Kitap Nimeti İslam Büyük İslam İlmihali
Yazar Mehmet Zihni ( Hacı Zihni Efendi )
Tercüme M. Rahmi
Yayınevi Huzur Yayınevi
Kağıt - Cilt 2.Hamur Kağıt - Ciltli, Bez Cilt
Sayfa - Ebat 865 sayfa - 17x24 cm
Huzur Yayınevi tarafından yayınlanan Nimeti İslam Büyük İslam İlmihali kitabı nı incelemektesiniz.
Nimeti İslam Büyük İslam İlmihali, ilmihal kitabı hakkında yorumları oku yup kitabın konusu, özeti, fiyatı, satış şartları hakkında bilgiyi geniş bir şekilde edinebilirsiniz.
Yaratan Rabbinin adıyla oku . O, insanı " alak " dan yarattı. Oku, Senin Rabbin en cömert olandır. Alak 1-2
Ö N S Ö Z
ESER VE MÜELLİFİ
Elimizde bulunan bu Nimeti islam kitabı, son asır Müslüman - Türk alimlerinin en büyüklerinden merhum Hacı Zihni Efendi nin telifi olan ve gerek vukuf derinliği ve gerekse malumat zenginliği bakımından eşsiz bulunan eserinin bu üstün güzelliklerini mümkün olduğu kadar bozmadan bugünkü nesilleri intikal ettirebilmek için büyük emek ve gayretlere sadeleştirilmiş tam metni dir. Eserin aslı, ilim erbabınca pek malum ve çok meşhur olup her fıkıh müşkülünde başvurulan, sözü senet kabul edilen, her yerde ihtiyaç duyulan ve aranan, en parlak tavsifleri son derece sönük bırakan bir ilim ve marifet abidesidir. Asırlar boyunca tekamül edegelen İslami ilimlerin ve Osmanlı Türkçesinin zirvesini gösteren bir şaheserdir. Gerek ilim ve gerekse dil mükemmelliği bakımından fıkıh sahasında kendinden önce ve sonra yazılmış bütün kitaplar onun eteklerinden veya ancak yamaçlarından kalır. O, kendisinde önce yazılmış bütün fıkıh kitaplarının mükemmel tasnif edilmiş bir özü olduğu gibi kendisinden sonra yazılmış ve bugün birçoğu elde bulunan bütün fıkıh ve ilmihal kitapları da onun iyi veya kötü bir hulasasından ibaret kalmış, kendisi onların hepsine öz ve kaynak olmuştur. Böylece bugüne kadar ondan daha üstün olanı yazabilmiş değildir.
Aslında eserin üstünlükleri sadace bunlardan ibrat de değildir. Bu hususta birkaç noktayı daha belirtmek bir hakkaniyet ve kadir bilirlik borcudur.
Şöyle ki:
1.Eserin muhtevasındaki bilgi zenginliği esaslı bütün fıkıh kitaplarını kaplayıp öz olarak içine alacak genişliktedir. Türkçemizde ondan daha mufassal bir fıkıh ve ilmihal kitabı yoktur.
2.Bu kadar bilgi zenginliği içinde özü kaybetmemek, kökü ve dalları birbirine karıştırmamak, bütün esasları metinde bırakıp gerekli açıklama ve ayrıntılara mehaz göstererek dipnotlarda toplamak hüneri, Hacı Zihni Efendi Hazretlerinin müstesna ilim ve ifade kudretinin en açık delilidir.
3.Eserdeki cümle mimarisi, öyle mükemmel bir inşa tekniğine dayanmaktadır ki, bir Mimar Sinan abidesi gibi ne ona bir taş eklemek ne de ondan bir taş çıkarmak mümkündür. Eksiksiz ve fazlasız olan her cümlesi, bir kanun maddesi kadar açık seçik maksadı ortaya koyacak kudrettedir.
4.İlmi genişliği ve derinliği ile adeta bir İslami ilimler ansiklopedisi mahiyetinde olan bu kitap, aynı zamanda çok değerli bir dini edebiyat ve San’at eseri vasfı müellifin yalnız dil ve ifade güzelliğinde değil, fakat bilhassa yeri geldikçe Arapça, Farsça ve Türkçe’den seçilmiş nadide beyitlerle manaları veciz bir şekilde açıklamasından, fıkıh meselelerini hikmet ve belağat güzellikleriyle süslemesinde görülmektedir. Bu güzelliklerden ötürü kitabı okumak, meselelerin inceliklerini düşünüp kavramak okuyucuya bedii bir zevk vermektedir.
5.Eser, sünnet ehlinin, itikatta ve amelde en doğru esaslarını ihtiva eden en muteber kitabıdır. İhtilaflı noktalarda mukabil görüşleri de zikrederek en doğru olanını esas almıştır. Ve onun bütün üstünlüklerini burada saymak mümkün değildir.
İşte bu sayılan ve daha sayılamayan nice üstün özelliklerinden dolayı böyle bir eseri sadeleştirmek imkansız görünüyordu. Hem onun ilmi muhtevasını bugünkü neslin anlayacağı bir dile aktarmak, hem de onun san’at eseri vasfındaki üslup güzelliğini bozmamak ve hele ifade gücünü zayıflatmamak, takdir buyrulacağı gibi çetin bir işti.. Ancak yeni nesilleri bu değerli eserden mahrum bırakmamak aşkı, bizi bu müşküllere karşı cesaretlendirip teşvik etti. Netice’de iki seneye yakın titiz bir çalışmadan sonra bu eser meydana geldi. Maksadımızı tam olarak geliştirebildiğimizi ve hele kusursuz olduğumuzu asla söyleyemeyiz. Ama size mümkün olanın en iyisini sunmaya çalıştığımızı söyleyebiliriz. Allah’ın yardımı ve muvaffakiyeti ile bizim eksikliklerimizi sizin anlayışınız tamamlayacak, böylece umulan maksat hasıl olacaktır, inşallah.
***
Bu ünlü Nimet-i İslam kitabının müellifi, Hacı Zihni Efendi ismiyle meşhur Mehmed Zihni,1845 (Hicri 1262) yılında İstanbul’da doğmuştur. Babası mülkiye kaymakamlarından Mehmed Reşid Efendi, annesi Güzide Gülsüm Hanım’dır. Zamanının en yüksek ilim tahsilinin bitirdikten sonra 18 yaşında Babıali’de Meclis’i Vala’nın mazbata odasına devam etmeye başlamış ve ilk eseri olan Sarf-ı Arabi’yi yazmıştır. 1868’de Matbaa-i Amire Takvim-i Vakayi kitabet ve mushihliğine, 1878’deMekteb-i Sultani (Galatasaray Lisesi) Ulum-i Arabiye ve Diniye muallimliğine, 1883’de Mekteb-i Mülkiye’nin Usul-i Fıkıh mallimliğine tayin olunarak bir taraftan kendi geniş tetebbuunun semeresi olan pek değerli eserler verirken diğer taraftan da pek çok ilim adamlarının yetişmesine ve memleket çocuklarının ilmen tenvir edilmesine hizmet ve hizmetlerini cömertçe harcamıştır. 1895 yılında Meclis-i Kebir-i Maarif azalığına, 1903’de Maarif Encümeni Teftiş ve Muayene Reisliğine tayin olunarak maarif tarihimize de fiilen değerli hizmetlerde bulunmuş, 1908’de Meclis-i Vükela (Bakanlar Kurulu), <> kendilerini yaş haddinden müstesna tutmuştur.
1884 yılında Stockholm’da toplanan Müsteşrikler İlim Cemiyetine gönderdiği eserlerinden dolayı kendisine altın madalya verilen müellif, uluslar arası ilim dünyasında büyük bir takdire mazhar olarak Müslüman - Türk alimlerinin iftihar vesilesi olmuştur. 1914 (Hicri 1332) senesinde bu Nimeti İslam kitabının bir hulasası olan son eseri El-Muhtasarat basılmakta iken ebediyete intikal etmiştir.
Hacı Zihni Efendi’nin ilmi şahsiyeti, dış ve iç ilimleri nefsinde birleştirmiş olmak şeklinde görülür. Kendileri bir taraftan bütün ömrünü okuma, inceleme ve araştırmalara hasredip şeriat ilimlerinde, Arap dili ve edebiyatı üzerinde engin bir vukuf sahibi olduğu gibi diğer taraftan da Tasavvuf ilminde Şabani koluna mensup olarak arif-i billah bir kamil insan mertebesine ulaşmaştır. Bu yüzden halinde ve hayatında olduğu gibi eserlerinde de fazilet ve kemal üzere bulunmuştur. Yine bu yüzdendir ki, eserleri, okuyanlara hurafe ve galattan arınmış olarak şeriat hakikatlerinin bildirdiği gibi tam ve gerçek bir tevhid ve ihlas feyzi de verir.
Bilindiği gibi bütün muteber şeriat kitapları, esasında tasavvuf ehli olan büyük alimler tarafından yazılmıştır. En başta mezhep imamları büyük müctehitler ve İslamın hücceti olan İmam-ı Gazali böyledir. Zaman zaman İslam’a asli saffetine kavuşturanlarda tasavvuf ehli arasında yetişen büyük şeriat alileri olmuştur. BÜYÜK HEKİMLER, hakimler, şairler, bestekarlar, mühendis ve mimarlar da yine onların irfan ocaklarından din ve dünya ilimlerini birlik içinde birleştirerek yetişmiştir. Onların tabirince şeriat ve tasavvuf tenle can gibi bir vücudun iki vechesidir. Ve birbirine zıt olmak şöyle dursun tam aksine birbirini tamamlayan ilimlerdir. Şeriatın hakikatı ve hikmetleri ancak tasavvuf ilmiyle tam anlaşılabilir. İnsanlar tasavvuf ilminin ihlasına ve tahkik ruhuna sahip olmadan hakikatle hurafeyi, doğruyla yanlışı birbirinden ayıracak üstün akla ve ilahi feyze mazhar olamazlar. Böyle olunca da yanlışları doğrulara karıştırmaktan mutlak olarak kurtulamazlar. İşte Hacı Zihni Efendinin ve eserlerinin bir üstünlüğü de bu tevhitçi şahsiyetinden ileri gelmektedir.
Hacı Zihni Efendi’nin ilmi şahsiyetinin diğer bir yönü de Arap dili ve edebiyatı üzerindeki vukufu yanında Türkçedeki üstün ifade kudretidir. Öyle ki, kendisi, asırlar boyunca tekamül ederek on dokuzuncu asırda zirvesine ulaşan Osmanlıca dediğimiz İstanbul Türkçesi yazı dilinin Ahmet Cevdet Paya ile beraber en kudretli kalemi kabul edilir.
Hacı Zihni Efendi’nin bir kısmı Arapça yazılmış, ekserisi Türkçe olan pek çok eserleri vardır. Bunlardan bir kısmı dilbilgisi üzerine olup sarf ve nahve, tecvide dairdir. Diğer bir kısmı Arap edebiyatının ünlü kaside ve metinlerinin tercüme ve şerhinden ibarettir. Telif eserlerinin (başta Nimet-i İslam olmak üzere) çoğu fıkıh üzerine olup bir kısmıda ansiklopedi mahiyetinde hal tercümelerine aittir. Henüz basılmamış olanları da vardır.
Basılmış olan başlıca esreler şunlardır:
El-Munkizu Mine’d-Dalad tercümesi
Etvaku’z-Zeheb tercümesi,
Tuhfetü’l-Erib tercümesi,
Feyz-i Yezdan
Meşahiri’n-Nisa
Sihamü’l-İsabe fi Kenzi Daavatü’l-Müstecabe
El-Müntehab fi Ta’limi Lufati’l-Arab
Kitabü’t-Teracüm
El—Muktadab
El-ğaz-i Fıkhiyye
El-Kavlü’l-Ceyyid
El Hakaik
El-Müşezzeb
Nimet-i İslam
El-Muhtasarat
***
Nimet-i İslam kitabının bundan önce yeni harflerle yayınlanmış iki baskısı bulunmakla beraber bunlar, son derece kıymetli bir mesai sonunda meydana gelmiş olduğundan şüphe bulunmadığı halde belki zaruretler olduğu dolayısıyla metinde ve dipnotlarda bulunan Arapça kısımlar tamamen terk edilmiş olduğu gibi dil bakımından da gerçekten müşkül olan üslubu bozmamak endişesiyle olsa gerek hemen hemen çok ağır olan aslı üzere bırakılmış olduğundan bugünkü nesillerin faydalanmasına elverişli olmaktan uzaktır. Geçmiş mesaileri takdır. Ve şükranla anmakla beraber böyle bir dev eserin eksek ve istifadeden uzak kalmasına gönlümüz razı olmadığı için onu tam ve mükemmel olarak sizlere sunmak üzere iki seneye yakın bir zaman boyunca çalışıp müşkül yerlerde pek çok kitaplara ve ilim erbabına müracaat ederek Allah’ın yardımı ile onu tamamladık. Nimeti İslam tercümesi
Eserin müellif tarafından eski harflere bastırılmış olan aslı bugün o yazıyı bilen bazı yaşlı kimselerde bulunabilir. Fakat bütün dil mükemmelliğine ve yer yer bir ilkokul çocuğunu bile anlayabileceği sade bir Türkçe ile yazılmış olmasına rağmen birçok yerinde onu anlamak Osmanlıcayı iyice bilen bir kimse için dahi zordur. Böylece bu kitap, genç ve yaşlı bütün Müslümanların dini meselelerde hemen başvuracakları bir eser olduğu gibi onu Osmanlıcasından okuyanlar için de anlamadıkları yerlerin anlaşılması için ihtiyaç duyulan bir rehber olsun istedik.
Biz, sadeleştirmede eserin asli güzelliğini bozmamak için iftardan kaçındığımız gibi ıstılahlardan bazen terkiplerdi açmakla ve kelimelerin manasını parantez içinde hemen yanına yazmakla yetindik. Ayrıca ayet ve hadislerle Arapça ve Farsça beyitlerin Türkçe meal ve manalarını ilave ettik. Arapça fıkıh ve fetva kitaplarından aynen alınmış Arapça dipnotların ve metinde geçen Arapça ibarelerin de yerine tercüme ederek Türkçelerini koyduk. Nadiren bizim tarafımızdan eklenen açıklamaları köşeli parantez içinde gösterdik. Kitaptaki tasnif ve tertibi, bahislerin sırasını, yerli yerinde muhafaza ederek sadece mevcut tertibin daha iyi anlaşılması için bunları bölümler ve fasıllar halinde numaralandırdık. Kitabın sonuna eklediğimiz tafsilatlı alfabetik fihristin ise kitabın içinde aradığımız isim, kelime ve bahisleri bulmakta siz yardımcı olacağına ve çok kolaylık sağlayacağına inanmaktayız.
Müellifin ruhunun şad olmasını niyaz ederek yüksek takdir ve istifadelerinize saygılarımızla sunarız. ( Nimeti İslam Büyük İslam İlmihali, Mehmet Zihni ( Nimeti İslam Büyük İslam İlmihali , Mehmet Zihni ( Hacı Zihni Efendi) , M. Rahmi , Huzur Yayınevi , nimeti islam , huzur, tercümesi )
M. RAHMİ
Huzur Yayınevi Mehmet Zihni Nimeti İslam Büyük İslam İlmihali kitabı tanıtımı bitti.