeyi her Müslümana farz kılmıştır. Bu sebeple Müslümanın başta gelen görevlerinden birisi, din ve dünya işlerinde gerekli olan bilgileri doğru olarak öğrenmesidir.
 
Dini görevlerimiz, önce inanmak, sonar inancımızın gereği olan ibadetleri yerine getirmektir. Dini emirleri yerine getirmekle yükümlü olduğumuz gibi, haram kılınan şeylerden de sakınmamız icap eder. Bunlardan başka ailemize, içinde yaşadığımız topluma ve diğer insanlara karşı da sorumluluklarımız ve yapmamız gereken ahlaki görevlerimiz vardır. İslam ’da önemli bir yeri olan ahlaki görevleri yaptığımız takdirde ancak olgun bir mümin olabiliriz.
 
İlahi dinlerin sonuncusu ve en mükemmeli olan İslam’ın emir ve yasaklarına dikkatle baktığımız zamana, bunların her birinde maddi ve manevi pek çok hikmetlerin bulunduğu ve insanın huzur ve saadetini hedef alındığını görürüz. Müslümana düşen, dini görevlerini doğru olarak öğrenmek ve bunları Allah’ın rızasına uygun bir şekilde yapmaya çalışmaktır.
 
Bunun karşılığı ise Yüce Rabbimiz Kur’an-ı Kerim’de müjdelediği ebedi mutluluktur:

“iman edip Salih ameller (iyi işler) işleyenlere ise içinden ırmaklar akan cennetler vardır. İşte en büyük kurtuluş budur.”
 
Bu kitapta, dinimizin inanç esasları ve ibadetler ayrıntılı olarak anlatılmış, Müslümanların sakınması gereken haramlar ve günahlar hakkında gerekli bilgiler verilmiştir. Ayrıca günlük hayatımızda karşılaşan birtakım konular ile yine günümüzde çok tartışılan bazı dini meselelere açıklık getirilmiştir.
 
Dinimizin emir ve yasaklarının bir gayesi de Müslümanı iyi ahlak sahibi yaparak olgunlaştırmaktır. Bu sebeple iman ve ibadetlerle çok yakın bağlantısı bulunan ahlak konusuna da yer verilmiş, ahlakın önemi ve ahlaki görevleriz ayet ve hadislerin ışığında kısaca izah edilerek peygamberimizin fazilet dolu yaşayış ve üstün ahlakından özet bilgiler sunulmuştur.
 
Muteber kaynaklardan yararlanılarak hazırlanan bu islam ilmihali, herkesin kolaylıkla anlayabileceği bir dille yazılmış, dini terimler mümkün olduğu kadar sadeleştirilmiştir. İlgi duyanlara ve araştırma yapmak isteyenlere kolaylık olması bakımından ayetlerin sure ve numaraları ile hadislerin kaynakları dipnotlarda gösterilmiştir. Bundan başka önemli ve dikkati çeken konular ile bazı meselelerde diğer mezheplerin görüşlerine de yine dipnotlar halinde yer verilmiştir.
 
Her Müslümanın öğrenmesi gereken dini bilgilerin yer aldığı ve sahasında büyük bir ihtiyacı karşılayacağını umduğumuz bu kitabın din kardeşlerimize yararlı olmasını diler, hatalarımızın bağışlanmasını Cenab-ı Hak’tan niyaz ederiz.
 
Bizim görevimiz, iyi niyetle çalışmaktır.
 
Başarıya ulaştıran ise yalnız Allah’tır.
 
 Lütfi ŞENTÜRK - Seyfettin YAZICI  


                    islam ilmihali seyfettin yazıcı lütfi şentürk


Değerli okuyucular, bildiğiniz gibi Başkanlığımız, kurulduğu tarihten itibaren “toplumu din konusunda aydınlatmak” görevini aralıksız sürdürmektedir. Bu amaçla yaptığı faaliyetler arasında dini yayınlar büyük önem arz etmektedir. Diyanet yayınları arasında çıkan ilk basılı eserin 1924 tarihini taşıması (Ahmet Hamdi Akseki, Ahlak Dersleri), Başkanlığımızın konuya başlangıcından beri verdiği önemi gözler önüne sermektedir. Basılı neşriyata son yıllarda sesli ve görüntülü yayınlar da eklenmiştir ki, bu durum hayli sevindiricidir. Başkanlığımız, kuruluşundan günümüze kadar çocuklara, yetişkinlere ve akademik çevrelere hitap eden 400’ün üzerinde eser yayınlamış, bunun yanısıra çizgi film, drama, belgesel, paket programlar, vaaz ve Kur’an-ı Kerim bant ve kasetleri de hazırlatmıştır.Yeni yayın döneminde dergimizin bu köşesinde, Diyanet İşleri Başkanlığı yayınları arasında çıkmış eserlerden bazılarını oku yucularımıza tanıtılmasının faydalı olacağını düşündük. Amacımız, büyük bir titizlikle hazırlanan ve Din İşleri Yüksek Kurulumuzun tetkikinden geçen yayınlarımıza hak ettiği ilgiyi uyandırmak ve oku yucuya bu konuda rehberlik etmektir.
 
Bu tür tanıtım yazılarının gerek müellif ve gerekse okuyucu açısından oldukça faydalı olacağı muhakkaktır. Avrupa’nın değişik ülkeleri ile Amerika’da neşredilen uluslararası dergilerin yarısını, kitap tanıtımı/eleştirisi türünden yazılar teşkil etmektedir. Söz konusu dergilerin makele editörlerinin yanısıra bir de kitap tanıtım/eleştiri editörlerinin de bulunduğu; ayrıca yazarların kitapları ile ilgili tanıtım ve eleştiri yazılarının çıkacağı zamanı heyecanla bekledikleri bilinmektedir. Kuşkusuz bunlar, tanıtım yazılarının ne derece önemli ve faydalı olduğunu ortaya koymaktadır. Ülkemizde İslami ilimler alanında yayınlanan dergilerde de bu tür yazıların yayınlanmaya başlanmış olmasını oldukça önemli bir gelişme olarak görüyoruz. Tabiatıyla bu tür yazılar, eserlerin neşir tarihini müteakip yayınlanmaktadır. Genel olarak biz de bu geleneğe uyacak olmakla birlikte, daha önceki yıllarda yayınlanan ancak okuyucularımız açısından tanıtımında fayda mülahaza ettiğimiz eserleri de tanıtmaya çalışacağız. Bu sayımızda Diyanet İslam İlmihali ’ni tanıtmak istiyoruz.
 
İlmihal , ilim ve hal kelimelerinden müteşekkil bir terkip olup, modern Türkçemizde “davranış bilgisi” anlamına gelmektedir. Istılahta ise İslam dininin belli başlı ilkeleri ve kurallarını öğreten kitaplara verilen bir isimdir. Bilindiği üzere İslam dini müslümana dünya ve ahiret saadeti vadetmekte ve insanı bu gayeye ulaştırmak için Rabbine, kendine ve içinde yaşadığı toplum ve çevreye karşı sorumluluklarını hatırlatmaktadır. Müslüman kitlelere bu konuda yardımcı olma ve rehberlik etme görevi ilim adamlarının omuzundadır. Nitekim İslamî sahada kendini yetiştirmiş kişiler, tarihi süreç içinde müslümanlar için kaçınılmaz olan asgari ortak bilgilerin özlü bir şekilde ve belli bir mezhep geleneğine bağlı kalarak kitaplar telif etmişler ve bu suretle üzerlerine düşen klavuzluk görevlerini ifa etmeye çalışmışlardır. Bu tür kitaplar İslami Türk literatüründeki ilmihal geleneğinin nüvelerini teşkil etmişlerdir.Ülkemizde de halkımızın pratik dini bilgilere duyduğu ihtiyaç, yazılan ilmihal kitaplarıyla karşılanmaya çalışılmıştır.

Piyasada bugüne kadar çıkmış Türkçe birçok ilmihal kitabı mevcuttur. Mehmet Zihni Efendi’nin Nimet-i İslam’ı, Ömer Nasuhi Bilmen’in Büyük İslam İlmihali ; Ali Fikri Yavuz’un Açıklamalı Muamelatlı İslam İlmihali, Prof. Dr. Süleyman Ateş’in Yeni İslam İlmihali, Prof Dr. Hamdi Döndüren’in Delilleriyle İslam İlmihali, aynı yazarın Delilleriyle Aile İlmihali, İsmail Mutlu’nun Yeni İslam İlmihali, Mustafa Varlı’nın İslam İlmihali, Hasan Cemal Öğüt’ün Kadın İlmihali, A. Uysal ve M. Uysal’ın İzahlı Kadın İlmihali Ansiklopedisi ve nihayet Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM)’nin bir komisyona hazırlattığı iki ciltlik İlmihali bunlardan sadece bir kaçıdır.
 
Diyanet İşleri Başkanlığı da 1995 yılında yayınladığı Diyanet Yeni İslam İlmihali (müteakip baskılarda Diyanet İslam İlmihali ) adlı eseriyle bu alanda önemli bir katkıyı gerçekleştirmiştir. Yeterli ilmi birikime sahip olsun olmasın, önüne gelen herkesin din gibi çok hassas bir konuda yazıp-çizdiği ve çoğu zaman da gerçeklerin kaybolup gittiği bir ortamda, toplumu din konusunda aydınlatma görevini üstlenmiş olan Başkanlığımızın en üst danışma ve karar organı Din İşleri Yüksek Kurulumuzdan böyle bir eserin hazırlanması halkımızın beklentisi haline gelmişti. Bu beklenti, eserin yazılmasında önemli bir rol oynamıştır. Bunun yanı sıra, müelliflerin kitabın önsözünde de vurguladıkları gibi, herkesin kolaylıkla anlayabilecekleri ve terimleri mümkün olduğunca sadeleştirilmiş bir kitaba duyulan ihtiyaç da eserin telifinde etkili olmuştur. Diyanet İslam İlmihali, Başkanlığımız Din İşleri Yüksek Kurulu Üyelerinden Lütfi Şentürk ve Seyfettin Yazıcı tarafından hazırlanmıştır. Her iki hocamız da İslamî sahada ilmi liyakatlarıyla maruf kişilerdir.
 
Kitap, 6 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; din ve dine olan ihtiyaç, itikadi ve ameli mezhepler, dini hükümlerin kaynakları, iman esasları gibi konular “itikat” başlığı altında incelenmiştir. İkinci bölümde “ibadet” başlığı altında; İslam’ın şartları, mükellefin fiilleri, temizlik, suların ahkamı, abdest, namaz, oruç, zekat, hac, kurban, mübarek gün ve geceler ve yemin gibi konulara yer verilmiştir. Üçüncü bölümde; yiyecek ve içecekler ile ilgili helal ve haramlara ve ticari hayatımızda riayet edilmesi veya kaçınılması gerekli hususlara temas edilmiştir. Keza bu bölümde bazı ilmihal kitaplarında yer verilmeyen hayvan kesiminde göz önünde bulundurulması gereken esaslar, avlanma, ödünç alıp verme, bağış, vasiyet ve buluntu eşya konularında İslam fıkhının temel kuralları zikredilmiştir.

Evlilik ve ilgili konular da bu bölümde incelenmiştir. Dördüncü bölümde şirk, adam öldürme, zina, sihir, savaştan kaçmak, kehanet ve falcılık gibi tevessül edilmesi günah olan şeyler üzerinde durulmuştur. Bu bölümün sonunda tevbe konusuna yer verilmiştir. Beşinci bölümde ahlak konusuna yer verilmiş, ahlakın önemi ve ahlakî görevlerimiz ayet ve hadislerin ışığında izah edilmiştir. Kitaba beşinci baskısında ilave edilmiş olan altıncı ve son bölüm ise, Peygamberimizin örnek hayatı ve yüksek ahlakına tahsis edilmiştir. Kitap, Mustafa Fehmi Gerçeker’in Hz. Peygamber sevgisini dile getiren bir şiiriyle sona ermiştir.
 
Kitabın göze çarpan belli başlı özelliklerine gelince:
 
1-Eser herşeyden önce açık ve anlaşılır bir üslupla kaleme alınmış ve bir kısım ilmihal kitaplarında görüldüğü gibi, Arapça ve Osmanlıca kelime ve terkiplere yer verilmemeye çalışılmıştır. Bundan kaçınılmadığı durumlarda ise gerekli izahatlar yapılmıştır. Bu da, özellikle yeni yetişen neslimizin kitaptan istifadesini kolaylaştıran bir hususiyet olmuştur.
 
2-Meselelere yaklaşırken, dinin aslî kaynaklarına inilmiş, özellikle Kur’an ve sünnetin görüşü yansıtılmaya çalışılmış, günümüzdeki gelişme ve değişim de göz ardı edilmemiştir. Ayet ve hadis metinlerinin zikredilmesi ise esere ayrı bir değer kazandırmıştır.
 
3-Özellikle ibadet konuları incelenirken, ilk önce, ibadetin önemi ve faydaları üzerinde durulmuş, daha sonra verilecek bir takım şekli bilgilerin hangi çerçevede değerlendirilmesi gerektiği gösterilmeye çalışılmıştır.
 
4-İhtilaflı meselelerden mümkün olduğu kadar kaçınılmış, özellikle sahih kabul edilen görüşlere yer verilmiştir. Okuyucunun kaynak görme ihtiyacı içinde olabileceği konularda, kaynaklar dipnotlarda gösterilerek güven telkin edilmiştir.
 
5-Organ nakli, doğum kontrolü, uyuşturucu maddelerin kullanılması, alış-verişte vade farkı, yarışmalarda alınan ödüller ve faiz gibi günümüzde müslümanlarca karşılaşılan güncel problemlere temas edilmiştir. Ayrıca kitapta müslümanların zihinlerini uzun yıllardan beri meşgul ede gelen ru’yet-i hilal meselesi teferruatlı bir şekilde ele alınmış ve konuyla ilgili leh ve aleyhte görüşler zikredilerek ikna edici bir çözüm yolu gösterilmiştir. Bu bölümde 1978 yılında 19 İslam ülkesinin 40 din ve astronomi bilginlerinin katılımıyla İstanbul’da toplanan Ru’yet-i Hilal Konferansı’na Diyanet İşleri Başkanlığınca sunulan tebliğin geniş bir özeti de yer almıştır ki bu da kitaba ayrı bir özellik kazandırmıştır.
 
6-Hz. Peygamberin örnek yaşantısından hareketle İslam’ın özünü teşkil eden ve dinin meyvesi olarak nitelendirilen yüksek ahlakî değerler ortaya konmuştur. İnsanın kendisine ve diğer insanlara karşı saygılı, insanlık onur ve sorumluluğuna uygun bir şekilde yaşama kuralları açık bir şekilde gözler önüne serilmiştir.
 
7-Eserin sonuna ilave edilen konularına göre alfabetik bir fihrist de okuyucuların kitaptan kolaylıkla istifade etmelerine imkan sağlayacak niteliktedir.

Netice itibariyle açık ve anlaşılır bir üslupla kaleme alınan bu ilmihal kitabı, her yaştaki mü’minin kendi durumunu anlayıp amel etmesine yeterli olacağı gibi, camilerde irşat hizmetlerini yürüten vaizlerimiz ve cami görevlilerimiz için de yararlı olacaktır. Eserin ilk baskısının üzerinden uzun bir süre geçmemiş olmasına rağmen halihazırda beşinci baskıya ulaşması kitabın halkımızın teveccühüne de mazhar olduğunu göstermektedir. Her iki hocamızı da bu çalışmalarından dolayı kutluyor, kendilerinden yeni eserler bekliyoruz. ( islam ilmihali , Seyfettin yazıcı ilmihal , Lütfi şentürk ilmihal , İslam ilmihali kitabı ,  diyanet yayınları ilmihal tek cilt , diyanet yayınları İslam ilmihali fiyatı  )
 
Yaşar ÇOLAK
Başkanlık Müfettişi
Diyanet Aylık Dergi - Şubat 1999
Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara 1995
 
 

Diyanet işleri başkanlığı yayınları Lütfi Şentürk Seyfettin Yazıcı islam ilmihali kitabı tanıtımı bitti. ( tek cilt İslam ilmihali )