Mufassal Tarihçei Hayat 3 Cilt Set

Yaratan Rabbinin adıyla  oku .  O, insanı " alak " dan yarattı. Oku, Senin Rabbin en cömert olandır.  Alak 1-2


 Mufassal Tarihçei Hayat
 
Bediüzzaman Said Nursî'yi tanıtmada böyle bir eser yazılmasının sebebi, bu zâtın bütün eserlerinin büyük kısmında mukni' delillerle Allah'a, dine ve sünnet-i seniyyeye bağlanmaya vesile olmasıdır. Bu nokta-i nazardan böyle zâtların şahs-i mâneviyelerini göstermede ne kadar gayret gösterilse de ifrat sayılmaz. Çünkü dine bağlanmayı netice veriyor. Bilhassa halkın dînî istifadesini önlemek için, dîne muarız cereyanlar böyle mürşid zâtlara hücum gösterirlerse, o zâtı tam müdafaa etmek zarureti doğar. Tâ ki halk aldatılıp, o zâttan istifade imkânını kaybetmesin. Evet, yarım asırdan beri, Bediüzzaman ve Risale-i Nur aleyhinde bilerek veya bilmeyerek mütemadi ve dehşetli tenkid ve propagandalar ile halkı ürkütüp kaçırmak, dinî hakikatların öğretilmesine mâni olmak plânları tatbik edilmiştir.

Bu durum karşısında münsif her müslüman için en azından manen ve kalben bu taarruzu protesto etmek, dinî ve vicdanî bir vazife olur. Risale-i Nur ve onun müellifine yapılan haksız hücumlardan vicdan-i umumînin tepkisini endişe eden gizli münafıklar, "Bediüzzaman çok medhediliyor" gibi sözlerle bazı safdilleri aldatıp onlar vasitasiyle bu gibi sözleri işaa ettirmek Bediüzzaman'ı manevî cihadında müdafaasız bırakmak istemişlerdir.

Binaenaleyh böyle ideolojik cereyanların faal olduğu devrelerde ehl-i dinin gayet müteyakkız bulunmaları gerektir. Bu cereyanlar mensub oldukları başlarım her vesile ile haksız ve aşırı medih ve propagandalarla ilân ederlerken, insaf ve bîtaraflık deyip İslâm büyüklerini lâyık oldukları halde müdafaa etmemek çok yanlış olur.

 
    AĞABEYLERDEN BİR MEKTUP
 
Azîz Sıddîk fedakâr kardeşimiz Abdülkadir Efendi'ye.. Büyük gayret ve titizlikle hazırladığınız Tarihçe-i Hayat'ın neşri hususunda yazdığınız ve bazı şartları muhtevi mektubunuzu okuduk.

Evvela: Sizin sadâkat ve fedakârlıkla ve Hazret-i Nur Üstadımızın ve Risale-i Nur'un mânâ ve hukukunu korumadaki hassasiyetinizi tebrik ve tesid ile beraber, ileri sürdüğünüz şartları yapabilmek ve zamanında ifâ edebilmek, belki mümkün olamayacağından... Envâr'ın dışında da neşre­dilmek ve sıhhatli zuhuruna muvaffak olmak hususunda kanâat-i tâmmeniz varsa, hem de sizin acele olmasını arzu etmeniz mümkün olacaksa; si­zin arzunuz veçhile yapmanızı hem temenni eder hem muvaffakiyet diler.. ve suhulet Rahmet-i İlâhiyeden niyaz ederiz.

Selâm ve saadetlerle...
 
Ahmet Aytimur, Hüsnü, Bayram, Sungur.
 
 
Abdullah YEĞİN Ağabeyin Mufassal Tarihçe hakkında takdir ifadeleri
 
Fedakâr, sadakatli, hâlis, çalışkan kardeşimiz Abdülkadir.
Ben, senin yazdığın "Üstadımızın Mufassal Tarihçesi"ni bir daha göz­den geçirdim. Seni tebrik ederim., ve sadakat ve fedakârlığın ve haksız id­dialara müskit cevablar verişin, kitabının istikamet delilidir. Cenâb-ı Hakk Urfa'mızdan seni bu yolda istihdam eylediği için, Rabbimize şükrettim. Cenâb-ı Hakk bizi nefsimize, hususan kendisinden başkasına güvendirme­sin. Enaniyet ve kendini beğenmekten cümlemizi muhafaza buyursun. Amin

Hakikaten, bu "Tarihçe" itimada şayan olmuştur. Daha da güzel olabi­lirdi. İkinci tab'ı daha iyi olmasını Rabbimizden niyaz ederim.

Hayalimden geçerdi; Nurlar hakkında, Üstadımız hakkında ben de böyle bir şey bazen düşünürdüm. Fakat benim halim buna mani' idi. El­hamdülillah ona sen muvaffak olmuşsun. Köylü olmak sadâkata mani' de­ğil, ihlâsa mani' değil.. Nurlara sadık olanları Cenâb-ı Hakk istihdam edi­yor. Şimdiye kadar çoklarını görüyoruz.

Cenâb-ı Hakk, bizlere en büyük ikramını Nurlarla yapmış. Onun değe­rini bilen ve hakkıyla ona sadık olanlardan eylesin cümlemizi. Amin!..
Benim ismim ile geçen hâtıralarda ufak bazı hatalar düşmüş...^(;f)
 
Garpta garip kardeşiniz Araçlı Abdullah
 
(*)     Muhterem Abdullah YEĞİN ağabeyin işaret buyurdukları yerler düzeltilmiş ve diğer tavsiye­
lerine harfiyyen uyulmuştur.   
                                                         
Abdülkadir BADILLI
 
 
Erzurumlu Muhterem Necati Kurşunoğlu'nun takrizi
 
Muhterem efendim, azîz ağabeyim;
Pek muazzez Nur Üstadımızın, dağlar misâli imânını, denizler kadar engin, sabır ve şefkatini, Kur'ânî ve Sünnet-i Peygamberi olan ahlâk-ı hami-desini, toprak misâli mahviyetini, ehl-i dalâlete karşı eşsiz şehâmetini, Cenâb-ı Hakk'a olan, acz ve fakrın bütün keyfiyetini, cami' olan ibadetini, Kur'ân'ın manevî mucizesi olan Risale-i Nurların yazılması anındaki mazhar olduğu maddî ve manevî feyiz ve kerametleri ile; tâ çocukluğundan ve­fatına kadar dur durak bilmeyen ve her cihetten vâris-i Peygamber olan Üstadımızın, kahramanlık, şehâmet, ihlâs-ı etemm, ilim ve bereket dolu olan ulvî hayatını anlatan, çok titiz bir hak perestlik gayretiyle yazdığınız üç ciltlik "Tarihçe-i Hayat" kitabınızı baştan sona kadar dikkatle, iştiyakla ve sürûrla okudum. Çoğu zaman ailece okuduk. Beraber sevindik, beraber ağladık. Bizleri mesrur ettiniz. İmânımız tazelendi, şevkimiz arttı. Cihan­şümul olan Risale-i Nurların pek yüksek hakikatını, pek ciddî olan da'vâsını, İhlasın derin olan ma'nasını, samimiyeti, şefkati, uhuvveti, sebat ve sa­dakati, vefayı, ubudiyyeti çok daha yakından (âcizane) anlamak ve hisset­mek nimetini kazandık. Cenâb-ı Hakk sizden ebeden razı olsun. Gayretini­zi, şevkinizi artırsın.

Muhterem ağabey, siz bu çalışmanızla sadece bizleri memnun ve mes­rur etmediniz, aynı zamanda bir takım fitnenin de belini kırdınız. Acizane kanaatim budur ki, Nur cemâatimiz arasında da merak edilen gerek mübeccel Üstadımızın pek ulvî şahsiyetine dair olsun ve gerek kudsî hizmeti­mizin nurlu düsturlarına ait olsun, siyasî ve içtimaî meselelere bakan du­rumlar olsun v.s. birçok mesele ve vesveseleri de izale ettiniz. Şahsen çok mutmain oldum. Şüphesiz bir mektuba sığışmayacak bir kemiyyet ve keyfi­yette olan bu çok ulvî hizmetinizi âcizane takdir ve tebrik eder, bu emsal daha pekçok eserlerinizin intişarını iştiyakla bekler, dualar eder, dualarınızı dilerim. Bilvesile hemşireniz Z. Münteha da dualar ile selâm ve hürmetleri­ni arz eder.
 
Pür-kusûr
Necati KURŞUNOĞLU
12 Ağustos 1991
Sahrayıcedid
 
Edebiyatçı, edip ve müeddep kardeşim İslâm Yaşar'ın kitabımız hakkındaki telâkkileri:

"Herşeyden önce, I. cildini geçen sene satır, satır dikkatle okuyup isti­fade ettiğim. Şu II. cildi de önümde açık bulunan "Bediüzzaman Said-i Nursî Mufassal Tarihçe-i Hayatı" adlı eserinizden dolayı gönül dolusu du­alarla zât-ı âlînizi tebrik eder eserinizin kelimatı adedince "Allah Razı Ol­sun" derim.

Hâlâ, bu işin tahsilini yapan ve yaptıran bir edebiyat muallimi olarak eserinizin hazırlanış, tanzim ve muhteva derinliği açısından mükemmel bulduğumu da haddim olmayarak ifade etmek istiyorum. Çeşitli yerlerde ve gruplar içinde defalarca: "Badıllı ağabeyin Tarihçe-i Hayatı olmasaydı ben bu romanı yazamazdım, yazsam da eksik olurdu" dediğim için yukarı­daki ifadelerimi size karşı yazılmış riyakarca ifadeler olarak görmemenizi istirham ediyorum...
 
12.08.1992 İslâm YAŞAR"
 
 
DİKKAT! MÜHİM BİR NOT
 
Ma'lûm olsun ki: Bu kitap şimdiye kadar alışılmış tarzda olan düz bir Tarihçe kitabı değildir. Öyle olmasına da ihtiyaç yoktur. Çünki o tarz tarih­çeler mevcuttur. Bilhassa büyük Tarihçe-i Hayat kitabı...

Ya nedir? derseniz, deriz ki: Bu kitap, bir tahlil, tahkik, mukayese ve sahih menkıbeler kitabıdır. Yani: Hazret-i Üstâd'ın vefatından sonra yazı­lan, neşredilen ve Üstada mal edilmek istenen yazılar, iddialar veya riva­yetlerin tahkikatını yapan bir mihenk kitabıdır. Ama bu vasfıyla beraber büyük Tarihçe-i Hayat kitabının da elbetteki tahkikli bir şerhidir denilebilir.

Mesela: Büyük Tarihçe'de, Şeyh Said hadisesiyle alâkadar olarak dave­tine karşı, Hazret-i Üstâd'ın ona yazdığı mektubundan önemli şekilde söz edilir. Oysa ki, buna itiraz edenler oldu. İşte, bu kitapta o mesele gibi diğer bütün meseleler tahkik ve mukayese mihengine vurularak neticeye bağlan­maktadır. Yani, Büyük Tarihçe'de yazılmış tüm meselelerin doğrulukları is­patlanmaktadır.

İşte bu keyfiyeti bilmeyen bazı kardeşlerimiz demişler ki; "Biz Büyük Tarihçe'de olduğu gibi, bunda her zaman ve her yerinde nûrâniyet, feyiz ve sürür bulamıyourz."
Doğru demişler; yani o açıdan bakıldığı zaman doğrudur.
Evet, Çünki tahkik ve mukayese işi ve kaziyesi öyle icab ettirir. Tahkik ve tahlil hengamında bazı toz ve dumanların kalkması gerekmektedir. Ama az sonra herşey yatışır.

Bunun yanında tahkik ve tahlil işine âşinâ olan zatlar ise, -Allah'a Şü­kür- kitabımızı hep takdir ve istihsan etmişler ve etmektedirler.
 
Abdülkadir Badıllı
 
 
     BİR MÜLAHAZA
 
Bu kitapta biz tarafsız değiliz. Tamamen tarafsız demek, bizce bir duy­gusuzluk demektir. Bir kitap, herhangi bir mesele veya bir şahıs hakkında üç şey için yazılabilir.

1-    Ya tenkid saikası...
2-    Ya takdir ve o fikirleri tasvib iltizamı...
3-    Veya olduğu gibi gerçeği hakikat aşkıyla ortaya koyup izhar etmek meyli...

Eğer bu üçüncü şık bir tarafsızlık ise, biz işte oradayız. Kitapta görüleceği gibi; dokuzundan doksan yaşına kadar masum, müstakim, leke­siz, semeradar bir hayatın her yönüyle, hususi ve umumiliğiyle ele alınmış, tahlili yapılmıştır. Mübalağanın zerresinden dahi kaçınılmış, hakikat ne ise aynen yazılmıştır.

Biz işte bu masum ve her tarafıyla faydalı ve semereli bir hayatın âşıkı ve pürüzsüz hakikatinin izharının tarafı ve hayranı olarak, bu kitapta üçüncü maddedeki hiss ve hareketi kendimize ölçü ittihaz ettik. Başka türlü bir tarafsızlık nasıl olabilir bilmiyoruz.
 
ABDULKADIR BADILLI
 
Büyük ve fâzıl allâmelerin, yüksek müçtehidlerin, rehber, mücahid, imam ve da'î müceddidlerin tarih-i hayatlarının manevî cihad safahatlarını kalemle kâğıd üzerine nakşetmek hayli müşküldür. Belki vasfa gelmez de­recede yönleri vardır. Yoksa -bazı ehl-i siyaset ve gaflet gibi- sadece dünye­vî bazı hamiyetkârlık ve kahramanlıklarından bahsedip alkış tutmak şek­linde olsa, pek geçici ve ömrü kısa olur.

Dinin yüksek mürşidlerinin, hayatlarıyla olduğu kadar, ölümleriyle de ehl-i imana rehberlikleri devam eder. Müstakim olan hayat hikâyeleri nak­ledilmekle elde edilen mezkûr neticeyle beraber, ilmî marifetleri, bilhassa ilham mahsulü olan kalbî maarifleri de varsa, yazılmış ve kaydedilmiş ise, zaten o zaman serapa hep hidayet ve nûr olur. O mürşid ve imamın vazifedar olduğu dinî hizmetinin vasıf ve derecesine göre ve o zâtın o vazifede müstaid olduğu nisbetiyle ilmî marifeti nuraniyyet kesbedip devam eder. İnsanlar da o nisbette müstefid olup feyizdâr olurlar.

Evet, bu zevât-ı kiramın, müstakim olan akıl ve dirayetleri olduğu ka­dar, kalb ve iç âlemlerinin nuraniyyet dereceleri arttıkça, husûsiyle akıl ve kalbleri hakâik-i İslâmiyede inkişaf ettikçe, bilhassa kalb ile akıllarının düs­turları arasında ahenk sağlandığı miktarca ve o nisbette de din hizmetinde istikamet ve muvaffakiyet, hakâik-ı Kur'âniyye ve sünnet-i seniyyenin esra­rına mutabakat ve vukûfiyetleri arttıkça, her tarafları, ilimleri, amelleri, davranış ve hareketleri menfaatli ilim şeklinde kaim olarak, din yolunda müstakimâne rehberlikleri devam eder.

İş bu durumda, böylesi rehber, mürşid ve imam zatların hayat hikâye­leri demek; îmân ve İslâm hakikatlerinin bir cihetle izahı demek olur. Böyle de olduğu için, avam-ı ehl-i îmâna, herhangi müşkil dinî bir mes'elede "acaba nasıldır?" denildiğinde, "işte falan zât onu şöyle yaşadı, hayatıyla şu davranışları gösterdi" denilmekle hakikat tecelli etmiş olur.
 
Bu itibarla, din büyüklerinin hayat hikâyeleri, sergüzeştleri ve menkı­beleri çok haklı olarak yazılıp neşredilmiş olması elbette layıktır ve yerinde bir iştir. Ama din büyüklerinin hayat hikâyeleri sadece ve mücerredi beşerî vasıfları ihtiva eden sergüzeştleri ile, yani bazı ehl-i dünya gibi sadece millî ve dünyevi bazı hizmetleri ve hamasî yönleriyle nazara vermek yanlış olur. Çünki; gerçek manada olan din büyükleri, sair insanlar gibi sadece malûm olan beşeri muamelât ve sıfatta mahbus değildir. Onlarda kalb ve ruh âlem­leri, Kur'ân'ın nuruyla aydınlandığı ve inbisat ettiği için, insaniyetin ulvî mertebelerinde evsaf gösterirler. Bu durumda doğru olan, hurafe ve müba­lağalardan arındırılmış "menkıbe" tabir edilen yüksek hasletlerinin, âlî seci­yelerinin, hayatlarıyla beraber ele alınması şart ve lâzımdır.

Bu hakikati, Hazret-i Üstâd Bediüzzaman, Peygamber-i zişan (A.S.M.) Efendimizin siyer-i seniyesiyle ilgili olarak şöyle dile getiriyor:

"...Resul-ü Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm'm ahvâl ve evsâfı, siyer ve tarih suretiyle beyan edilmiş. Fakat o evsâf ve ahvâl-i galibî beşeriyetine bakar. Halbuki o zât-ı mübârekin şahs-ı mânevisi ve mahiyet-i kudsiyesi o derece yüksek ve nuranîdir ki; siyer ve tarihte beyan olunan evsaf, o bâlâ kamete uygun gelmiyor. O yüksek kıymete muvafık düşmüyor. Çünki; “Sebep olan yaran gibidir” sırrınca: Her gün, hatta şimdi de, bütün ümmetinin ibadetleri kadar bir azîm ibadet sâhife-i kemalâtına ilâve oluyor. Niha­yetsiz rahmet-i ilâhiyyeye nihayetsiz bir surette, nihayetsiz bir istidat ile mazhar olduğu gibi, hergün hadsiz ümmetinin hadsiz duasına mazhar oluyor...

Ve şu kâinatın neticesi ve en mükemmel meyvesi ve Halık-ı Kâ­inatın tercümanı ve sevgilisi olan O zât-ı mübârekin tamam-ı mahiyeti ve hakikat-ı kemalâtı siyer ve tarihe geçen beşerî ahvâl ve etvâra sığışmaz. Mesela: Hazret-i Cebrail ve Mikail, iki muhafız yaver hükmünde Gazve-i Bedir'de yanında bulunan bir zât-ı mübarek; çarşı içinde, bedevî bir Arabla at mubayaasında münazaa etmek, bir tek şâhid olan Huzeyfe'yi şâhid göstermekle görünen etvâr içinde sığışmaz.

İşte, yanlış gitmemek için her vakit mahiyet-i beşeriyeti itibariyle işi­tilen evsaf-ı adiye⁽¹⁾ içinde başını kaldırıp hakiki mahiyetine ve mertebe-i risalette durmuş nûranî şahsiyet-i maneviyesine bakmak lâzımdır. Yok­sa, ya hürmetsizlik eder veya şüpheye düşer..."⁽²⁾

(1 )   Evsaf-ı adiye: İnsanın yemek, içmek, yatmak gibi adetli halleri demektir. A.B. ( 2 )   Mektuba! S. 125. Sözler Yayınevi, 1979 baskısı, s.
Peygamber-i zîşan sallallahü aleyhi ve sellem efendimizin gerçek hayat ve mahiyeti hakkında öyle olduğu gibi; ümmetinin müçtehid ve müceddid ve asfiyası hakkında da, hakaik-ı îmâniyye ve din-i İslâm noktasında mazhar oldukları hizmet ve muvaffakiyetleri nisbetinde o hakikatten hissedar­lıkları olması lâzımdır. Öyle ise, bu büyük zâtların hayatları yazılırken, mezkûr noktaların göz önünde bulundurulması icab eder. Bunun için olsa gerekdir ki, Üstâd Bediüzzaman hazretlerinin büyük Tarihçe-i Hayat'ı ha­zırlanıp yazılırken, talebeleri ilk başta onun yalnız hayat hikâyelerinden ibaret şeyleri yazmak istemişler. Fakat Hazret-i Üstâd, yukarıda zikredilen mânâların mürââtı ve mücerred onun şahsına nazar-ı dikkatlerin celb olun­maması için Tarihçe-i Hayat kitabına, "Ayet-ül Kübra, Münâcât" risaleleri gibi, ruhî terakkiyatmı ve maarif-i kalbiyesini de gösteren risale ve mektup­ları da dere eylemişlerdir.
 
Yine bu mânâyı te'yiden Üstâd hazretleri kendi mübarek şahsiyetiyle ilgili olarak 26. Mektubun ikinci mebhasında⁽³⁾ şöyle diyor:
"Bu bîçâre kardeşinizde üç şahsiyet var. Birbirinden çok uzak, hem de pek çok uzaktırlar.

Birincisi: Kur'ân-ı Hakîm'in hazine-i âlîsinin dellalı cihetindeki mu­vakkat, sırf Kur'an'a ait bir şahsiyetim var. O dellallığın iktiza ettiği pek yüksek ahlâk var ki, o ahlâk benim değil, ben sahip değilim. Belki, o ma­kamın ve o vazifenin iktiza ettiği seciyelerdir. Bende bu nevi'den ne gör­seniz benim değil, onunla bana bakmayınız, o makamındır.

İkinci şahsiyet: Ubudiyet vaktinde dergâh-ı İlahiyye'ye müteveccih olduğum vakit, Cenâb-ı Hakk'ın ihsaniyle bir şahsiyet veriliyor ki; o şah­siyet bazı asarı gösteriyor. O âsâr, mânâ-yı ubudiyetin esası olan: "Kusu­runu bilmek, fakr ve aczini anlamak, tezellül ile dergâh-ı İlahiyye'ye ilti­ca etmek" noktalarından geliyor ki; o şahsiyetle, kendimi herkesten ziya­de bedbaht, aciz, fakir ve kusurlu görüyorum. Bütün dünya beni medh ü sena etse, beni inandıramaz ki ben iyiyim ve sahib-i kemalim.

Üçüncüsü: Hakiki şahsiyetim, yani: Eski Said'in bozması bir şahsiye­tim var ki; o da Eski Said'den irsiyet kalma bazı damarlardır. Bazan riya­ya, hubb-ı câha bir arzu bulunuyor. Hem, asîl bir hanedandan olmadı­ğımdan, hisset derecesinde iktisad ile düşkün ve pest ahlâklar görünü­yor..."
İşte, bu kısa izandan sonra, İslâm dini tarihinde yıldızlar gibi parlayan büyük şahsiyetlerin, her birisinin ayrı ayrı evsafı ve mertebeleri olduğu için, bazıları daha çok maneviyat âleminde feyz, sır, keşfiyât, müşahedât ve mü-
( 3 )   Mektubat, s. 362.
 
nâcât içinde terakki etmişlerdir. Bu tarzda giden zâtların ekserisi, yaşadık­ları asır, onların bu tarz hareketlerine ziyadesiyle müsâid olmuş ve o saha­da fevkalâde terakkiyat ve inkişafat kaydetmişlerdir. Ümmet lisanında bunlara evliya, mesleklerine de tarikat ve tasavvuf denmiş. Bu nûranî kafi­leye kumandanlık eden başta Şeyh Abdülkadir-i Geylanî, Cüneyd-i Bağda­dî, Şah-ı Nakşibend, Ebu'1-Hasan-ı Şâzeli, Mevlânâ Celâleddin-i Rûmî gibi zâtlardır.

Ümmet-i Muhammed'in (A.S.M.) bir kısım büyükleri de maneviyat ve ledünniyât ilimleriyle meşguliyetleriyle beraber, ümmet için daha çok men-faatli hizmetlere ağırlık vermişlerdir. Başta dört mezheb imamları gibi... Bunlara da ümmet "müçtehid" veya "imamlar" demişlerdir.
Bir taife de, iki tarafı birleştirerek hizmet etmişlerdir. Yani; hem hakâik-i diniye hizmeti, hem de esrâr-ı tasavvufla meşguliyeti... Bunları da ümmet "asfiya" diye tavsif etmişlerdir. İmam-ı Gazalî, İmam-ı Rabbani gibi zâtlar...

Adı ve vasıfları geçen bu keskin nazarlı, nûranî kalbli, hassas ferasetli zevatın temsil ettikleri taifelerin her birisinin çeşitli yönleri ve meziyetleri vardır. Bir tarafları beşerî ve insanî haleti., diğer tarafları melekûtî esrarda cevelan eden yüce sıfatları...

Ustâd'ın büyük Tarihçe-i Hayatı'nın mukaddemesinde, büyük âlim Ali Ulvî Efendi, Bediüzzaman'ı birkaç yönüyle tarif ettiği gibi; bizim de aynı minval üzere onu çok çeşitli yönleriyle tarif etmemize imkân varsa da, mu­kaddeme ziyadesiyle uzayacağından, sarf-ı nazar ettik. Fakat her büyük şahsiyet gibi, Bediüzzaman'ın da müteaddit yönlerinin uzun uzadıya tarifi­ni değil, bir fihriste şeklinde çok kısaca bazı hususiyetlerine işaret etmek uygun olsa gerektir. Ali Ulvî Efendi'nin yaptığı ta'rifi de bu makamda bera­ber düşünerek fihristeyi arz ediyoruz.
 
1-  Allah'a karşı ubûdiyetindeki samimiyet ve ihlâsı
2-  Resulüllah'a karşı muhabbetinin samimiyet derecesi
3-  Kur'ân'a karşı hürmet ve samimiyeti,
4-  Resul-i Ekrem Aleyhisselâtü Vesselâm'ın sünnet-i seniyyesi ve O'nun Âl ve Ashabına karşı telâkkisi ve samimiyet derecesi,
5-   Selef-i salihîne, bilhassa dört mezhep imamlarına karşı hürmet ve samimiyeti,
6-    Üstâd'ın ilmî şahsiyeti ve ilimdeki rüsûhunun derecesi,
7-    Din için yaptığı cihadının ihlâs derecesi,
8-    Tefekkür ve ubudiyetleri,
9-    İstiğna ve feragatleri,
10-    İslâm dini ve milleti için taşıdığı hamiyet ve gayret derecesi,
11-    Takva ve salâbeti,
12-    Zühd ve kanaati,
13-    Tevazu' ve mahviyeti,
14-    Belâlara karşı sabır ve sekineti,
15-    İktisadkârlık derecesi
16-    Ahlâk-ı hamide ve kemalât-ı insaniyedeki derecesi,
17-    Şefkat ve merhameti,
18-    Şecaat ve fedakârlığı,
19-    Tazarru' ve münâcâtları,
 
Ve daha bunlar gibi bir mürşidin, bir rehberin, bir Hak dâisinin taşıma­sı lâzım gelen hal, hareket ve ahlâk numunelerini büyük rakamlara çıkar­mak mümkündür. Burada sıralanan fihriste gibi, yazılmayan hal, hareket ve seciyelerine, kitabın (Tarihçe-i Hayat'ın) muhteviyatında rastlanacağı için ve ne mertebede oldukları bilinip ve anlaşılacağından burada bunu böylece bırakıyoruz. Bediüzzaman'ın hayatı ve onun yüce evsâf ve kemalâtmı yazarken, ke­sinlikle mübalağalı ta'riflerden ve sofiyane şekildeki fazla hüsn-ü zanların te'siriyle mücazefeli tavsiflerden içtinab edeceğiz. Dinin ve nihayet akıl ve imkânın kabul edebileceği nakil ve rivayetleri zikrederken de, imkân nisbe-tinde şahitli, ispatlı olarak, bilhassa onun eserlerinden tasdik ve te'yidini gösteren parçaları dere etmeğe çalışacağız. (  Mufassal Tarihçei Hayat, Abdülkadir Badıllı, İttihad Yayınları , bediüzzamanın kronolojik hayatı, mufassal tarihçe said nursi, üstadın mufassal tarhçe hayat kitabı , badıllı abi tarihçei hayat )
 
 
          NEDEN BU KİTABI YAZMAĞA GEREK DUYDUK?
 
Evet, gerçekten Hazret-i Ustâd'ın hayatıyla ilgili bunca eserler meydan­da iken; ve bir kitab, bir mevzu' hakkında yazılmış ve boşluğu doldurmuşsa, aynı mevzu'da yeni kitaplar te'lif etmeğe kalkışmanın bir riyakârlık, bir şöhret, bir menfaat hissi neticesi olduğu ve ihlâslı olamayacağı, büyük İs­lâm ulemasından Imam-ı Gazalî ve İmam-ı Şa'ranî gibi zâtlar beyân⁽⁶⁾ et­mişlerken, neden bunu yazmak ihtiyacını duydun, diye sorulursa, derim ki: Evet, hakikaten bu mevzuda herhangi bir boşluk mevzu-u bahis değildir. Ancak, kitablaşarak nesl-i atînin eline geçecek ve me'haz teşkil edecek olan bu eserlerin bazılarında⁽⁷⁾ mühim hatalar ve mübalağalar vardır. Bu hatâla­rın bir su-i niyyetten geldiğine inanmıyorum. Fakat Bediüzzaman namına tarihe mal olabilecek ve nesl-i atînin elinde mesned teşkil edecek -ki şimdi­den etmeğe başladı- hususların aksettireceği lüzumsuz, ama tehlikeli neti­celeri düşünüyoruz. Bu yüzden Hazret-i Ustâd'ın hayat safahatının berrak, parlak, net ve safî cetvellerine mübalağalar ve yanlış iddialar küdûretinin karışmaması, karışdırılmaması, karışmışsa şimdiden temizlenmesi ve bun­dan sonra karıştırılmaya engel olma niyyeti, bu fakiri hiç ehil olmadığı hal­de harekete geçirmiştir... Ve Üstâd Bediüzzaman Hazretlerinin bir yaşından seksenaltı^(*) yaşına kadar olan hayatının istikamet, nezahet, iffet ve mübala­ğalardan ariyet gibi yüksek vasıflarının ta'vizsiz cereyanının şeref ve izzeti­ni olduğu gibi göstermek heyecanı bizi bu eseri yazmaya sevk etmiştir. ( abdülkadir badıllı mufassal tarihçei hayat kitabı, bediüzzaman sadi nursi mufassal tarhçei hayat kitap, mufassal tarihçe kitabı fiyatı, tarihçei hayat oku, kitabı,  islami kitap,mufassal tarihçe 3 cilt fiyat, neşriyat, risalei nur )
 
( 6 )   Tabakal-iil Kübra-Şa'ranî, sâhife 16.
( 7 )   Hazret-i Ustâd'm vefalından sonra yazılanların bir kısmı demektir.
(*)    Hicri takvime göredir.



Üçelmas Yayınları, Abdülkadir Badıllı tarafından yazılan 3 Cilt Mufassal Tarihçei Hayat adlı kitabı incele diniz.