Kitap Müsned-i Tayalisi
Yazar Ebu Davud Et-Tayalisi
Tercüme M. Ömer Yusuf
Yayınevi Hüner Yayınevi
Kağıt Cilt Ivory kağıt, 2 Kitap Takım, Kalın Ciltli
Sayfa - Ebat 1.024 Sayfa - 17x24 cm
Hüner Yayınları Müsned-i Tayalisi adlı kitabı incelemektesiniz.
Müsnedi Tayalisi kitabı hakkında yorumları oku yup kitabın konusu, özeti, fiyatı, satış şartları bilgiyi geniş bir şekilde edinebilirsiniz.
Yaratan Rabbinin adıyla oku . O, insanı " alak " dan yarattı. Oku, Senin Rabbin en cömert olandır. Alak 1-2
EBU DÂVÛD ET-TAYÂLİSÎ VE ESERLERİ
.
Hamd, Allah'a mahsustur. O'na hamd eder, Ondan yardım ve bağışlanma dileriz. Nefislerimizin şerrinden ve kötü amellerimizden Allah'a sığınırız. Allah'ın hidayete ulaştırdığını saptıracak, saptırdığını da hidayete ulaştıracak yoktur. Allah'tan başka ilah olmadığına, O'nun tek ve ortağı bulunmadığına, Mu-hammed'in (sav), O'nun kulu ve rasûlü olduğuna şehadet ederim.
"Andolsun, Allah, müminlere kendi içlerinden; onlara âyetlerini okuyan, onları arıtıp tertemiz yapan, onlara kitab ve hikmeti öğreten bir peygamber göndermekle büyük bir lütufta bulunmuştur. Oysa onlar, daha önce apaçık bir sapıklık içinde idiler." (3/Âl-i İmran, 164)
Kuşkusuz Allah'ın mümin kulları için en büyük nimetlerinden biri, içlerinden onlara âyetlerini okuyacak, onları arıtacak, Kitap ve hikmeti öğretecek peygamberler göndermiş olmasıdır. Rasûlullah (sav), kendisine verilen bu görevi en mükemmel şekilde yapmış, İslam'ın hükümlerini eksiksiz bir şekilde açıklamış ve ümmeti için yolu aydınlatmıştır. Bütün bunlar onun söz, fiil ve takrir olarak sünnetini oluşturur. Dolayısıyla Kur'an ve sünnet, dinin esası ve İslamî hükümlerin kaynağıdır.
Rasûlullah'ın (sav) vefatından sonra sahabeler de bu iki kaynağa gereken önemi vermiş, özellikle hadisleri kendilerinden sonraki nesillere aktarmışlardır. Onları izleyen tabiîn ve hadis âlimleri de bu inancı korumuş, bu uğurda dünyanın hayran kaldığı çaba ve çalışmalarda bulunmuşlardır.
Hadis konusunda yapılan bu çalışmaların en meşhurlarından birisi de, Ebu Davud et-Tayâlisî'nin Müsnedi'dir. Bu çalışma, en eski hadis eserlerindendir ve müsned türünün ilk örneğidir. Eseri bizzat et-Tayâlisî değil, onu imla meclisle rinde dinleyen talebesi Yunus bin Habîb tasnif etmiştir. Eser, sahabî râvilerinin adlarına göre tasnif edilmiştir
Tercümesini yaptığımız eser, Dr. Muhammed bin Abdulmuhsin et-Türkî'nin tahkiki ile Merkezu'l-Buhûs ve'd-Dirâsât'ın katkılarıyla dört cilt halinde yayınlanmıştır (1999). Eserde, 292 sahabinin 2890 rivayeti vardır. Aşere-i Mübeşşe-re'nin rivayetleri ile başlayan eserde, kadınların rivayet ettiği hadisler için de ayrı bir bölüm açılmıştır. Eserin tercümesinde, hadislerin sıhhat derecesini göstermedik, tahricde bulunmadık. Sadece hadisi nakleden râvînin hâl tercemesini verdik. Amacımız, sahabelerin kısa hâl tercemeleri eşliğinde okura hadisleri ulaştırmaktır.
Çalışmak bizden, muvaffakiyet Allah'tandır...
EBU DÂVÛD ET-TAYÂLİSÎ
Ebu Dâvûd Süleyman bin Dâvûd el-Cârûd et-Tayâlisî (ö. 204/819)
Hicrî 133 (750-71) yılında doğdu. Nerede doğduğu kaynaklarda geçmemektedir. İran asıllı olması dolayısıyla Fârisî, Zübeyr bin Avvâm ailesinin mevlâsı olduğu için Zübeyrî, Basra'da oturduğundan Basrî nisbeleriyle de anılır. Onun 'taylasan' denen şala nisbet edilerek neden Tayâlisî diye anıldığı ise bilinmemektedir.
Annesi Benî Nasr bin Muâviye'ye ait İranlı bir câriyedir. Abdullah bin Avn ve Hişâm ed-Destüvâî gibi hocalardan hadis öğrendi. 157'de (774) gittiği Bağdat'ta Şu'be bin Haccâc'dan ve Abdurrahman bin Abdullah el-Mes udî'den hadis dinledi. Kûfe'de Verkâ bin Ömer el-Yeşkûrî, Süfyân es-Sevrî, İsrâîl bin Yûnus es-Sebîî, Medine'de Füleyh bin Süleyman el-Huzâî gibi âlimlerden hadis rivayet etti.
Tayâlisî, Basra'da kendisinden yedi bin hadis dinlediği Şu'be bin Haccâc'ın önde gelen öğrencilerindendir. Şubenin derslerinden sonra o derste okunan hadislerin Tayâlisî tarafından öğrencilere ezberden imlâ ettirilmesi hâfızasının gücü kadar onun Şu'be'nin müzakerecisi konumuna yükseldiğini de göstermektedir. Osman el-Bürrî'den on iki bin hadis dinlemiştir. Kendi ifadesiyle bin hocadan hadis yazmıştır. Bunların içerisinde en meşhurları, Şu'be bin Haccâc, Hammâd bin Seleme bin Dinar, Vaddâh bin Abdullah Ebu Avâne, Muhammed bin Abdurrahman bin Ebu Zi'b ve Verkâ bin Ömer bin Küleyb'dir.
Hadis ilmi için Kûfe'ye gitmiş, orada Sevrî ve İsrail bin Yunus'tan hadis dinlemiştir. Ardından Medine'ye geçmiş, Füleyh bin Süleyman el-Huzaî ve İmam Malik bin Enes gibi Medine'nin önde gelen âlimlerinden ders almıştır.
Tayalisi, kendisinden sonra gelen birçok âlime de hocalık yapmıştır, öğrencileri arasında aynı zamanda hocası olan Cerîr bin Abdülhamîd ile Ahmed bin Hanbel, Ebu Bekir ibn Ebu Şeybe, Fellâs, Muhammed bin Beşşâr, Mahmud bin Ğaylân, İbn Sa'd, Halîfe bin Hayyât, Abd bin Humeyd, Yûnus bin Habîb, Sahnûn gibi âlimler vardır. En son vefat eden öğrencisi, Taberânî'nin de hocası olan Muhammed bin Esed el-Medînî'dir.
Tayâlisî, yaşadığı dönemde ilimde üstün dereceler elde etmiş mümtaz bir kişiliktir. Âlimlerin büyük çoğunluğu onu 'sikâ' olarak kabul etmişler ve ilimde üstün dereceler ifade eden 'ta'dîl' sigalarıyla övmüşlerdir.
İbnu'l-Medînî, "Ebu Davud'dan daha fazla hadis ezberleyen görmedim" derken, Veki': "Ebu Davud, ilim dağıdır" der. Süleyman ibn Harb şöyle der: "Şu'be hadis rivayetinde bulunurdu. O kalktığında, yerine Ebu Davud geçer ve mecliste zikredilenleri ezberinden imlâ ettirirdi."
Yunus bin Habib şöyle der: "Ebu Davud bize geldiğinde, ezberinden yüz bin hadis imla ettirdi, bunların yetmişinde hata etti. Basra'ya döndüğünde yetmiş hadiste hata ettiğini ve bunları düzeltmemizi mektupla bize bildirdi."
Amr bin Ali el-Fellâs, İbnu'l-Mehdî, Nesâî, el-İclî, İbn Ebu Hatim, Ahmed bin Hanbel, İbn Sa'd, Nu'man bin Abdusselam ve İbn Hibban gibi birçok âlim onun hakkında övgüde bulunmuş, ilmî seviyesini takdir etmişlerdir.
Tayalisi, yaşadığı dönemde fazla hadis ezberlemesi ve hafızasının kuvvetiyle şöhret kazanmıştır. Gerek akranları, gerek kendisinden sonra yaşayan âlimler onun güçlü bir hafızaya sahip olduğu noktasında neredeyse görüş birliğine varmışlardır. Amr bin Şebbe, Tayâlisî'nin İsfehan'da yanında herhangi bir kitap olmadığı halde ezberinden kırk bin hadis rivayet ettiğini haber vermektedir. Horasan'da ise ezberinden yüz bin hadis rivayet edildiği nakledilmektedir.
Tayâlisî 204 (819) yılında (bazı kaynaklarda 203) Basra'da vefat etti, cenaze namazı Basra Valisi Yahyâ bin Abdullah tarafından kıldırıldı. Tayâlisî "ilim dağı" olarak nitelenmiş, hâfızasına çok güvendiği için genellikle ezberinden rivayette bulunmuştur. Hâfızasından otuz veya kırk bin hadis nakledebildiği kaynaklarda zikredilir. Rivayetlerinde yazılı metinlere dayanmadığından bin kadar hadiste hataya düştüğü ileri sürülmüştür. Bundan çok daha az sayıdaki hatanın bile bir hadisçiyi zayıf saymak için yeterli görülmesine rağmen Tayâlisî hakkında hiç kimsenin zayıf hükmü vermemesine bakılarak bu rakamın abartılı ve ileri sürülen hataların önemsiz olduğu kabul edilmiştir.
Nitekim Ahmed bin Hanbel'e göre Tayâlisî, yazılı metinden rivayette bulunmaları dolayısıyla az hata yapan bazı râvilere nisbetle hadisleri daha iyi muhafaza etmiş bir muhaddistir. Tayâlisî ve arkadaşı Abdurrahman bin Mehdî'nin, hâfızalarını güçlendirmek amacıyla "baladur" (belâzür) ağacının meyvesinden yapılan bir şerbetten çok miktarda içtikleri için ciddi biçimde rahatsızlandıkları nakledilmiştir. Kimi kaynaklarda cüzzama yakalandığı nakledilir. Öte yandan Tayâlisî'nin, rivayetlerindeki hataları düzeltmek amacıyla kendisine ve başkalarına ait yazılı metinleri kullandığı bilinmektedir.
Eserleri:
1-Müsned. Türünün ilk örneği sayılan bu eserde 2890 hadis vardır. et-Tayalîsi'ye nisbet edilen Müsned, kaynakların verdiği bilgiye göre, Yunus bin Habîb'in farklı meclislerde et-Tayâlisî'den dinlediği hadîslerin, kendisi adına Ebu Mes'ud er-Râzî tarafından tasnif edilmesiyle oluşmuştur. Eserin nüshalarının baş tarafında müellife nisbetini gösteren senedler bulunmaktadır. Müsned, Aşere-i Mü-beşşere'nin rivâyet ettiği hadislerle başlamakta olup, 292 sahabinin 2890 rivayetini ihtiva etmekteyse de, müellifin burada yer almayan daha birçok rivâyeti bulunmaktadır. Ahmed bin Hanbel'in Müsned'inde rivayetleri bulunmayan bazı sahâbilerin de rivayetlerini ihtiva eden eserde, Ahmed bin Hanbel'in Müsnedine göre mükerrer hadîs sayısı daha azdır.
Rasûlullah'ın (sav) sünnetinin ilk kaynaklarından olması, et-Tayâlisî'nin konumunun bilinmesi, hadis imamlarının kitaba olan güvenleri ve onun üzerine çalışmalar yapılması, birçok müsnedde hadîslerinin tahriç edilmesi, ayrıca Ahmed bin Hanbel'in Müsned'inde bulunmayan sahabi rivâyetlerinin bulunması ve eserdeki mükerrer hadîslerin az olması kitabın önemini ortaya koymaktadır.
Buhârî dışındaki Kütüb-i Sitte müellifleri başta olmak üzere, Beyhakî, îbn Adiyy, Ebu Nuaym, et-Tahâvî, et-Taberânî gibi imamlar onun hadislerini eserlerine almışlardır. Kitabın ilim ehli yanındaki kıymetini gösteren diğer bir yönü ise, hadîs, tefsir, şerhler ve terâcim konusunda ilim ehlinin ondan azâmî derecede istifade etmiş olmaları, çeşitli konularda onun rivâyetlerini delil göstermeleridir.
Eserin son baskısı, Merkezu'l-Buhûs ve'd-Dirâsatu'l-Arabiyye ve'l-İslamiyye isimli merkezin yardımlarıyla yayınlanmıştır. Abdulmuhsin et-Türkî'nin tahkikiyle, eser dört cilt halinde Dâru Hecr tarafından yayınlanmıştır.
- Ma'rifetu Şuyûhi Şu'be. Eserin günümüze ulaşıp ulaşmadığı bilinmemektedir.
- Ma'rifetu'l-Evkât.
- Fedâilu'n-Ensâr. Bu eserler hakkında yeterli bilgi bulunmamaktadır.[1]
Ebu Dâvûd Süleyman bin Dâvûd el-Cârûd et-Tayâlisî hicrî 133 yılında doğdu, hicri 204 yılında Basra'da vefat etti. Cenaze namazı Basra Valisi Yahyâ bin Abdullah tarafından kıldırıldı. Tayâlisî "ilim dağı" olarak nitelenmiş, hâfızasına çok güvendiği için genellikle ezberinden rivayette bulunmuştur. Hâfızasından otuz veya kırk bin hadis nakledebildiği kaynaklarda zikredilir.
Hadis konusunda yapılan çalışmaların en meşhurlarından birisi de, Ebu Davud et-Tayâlisî'nin Müsnedi'dir. Bu çalışma, en eski hadis eserlerindendir ve müsned türünün ilk örneğidir. Eser, sahabî râvilerinin adlarına göre tasnif edilmiştir. 292 sahabinin 2890 rivayeti vardır.
Aşere-i Mübeşşere'nin rivayetleri ile başlayan eserde, kadınların rivayet ettiği hadisler için de ayrı bir bölüm açılmıştır. Çalışmamızda hadisi nakleden râvînin hâl tercemesini verdik. Amacımız, sahabelerin kısa hâl tercemeleri eşliğinde okura hadisleri ulaştırmaktır.
[1]Ebu Davud et-Tayâlisî hakkındaki bu bilgiler, Dr. Muhammed bin Abdulmuhsin et-Türkî'nin Müsned'e yazdığı takdimden, TDV İslam Ansiklopedisi 'Tayâlisî' md. (Halit Özkan) ve Mük-remin Işık'a ait 'Ebu Davud et-Tayâlisî ve Müsnedi' adlı yayınlanmamış yüksek lisans tezinden kısaltılarak alınmıştır.