Kerbela Şehitleri, Ermişlerin Bahçesi, Hadikatüs Süeda

 
Yaratan Rabbinin adıyla oku . O, insanı " alak " dan yarattı. Oku, Senin Rabbin en cömert olandır.  Alak 1-2
 
 
       Kerbela Şehitleri, Hadikatüs Süeda Ermişlerin Bahçesi, Fuzuli

 
Bütün kullara umumi olarak belâlar ulaşabilir. Bütün insanlar, Hak Teâlâ’nın imtihanına tabi tutulurlar. Ancak, bu gibi musibetler başa gelince tedirgin olmayanlar, bu sıkıntılı ve üzüntülü zamanlarda benliklerinden çıkıp kendilerini kaybetmeyenler, işte hayırlı haberi elde edenler onlardır. Tarih kitaplarında yazılıp, halkın dilinde de dolaştığına göre Peygamberimiz (s.a.v.)’in çektikleri eziyeti hiçbir peygamber çekmemiştir. Hazreti Muhammed’in Kureyş’in ileri gelenlerinden çektikleri cefâlar yetmiyormuş gibi, risalet hanedanının gözbebeği, nübüvvet sülalesinin incisi Hz. Ali’nin oğlu Hüseyin’in (r.a.) Kufe hadisesi ve Kerbelâ Çölünde olagelen vakalar da bu eza ve cefalara eklenmiştir. İmam-ı Şafiî Hazretleri, Hasan-ı Basri’den naklen İbnil Bezzaz’dan şöyle rivayet etmiştir: “Kerbelâ Hâdisesinde, Ehli Beyt’den saadet sahibi on altı zat şehadet şerbeti içmişlerdir. Bunlardan her biri kendi devirlerinin seçkini ve zamanın eşi bulunmayan incisi idiler. İmam Rıza’yı Buhari’den nakledildiğine göre, Kerbelâ toprağı pak toprak mahiyetindedir ki, orada şehitlik tohumları ekilmiş, musibet fidanları dikilmiş, bunun için göz yaşları ile bu tohumlar ve bu fideler sulanmalıdırlar.
 
 
FUZÛLİ'NİN ÖNSÖZÜ
 
 
Yârab, reh-i aşkında beni şeydâ kıl,
Ahkâm-ı ibâdâtı bana icra kıl.
Nezzâre-i sun'unda gözüm bînâ kıl.
Evsâf-ı Habîb'inde dilim güya kıl.
 
Yârab, aşkının yolunda beni divane kıl,
İbadeüerin hükümlerini bana uygula.
 Eserine bakarken gözümü görür eyle,
Habibinin vasfında dilimi söyler eyle.
  
Nimetler ihsan eden, haksızlıkların hesabını gören, hiçbir şeye ve kimseye muhtaç olmayan, kudreti yüksek, kuvveti gerçek, övülmeğe lâyık, âlemlerin hükümdarı, celâli ulu, merhamet ile dopdolu bulunan yüce Allah, yüce kitabı Kur'ân-ı Kerîm'inde muhabbet belâsına kapılanları, sevgi derdine düşenleri irade çöllerinin susamışlarını:
 
"Ve leneblüvenneküm = Biz sizi elbette deneriz, imtihana çeke­riz." (Bakara: 155) güzel hitapları ile seçkinlerden etmiştir.
 
Yâni, ey sadakatin yüce yolunda ayağını sabit tutanlar, sözünde ve yerinde durma dâvasında bulunanlar! Ey vefa yolunda doğru sözler söyleyip imtiyaz şe­refine ermek dileyenler!
 

"Ve le-neblüvenneküm bi-şey'in mine'l-havfi ve'l-cûi ve naksin mine'l-emvâli ve'1-enfüsi ve's-semerâti. = Ey Mü'minler! Sizi biraz korku, biraz açlık, biraz mal ve candan, üründen eksiklikler ile im­tihan ederiz." (Bakara: 155)
 
Yâni, ey sadakatin gepgeniş yolunda sebat edip yürüyenler! Ey vela yolunda doğruluktan söz açıp imtiyaz şerefi dileyenler! Sizin akideniz ve düşünceniz bizce bilinmekle beraber, sizin doğruluğunuzu ve eğriliğinizi bildiğimiz halde, sizin ken­dinizin de kendinizi iyi tanımanız için, yine, biz sizi deneriz, imtihana çekeriz.
 
Mine'l-havfi: Sizi korku ile deneriz; Âhiret gününün cezasından korkmakla, dünyada başınıza gelecek olan musibetler karşısında onlardan korkmayıp Hak Teâlâ'ya sığınmakla, tevekkül ile, sizi imtihana çekeriz.,
 
Ve'l-cû'i: Sizi açlıkla deneriz, yiyecek, içeceğin kıtlığı ile, şehevî kuvvetle­rin kırılmasına sebep olan açlıkla, yahut da şeriat hükümlerini yerine getirmek için oruç tutturarak imtihana çekeriz.
 
Ve naksin mine'l-emvâli: Sizin mallarınıza zarar gelip hasar görmesiyle imtihana çekeriz. Zekâtı, humsu (malın beşte birini Beytül-mâle) vermekle, Allah'a itaat ederek ödeyip ödememekle, imtihana çekeriz.
 
Ve'l-enfüsi: Sizi, canlarınıza da zarar gelmekle deneriz. İhtiyarlamakla, hastalıkla, canınıza, vücut azanıza zarar gelmekle de imtihana çekeriz.
 
Ve's-semerâti: Meyvelerinizin zarar görmesiyle de deneriz, bahçenizdeki, bostanmızdaki meyvelere gelen zararla, kendi varlığınızın meyvesi bulunan ço­luk çocuğunuza da zarar gelmekle imtihana çekeriz.
 
Böylece, Hak Teâlâ, bu imtihan hususlarını açıkladıktan sonra şöyle bu­yurmuştur:
 
"Ve beşşiri's-sâbirîn = Sabredenlere müjdeler var." (Bakara: 155) Ey Muhammed, sabredenlere, hayırlı haber ulaştır.
 
Hak Teâlâ, O Yüce Rab Hazretleri, sabredenlerin imtihan derecelerini be­yan buyurduktan sonra şöyle buyurur.
 
 "İnnâ lillâhi ve innâ ileyhi râciûn = Biz, Allah için varız ve yine Allah'a dönücüyüz." (Bakara: 156)
  
Yâni, varlığımızın başlangıcı Yüce Yaratan'dır. Biz O'nun için varız. En so­nunda yine O'na dönmemiz kesindir. Musibet karşısında
  
"Ellezîne izâ esâbethüm musibettin = Onlar ki, bir musibete uğ-rasalar." (Bakara: 156) Evet, onlar bir kaza ve belaya uğrasalar şöyle derler:
 
yüzümüzü Allah'dan başkasına dönüp ondan yardım istemeyiz. Ancak Allah'a sığınır ve O'ndan yar­dım dileriz.
 
Yukarıda bahsedilen bu âyetlerden maksat, bütün kullara umumî olarak belâ¹ ulaşabileceğidir. Bütün insanlar, Hak Teâlâ'nm imtihanına tâbi tutulurlar. An­cak, bu gibi musibetler, bu gibi belâlar başa gelince, tedirgin olmayanlar, bu sı­kıntılı ve üzüntülü zamanlarda, Rabbine bağlılıktan çıkıp kendilerini kaybetme­yenler, işte hayırlı haberi elde edenler onlardır. Onlar, Hak Teâlâ'nm dergâhına yakın bulunmak saadetini elde eylemiş kimselerdir.

Belâ kelimesi, Arapça "Evet, peki, hayhay" anlamlarına gelir. Belî diye de okunur. Son har­fi Arapça "Y" harfidir. Son harfi "Elif" olursa "gam, keder, musibet, afet. ceza " anlamları­na gelir. Yazılışları farklı olsa da okunuşları aynıdır. Kabir suallerinde "- Ne zamandan beri Müslümansın?" sorusuna karşılık "- Kalu belâ (Evet dediler)dan beri." diye cevap verilme­si gerektiği söylenir. Çünkü "Kalu belâ". Alemlerin Rabbinin ruhları yarattığı zaman onlara "Ben sizin Rabbiniz değil miyim?" diye sorduğunda ruhların verdiği cevaptır ki, ruhlar hep birden "Evet, Sen bizim rabbimizsin," anlamında o soruya olumlu cevap vermişlerdir. Bundan sonra Allah, ruhlara ten elbisesi giydirip imtihan için dünyaya gönderdi ki, sözünde duran vefa ehli ile durmayıp sözünden dönen ihanet ehli birbirinden ayrılsın diye. Bu durumda bir kişi, dünyada bir musibete maruz kaldığı zaman eğer "Ya Rabbi. bu musibet hiç şüphesiz sen­den geldi. Bu musibeti ya benim nefsime uyup yanlış bir iş yaptığım için bana ceza, kefaret ve nedamet olmak, o yanlıştan dönmemi sağlamak için rahmetinden verdin, ya da benim yalnız sana sığınıp yalnız senden yardım isteyip istemeyeceğimi denemek için verdin. Her iki hal­de de ben yalnız sana sığınır, yalnız senden yardım isterim," diye düşünürse ilk sözünde du­ran vefa ehlinden olduğunu kanıtlamış olur. Bu takdirde o bela, keder verici olmaktan çıkıp mutluluk sebebi olur. Aksi halde musibeti nefsinin bir hatasından veya Rabbinin imtihanından bilmeyip zahirdeki başka bir sebepten bilirse imtihanı kaybetmiş, Rabbini tanımamış, ezelde verdiği söze ihanet etmiş olur. (H.Y)
 
Talibi, varta-yi mesâibde Şeref-i sabr serfirâz eyler, Sabrdır ol melıek ki mihnetde Küfr ü îmânı imtiyaz eyler.
 
Hak yolunun yolcusu, musibeti i zamanda, Sabırdan şeref bulur, yükselir, başa geçer! Sabırdır sıkıntılı zamanın meheıık taşı, Bununla küfr ü imân, ayrılır birer birer!

Bu husus semavî kitaplarda da nakledilmiştir:

"Men ehabbe ev ehabbe subbe aleyhi'l-belâü = iler kim severse veya sevip âşık olursa belâya uğramış olur."
 
Yâni: Sevmeğe liyakat kazanmış bulunan kul, böyle, kendi kendisini belâ ok­larına hedef eyler ve sıkıntılı konaklarda konaklamak yolunu tutar. Her zaman, yaradılış bahçesindeki sadâkat fidanları da belâ yağmuru ile sulanırlar. Muhab­bet kandili de Yaratıcı'nın halvetinde sıkıntı ateşinden aydınlık alır. Nitekim:
 
"El-belâü lil-vilâi ke'l-lehebü li'z-zchebi = Seven için belâ altın için ateşe benzer." denmiştir.
 
Yani ateş altını nasıl yabancı maddelerden temizleyip saf altın haline geti­rirse bela da seveni yapmacık hallerden temizleyip sırf sevgiden ibaret bırakır.
 
Behcet-efzâ-yi mııhabbetdür belâ Kim belâ âteş muhabbetdür tılâ.
 
Arttırır muhabbette neşe, sevinci belâ,Ki belâ muhabbet ateşine verir cila.
 
 
İşte, Zât-ı Saadetleri Resûl-i Ekrem Sallallahü Aleyhi ve Sellem
(Allah bizi O'na teslimiyetle vasıl eylesin) buyurdukları bir yukarıda bahsi geçen ko­nuya temas etmiş ve ona uygun olarak
"İnnallahe izâ ehabbe kavmen ibtelâhüm = Şüphesiz ki, Allah bir kavmi severse, onlara belâ gönderir." (Hadîs-i Şerif)
Yâni, Mabud'un sevgisine lâyık olan kimse, muhakkak belâya düşüp, sıkıntı çekecektir. Belânın azlığı, çokluğu da sevginin ölçüsüdür. Sevginin de azlığı, çok­luğu belâya katlanmanın derecesi ile ölçülür.
 
Zât-ı Saadetlerinden sordular:
-"Eyyüe'n-nâsü eşeddü belâe? = İnsanlar arasında, en şiddetli
belâya uğrayan kimlerdir?"
Yâni: İnsanlar arasında, hangileri daha ziyade belâ çekmek, sıkıntıya düş­mekle tanınmışlardır? Hazret-i Resûlûllah şöyle cevap buyurdu:
-"El-enbiyâü = Peygamberler."
 
Yâni: Nübüvvetin harimine mahrem bulunanlar, peygamberlik şerefi ile şe­reflenmiş olanlar... Zira, bunların sıkıntılarının ölçüsü, muhabbetlerinin mik­tarına göredir. Makamlarının yüksekliği de katlandıkları musibetlerle ölçülür.
Yine sordular:
"Ve min ba'dihim? = Ya sonra kimler?" Buyurdular:
"Sümme'l-emsile = Sonra onlara benzeyenler."
 
Yâni, sabır yolunu tutmakta bu peygamberlere benzeyenler. Boyun eğmekte, onların yollarını tutup gidenler. Bu husus dahi Evliyâullah'a (Allah'ın dostlarına) işarettir. Velîler de varlıkların hakikatini aksettiren ayna gibidirler ki, zahirî âlemde nübüvvet hükümlerini icra ederler, şeriatın kanunlarını doğrultup or­taya koyarlar.
Yine sordular:
"Ve min ba'dihim? = Daha sonra kimlerdir?"
Buyurdular:
"El-emsile = Diğer benzerleri."
 
Yâni, kötülüklerden kendilerini temizlemek, doğruluk yolunu tutmakta, bu velilerin benzerleri. Bu hususta ümmetin arasındaki temiz kimselerle, iyilik yolunu tutanlar göz önüne alınmışlardır. Bunlar, iyilik etmek, temiz ve güzel iş işlemekle, diğer halk efradından üstünlük ve seçkinlik elde etmiş kimselerdir.
 
Ne muhlis ki dergâh-ı ma'buda akreb
Hümûmu eşedd ü beliyyatı es'ab
Aceb bu kadar kurba kim olsa vâki
Olur âfet-i rüzigâra mukarreb.
Allah'a yakınlık ne terlemizlik,
Kederi şiddetli, belâsı en zor.
 Kim erse Allah 'a bu yakınlığa Devran âfetine en yakın olur.
 
İşte maslahat icabı ve hikmet iktizası, bu bir gerçektir: Bu fâni dünyada, mü'min olan, sıkıntıda bulunur, acı çeker, dert görür. Kâfirin bu dünyada bol ni­mete kavuşmuş olması, küfür yolunda taşkınlığına sebebiyet verip derdini çoğal­tır. Mü'min ise, Rabbinin ihsanının artmasını sağlayıp sevinci artar.

Kılmasa mü'min elem, idrakin, olmaz muttali' Kim ne ta'zib iledir, dûzahta erbâb-ı fesâd.
Mü 'min çekmese elem, anlamaz Cehennemde Ne azap içinde günü geçer fesatçının!
 
İşte, belâya katlanmak, sevginin, dostluğun, veliliğin derecesinin ölçüsüdür.
 
Yukarıdaki bahislerden anlaşıldığı gibi, insan toplulukları arasında Hak Teâlâ katma en yakın bulunan zümre, peygamberler ve evliya zümresidir. Zira ibadet âdabının yerine gelmesi, şeriat kanunlarının icra edilmesi ve ümmeti ir­şat etmek onlara emredilmiştir. Bu emrin içinde bütün belâlara katlanmak ve bütün sıkıntılara tahammül etmek de vardır.
 
Bu peygamberlerin en faziletlisinin de Hazret-i Muhammed Mustafa Sal-lallahü Aleyhi ve Sellem (Allah bizi O'na kavuştursun) olduğu da hep, akıl ve bilgi sahiplerince bilinir. Çünkü bütün peygamberlerin ümmetleri ona emanet edil­miştir. İnsanların, çeşit çeşit milletlerinin işlerinin düzene konması da ona emir Duyurulmuştur. İşte Zât-ı Saadetleri bu hususta da şöyle beyan buyurmuşlardır:
 
"Mâ üzâ nebiyyün, mislü mâ üziytü = Benim çektiğim eziyeti, hiç­bir peygamber çekmemiştir."
 
Tarih kitaplarında yazılıp halkın dilinde de dolaştığına göre, Zât-ı Saadet­lerinin çektikleri eziyeti, hiçbir peygamberin çekmemiş olduğu da bu dâvamızı isbat eder. Onun katlandığı sıkıntılar ve çektiği musibetler diğer peygamberle-rinki ile hiçbir suretle ölçülemez. Hazret-i Resûlullah'ın, Kureyş'in ileri gelenle­rinden çektikleri cefâlar ve ümmetin budalalarından gördükleri ezalar yetmiyor­muş gibi, bunlardan başka risâlet hanedanının gözbebeği, nübüvvet sülâlesinin incisi ve Aliyel-Murtaza oğlu HÜSEYİN'in katli hâdisesi ve Kerbelâ çölünde ola­gelen vak'alar da bu ezâ ve cefâlardan biri değil midir? Çünkü çekinmeksizin, Hüseyin'e yöneltilmiş olan musibetler ve çektirilen üzüntüler, hakikatte Zât-ı Ri­sâlet Penahilerine karşı ihanetin en büyüğü, hakaretin en ağırıdır.
 
İmam Şafiî Hazretleri, Hasan Basri'den naklen İbni Bezzaz'dan şöyle riva­yet etmiştir:
 
-Kerbelâ hâdisesinde, Ehl-i Beyt'ten saadet sahibi on altı zat şehadet şer­beti içmişlerdir. Bunların her biri kendi devirlerinin seçkini ve zamanın eşi bu­lunmayan birer incisi idiler. ( Kerbela Şehitleri Ermişlerin Bahçesi Hadikatüs Süeda, Fuzuli, M. Faruk Gürtunca, Huzur Yayınları, satış, yazar, tercümesi , Kerbela Fuzuli )
 
         * * *
 
Masâbihe'l-Kulûb'da da kaydedildiğine göre, Kâ'bül-Ahbar bir gün, eski gün­lere ait vak'aları beyan ederken, şöyle dedi:
-Ey cemaat, ben gelip geçmiş, bunca zamanın musibetlerinden bilgi edindim, bütün ümmetlerin sıkıntılarından haberdar oldum, fakat Kerbelâ hâdisesinden daha fazla üzücü bir hâdise duymadım. Ondan daha büyük bir musibetten de haber almadım. Hakikaten Hazret-i Hüseyin-i Mazlum şehid edildiği zaman, ye­di kat gök dahi kan ağladı.
 
Sordular:
-Yâ Eba İshak, gökler kan ağlar mı?

Cevap verdi:
- "Veylüküm, enne katle Hüseyne emrün aziym = Size yazıklar olsun, Hüseyin'in öldürülmesi gerçekten çok büyük ve önemli bir iştir."
 
Yâni, ey vurdum duymazlar, size yazıklar olsun, Hüseyin'in katli önemli ve büyük bir iştir. O, Âlemlarin Rabbinin sevdiği, Peygamberlerin Efendisinin ciğe­rinin parçası, Velîlerin Efendisinin oğlu, Fâtımatü'z-Zehra'nm gözbebeği, Hasan-ı Müctebâ'nm yadigârı, Âl-i Âba'nm en seçkini idi.
Kâ'b-ül-Ahbar sözüne şöyle devam etti:
 
Kâ'b'm ruhunu elinde bulundurana, bütün varlıkları var edene yemin ederim ki, gerçek rivayetleri tetkik ettim. Hüseyin Mazluma göklerin melekleri: "Ebâ Abdillahi'l-maktûl (Allah'ın katledilmiş kullarının babası)," derler. Yerin melekleri de "Eba Abdillâhi'l-mezbûh (Allah'ın boğazlanmış kullarının babası),", denizlerin melekleri de "Şehid Hüseyin" derler. Hüseyin şehid edildiği günden itibaren Kıyamet'e kadar, semavî varlıklardan bir topluluk onun mübarek tür­besine komşuluk edip onun yasını tutmaktadırlar. Her cuma gecesi de, yetmiş bin melek gelip, orasını ziyaret eder, sabaha kadar matem tutarlar, sabahleyin kazandıkları sevap ile yerlerine dönerler.
 
Hükümdür kim, cemi'i halk-ı cihan, Melek ü ins ü cinn il valış ü tııyûr,
Akl ü nefs ü anâsır ü eflâk, Ulvi ü süfli ü ünâs ü zükûr,
Tutular matem-i Hüseyn-i Şeliîd, Edeler, âh ü nâle tâ dem-i Sür,
Bu musibetten olmayan agâh, Ola Ahmed şefaatinden dür,
Rûz-i Haşr olmaya nasibi anın, Nazar-ı lûtf-i Girdigâr-ı gufur.
 
Bütün cihan halkına şöyle hüküm verildi ki: Cinler, insan, yırtıcı hayvan, kuşlar, melekler,
Akıl ile nefisler, unsurlar ve Felekler, Erkek, kadın gökkubbe üstünde, yerdekiler,
Şehid olmuş Hüseyn'e, yas tutsunlar denildi; Ah edip inlesinler, Sûr üflenene kadar.
Her kim uzakta kalsa, bu musibet derdinden, Uzak kalmalıdır o, Ahmed şefaatinden,
Nasîb olmasın ona, Mahşer gününde dahi, Ne bir avf bağışlanma, ne dp lûtf-i İlâhî.
Sahih haberlerde yine şöyle kaydedilmiştir:
 
"Men beka alc'l-Hüseyni ev tebâka, vecebet lehü'l-cennch = iler kim Hüseyin için ağlar, veya ağlatırsa, ona Cennet vacip olur."
 
Allâme Şeyh Cadullah'dan nakledildiğine göre, şu sözün mânası gereğince ki: "Men teşebbehe bi kavmin fe hüve minhüm = İler kim, bir millete ö/enir, benzerse, o da o millettendir." Bunun için birisi, ağlamasa da ken­disini ağlayanlara benzetse, o da bu zümreye dahil olmuş olup, sevap elde eder. Ağlamayıp ağlar gibi görünenler de sevaba kavuşurlar.
 
İmam Rıza-yi Buharî'den nakledildiğine göre, Kerbelâ toprağı pak toprak mahiyetindedir. Orada şehitlik tohumları ekilmiş, musibet fidanları dikilmiştir. Göz yaşları ile bu tohumlar, bu fidanlar sulanmalıdır.
 
"Ed-dünya mezraatü'l-âhireti = Dünya âhiretin tarlasıdır." (I Iadîs-i Şerif) sözü gereğince de, bu tohumlara ve bu fidanlara göz yaşları ile su veren­ler, Cennet bahçelerinde bunların meyvelerini yerler. Bu meyveler, IlakTeâlâ'nm kahır ve gazabını söndürür.

Hak-'ıptık-i Kerbelâdır ol mübarek  bıık'a kim, Anda tahsîl-i metâlib eylemek âsfm olur,
Eşk dökmek, âlı çekmek, zayi' olmaz rûz-i Haşr, Kâmbalış-i çeşm-i pfır-hûn ü dil-i süzün olur,
Esk-i âlin kaîresi, gülberg-i gülzâr-i Bihişt, Dûd-i âlı meddi, nalıl-i ravza yi Rıdvan olur.

Kerbelâ toprağıdır o mübarek ülke ki. Gönül dileklerine orda kolay varılır,
Yaş dökmek, ahlar çekmek Mahşer günü kaybolmaz, Kanlı göze, o yanan gönle sevgi dağılır!
Kan rengi yaş damlası, Cennet gülü yaprağı, Ah dumanı boyunca Cennet fidanı olur.

Allahü Teâlâ'nm dergâhına binlerce şükrolsun ki, İslâm fırkalarına ve imân sahibi zümrelere, bu saadet nasip olup, Muharrem ayında, bu geleneğin her sene yenilenmesi âdet olmuştur. İşte, bu ay, her taraftan, sağdan, soldan, Kerbelâ ül­kesine, halkın çoğu yüz tutup gelirler, orada toplanırlar, meclisler kurarlar, top­lantılar tertip ederler, bu meclislerde, bu toplantılarda, Kerbelâ şehidlerinin mu­sibetlerini yeniden hatırlayıp, göğüslerindeki yarayı tazelerler.