Kitap Fatih Minberinden Müminlere Hutbeler
Yazar Abdurrahman Şeref Güzelyazıcı
Yayınevi Kalem Yayınları
Kağıt - Cilt 1.Hamur - Ciltli , 2 Cilt Takım
Sayfa - Ebat 1.344 Sayfa - 17x24 cm
Kalem Yayınevi, Abdurrahman Şeref Güzelyazıcı tarafından yazılan Fatih Minberinden Müminlere Hutbeler adlı kitabı incelemektesiniz.
Fatih Minberinden Mü'minlere Hutbeler kitabı hakkında yorumları oku yup kitabın konusu, özeti, fiyatı, satış şartları hakkında bilgiyi geniş bir şekilde edinebilirsiniz.
Yaratan Rabbinin adıyla oku . O, insanı " alak " dan yarattı. Oku, Senin Rabbin en cömert olandır. Alak 1-2
TAKRİZ
Merhum
Abdurrahman Şeref Güzelyazıcı Hocaefendi'yi, İstanbul'a geldiğim 1943 senesinde tanıma imkânım oldu. Onun, daha ziyade gençlerin katıldığı haftalık bir sohbet yaptığını duymuştum. Ben de öyle meclislere meraklıydım. O sohbetlere katılmak gayesiyle Fatih Karagümrük'teki Üç Baş Medresesinden kalkıyor, ta Tophane'de Kılıç Ali Paşa Camii'nin karşı tarafındaki bugün maalesef mevcut olmayan İlyas Çelebi Camii'ne kadar gidiyordum. Hocaefendi sohbetlerini camiinin meşruta kısmında yer alan odasında yapıyordu.
Gayet muhterem, son derece nezaket sahibi, temiz-tirendez, güzel giyimli, güzel sözlü bir zat olan hocaefendi bizi çok iyi karşılıyor, okşuyor, memnun edici sözlerle kalbimizi celbediyordu. O küçük odasında İslâmî mevzularla alakalı Arapça ve bilhassa Türkçe, Farsça şiirlerle süslediği güzel meclisler oluşturuyordu.
Sohbetten sonra çaylarımızı da içiriyor ve öylece ayrılıyorduk.
Abdurrahman Şeref Bey'in bizi memnun edici o güzel hareketlerinde, hocaefendileri sevmeye, hoca meclislerini takip etmeye teşvik eden bir manzara vardı.
İşte Hocaefendi hazretlerini tanımam bu sohbet meclisleri vasıtasıyla oldu. Daha sonraları Bayezit Cami-i Şerifi'nde verdiği vaazlarıyla
kendisini daha çok dinleme fırsatı elde ettik. Bu sohbetlerinde bir dönem, Ömer Rıza Doğrul'un İngilizce'den tercüme ettiği "Tanrı Buyruğu" isimli mealini kendine mevzu seçmişti. Ondan ayetleri okuyor, ayetlerin üzerindeki izahları nasıl Kadıyânî zihniyetiyle tefsir ettiğini ele alıyordu. Gayet güzel bir şekilde, herkesin anlayacağı üslûpta,kitapta yer alan hatalı, dalâlete sevk edici noktalara temas ediyordu. O sohbetler bizim için hayranlığı mucib olmuştu. Zira Mehmet Akif beyin damadı olan Ömer Rıza Doğrul, Bab-ı Âli'nin şanlı şerefli, gayet bilgili muharriri olarak biliniyordu. Onun sözlerini reddeden bir kimsenin ortaya çıkması o zamanın havasında fevkalade bir hadiseydi.
1959 senesinde, tahsil için gittiğim, Mısır'dan döndüğümde Hocaefendi'yi yine aynı güzel siması ve güzel giyimiyle buldum. İstanbul'dan ayrılırken bıraktığım gibi hem imamlık vazifesine hem de Vefa Lisesi'nde edebiyat hocalığa devam ediyordu.
Vefa Lisesi 'nin hemen yakınında yer alan Damat İbrahim Paşa Cami-i Şerifi'nin imamı, sulehadan ve meşayıhtan, çokça sevilen bir zat-ı muhterem olan Hasib Efendi'nin bendegânından olduğu da biliniyordu. Bu da ona ayrı bir şeref kazandırıyordu. Hocaefendi, aynı zamanda Hasib Efendi Hazretleri tarafından tertib edilen erbain sulûkuna iştirak eden üç zattan da biridir. Erbaîne iştirak eden zatlardan diğer ikisi ise, Merhum Sebahattin Zaim Bey'in dedesi ile Üç Baş Medresesi'nde kalan bekâr ulemadan Erzurumlu Yakub Efendidir. Abdurrahman Şeref Bey, erbainden ehliyet ve hilafet makamına layık görülerek ayrılmıştır. Kulaktan kulağa duyulan bu vasfı da ona ayrı bir şöhret kazandırmıştı.
Abdurrahman ŞerefBey, kayınpederim Merhum Ali Yekta Efendi'nin de çok azîz bir dostuydu. Zaman zaman ziyaretleşirlerdi. Hatta kayınpederimden şu sözleri dinlemişimdir:
"Abdurrahman ŞerefBey'e diyorum ki; inşaallah Ayasofya Camii açılır. Açıldığı zaman da sen minberde ben de mihrapta o caminin açılış merasimini yaparız." Böyle samimi bir muhabbetleri vardı.
Hocaefendi ile unutulmaz hatıralar yaşamışızdır. 1965 senesinde beraber yaptığımız hac yolculuğumuz bunların başında zikredilebilir. Şam-ı Şerife, Kuds-i Şerife, oradan Medine-i Münevvere'ye geçtik. Medine'de aynı yerde kaldık. Mekke'de de beraber olduk. Hac erkânını hep birlikte yapmışızdır. Çok güzel günlerimiz olmuştur onunla Elhamdülillah.
Edirnekapı Mihrimah Sultan Camii imamı, çok muhterem, fazilet timsali bir âlim olan abisi Abdullah Efendi de bizimle beraberdi. O zatta ibadet zevki çok ileriydi. Mihrimah Sultan Camii'nin medreselerinden birini kendisine daimi meclis edinmişti. Sabah gelir akşama kadar oradan ayrılmaz, devamlı surette ders okuturdu. Çok da cesur hitabelerde bulunurdu. Abdullah Efendi Ramazanları mihrabını başkasına terk eder, kendisi İskenderpaşa Camii'ne giderdi. Hatimle namaz kılmak için orayı tercih ederdi. Fatih minberinden hutbeler 2 cilt
Abisi de böyle muhterem bir zattı hocaefendinin yani. Zaten işittiğime göre ailesi "eben an ceddin" tabir ederler, babadan dedeye uzun tarihlerden beri, galiba sekiz kuşaktır, mihrab ehli, medrese hocalığı yapmış olan bir ailenin devamı.
Birlikte yaptığımız seyahetlerden biri de Riyad'a olmuştur. Birlikte, Fıkıh toplantısına katılmıştık Hocaefendiyle. On gün sürmüştü toplantı. Bütün İslâm dünyasından insanlar çağırılmıştı. Çok güzel tebliğler verilmişti. Abdurrahman Şeref Bey'in de İçtihad mevzuunda bir tebliği vardı.
Hocaefendinin Fatih Cami-i Şerifi minberindeki hutbelerinide çok şevkle, iştiyakla takip ederdim. Her hafta karşısında otururdum. Eski usul "biniş" denilen, hatiplere mahsus geniş cübbesiyle yukarı çıkar ve güzel hutbesini irad ederdi. Arapça kısmını kamilen ezbere irad eder, Türkçesini beyan ederdi. Namazdan sonra da "Hadi gidelim bir tatlı yiyelim şurda." derdi. Onu da ihmal etmezdi hiç. Çok latif, kerim insandı merhum.
Hep böyle güzel meclislerde şahid olduğum Abdurrahman Şeref
Bey nihayet İstanbul Müftülüğü vazifesinde iken 1978 senesinde dünyaya veda etti. Vefatı hakikaten çok üzüntüyü mucip olmuştu.
Ali Yakup (Cenkçiler) Efendi'nin onun vefatı günü söylediği şu sözleri hiç unutmam:
"Eski usulde yetişmiş, çeşitli ve geniş malûmatı olan, içtimaî ve ilmî meseleleri ihatalı bir şekilde takip eden âlimlerimiz böylece sona ermiş oldu."
Ali Yakup Efendi ki; Mısır'da kalmış, Mustafa Sabri Efendi'nin, Zahid Efendi'nin gözdesi olan bir zat. Onun bu şehadeti hakikaten çok ehemmiyetlidir.
Filvaki ben de çok esef etmiştim onun vefatına. Ve hala hatırladıkça çok derin bir üzüntü hissediyorum. Onların yerleri hep boş kalmıştır. Allah garîk-i rahmet eylesin. Cennet'te buluştursun inşallah.
Bu satırları ifade etmeme vesile olan bu hutbe kitabının tekrar basılmasını çok sevinçle karşılıyorum. Zira ifade etmeye çalıştığım gibi günümüzde, maalesef, hutbeleri bu şekilde tanzim edecek yetişmiş hocalarımızı görememekteyiz. Bu durumdan çok mahzun ve müteessifim. Mübalağa değil. İçim kan ağlıyor. Bu günkü insanlarımız, gençlerimiz bir Kürsî Şeyhi göremeden geçip gidiyorlar. Kürsi Şeyhi denildiği zaman pek çok evsafa sahip hocaefendiler gelir zihinlere. Onlar Sultanî vaaz ederlerdi. Güzel, yerinde okudukları şiirlerle; ayet-i kerimeleri, hadis-i şerifleri beyan edecek o insanlardan mahrum bu beldeler. Öyle insanlar yetiştiremedik maalesef.
Cenâb-ı Hak'tan niyazım bu mübarek diyarımızda o hocaefendilerin emsali, onların yolunu devam ettirecek âlimlerimizin yeniden yetişmesidir.( mü’minlere hutbeler kitap, hutbe kitabı, Fatih Minberinden vaazlar, Abdurrahman Şeref Güzelyazıcı, fatih minberinden hutbeler 2 cilt )
M. Emin SARAÇ
12 Rebiûl Evvel 1431
26 Şubat 2010
Abdurrahman Şeref Güzelyazıcı1
(1904-1978)
6 Mayıs 1904'te Selânik'in Petriç kasabasında dünyaya geldi. Babası Petriç müderrisi İbrahim Edhem Efendi, annesi müderris ve hattat Hacı Ali Siyâmi Efendinin kerîmesi Latife Hanımdır. ("Güzelyazıcı" soyadını kullanmaları bu sebeptendir.) Dört yaşında babasının, dokuz yaşında annesinin vefatıyla hem öksüz hem yetim kalan Abdurrahman Şeref Güzelyazıcı ağabeyi Abdullah Hulûsî Efendi’nin himayesinde büyür.
Hoca Halil Efendi'den besmele çekerek, ilahilerle başladığı ilk tahsilinin bir kısmını doğduğu yer olan Petriç'te ikmâl eden Hocaefendi, 1912 senesinde Balkan harbi felâketiyle yurdunu bırakıp hicret yoluna girmesi sebebiyle tahsilinin geri kalan kısmını önce Amasya'da Pendelli İlkokulunda ardından da iskan edildikleri (Tekirdağ) Vize Saray kasabasında bulunan Ayazpaşa mektebinde tamamlar.
Abisi Abdullah Hulusi Efendi ile İstanbul'a yerleşen Abdurrahman Şeref Bey orada Tıbbiyeye kaydolur fakat maddî imkânsızlıklar sebebiyle tahsilini yarıda bırakır ve İstanbul Dâru'l-Hilâfe Medreselerinin açtığı imtihana girerek orada okumaya hak kazanır. Abdurrahman Şeref Güzelyazıcı tahsiline medreselerin kapatılmasına dek (1924) burada devam eder. Eski usûlde âli kısım olan Sahn Medreselerine girmeye hak kazandığından, o zaman açılan Darülfünun İlahiyat Fakültesine imtihansız olarak girer ve buradan mezun olur (1927).
Tahsili sırasında Elmalılı Hamdi Efendi (1878-1942) gibi pek çok kıymetli hocaefendiden de husûsî dersler alan Abdurrahman Şeref Bey, Süleymaniye Kütüphanesi'nde açılan kütüphanecilik kursuna da katılır ve buradan a'la derecede ehliyetname alır.
1. Abdurrahman Şeref Güzelyazıcı'nın hayatını kaleme alırken bilgilerinden istifade ettiğimiz, Hocaefendi'nin damadı Bülent Çorapçı Beye çok teşekkür ederiz.
1927 senesinde Millet Kütüphanesi dahilindeki Pertev Paşa Kütüphanesinde memuriyet hayatına ilk adımını atan hocaefendi hayatı boyunca müezzinlik, imamet, muallimlik, kütüphane memurluğu, İstanbul Müftülüğünde vaizlik ve hademe-i hayrat murakıplığı gibi vazifelerin yanı sıra Vefa Lisesi gibi bazı resmî ve husûsî okullarda da ders vermiştir.
Abdurrahman ŞerefBey, 1948 yılında İmam Hatip okullarının kurulması ve programlarının belirlenmesi için Celâl Ökten (1882-1961) Hoca ile birlikte çalışır ve İstanbul İmam Hatip okulunda tefsir, usûl-i fıkıh, hadis, usûl-i hadis dersleri verir.
1950 yılında İstanbul İl Müftülüğü murakıplığına tayin edilen Abdurrahman Şeref Güzelyazıcı, Şehzadebaşı, Valide, Bayezit ve Fatih Camilerinde vaizlik, 1963-68 yılları arasında da Fatih Camii'nde fahrî hatiplik görevinde bulunur. 1972'de İstanbul Müftülüğü'ne getirilen ve vefat ettiği 15 Mayıs 1978 tarihine kadar bu vazifesini sürdüren hocaefendinin kabri, Edirnekapı Şehitliği'nde, manevî terbiyesinde bulunduğu ve halefi olduğu, Gümüşhânevî Tekkesi'nin son postnîşini Tekirdağlı Mustafa Feyzî Efendi nin hulefâsından Serezli Hacı Hasîb (Yardımcı) Efendi'nin hemen yanıbaşındadır.
Eserleri:
Eylül Yapraklan (1938), şiir kitabı.
Gönül Yolcuları (1944), şiir kitabî.
Ehl-i Sünnet İnanışının Değişmez Metinleri (1947).
Din Dersleri (1956).
Fatih Minberinden Mü'minlere Hutbeler(1966).
Yayınlanmayan Eserleri:
Hakikat Çiçekleri / Meclisleri, Kırk Defa Kırk Hadis, Yasin Tefsiri, Ayete'l-Kürsî Tefsiri, Usûl-i Hadis Kitabı, Hac Kitabı, Bahar Damlaları (Şiir), Mezar (Şiir), Fâni Gölgeler (Şiir), Ayrılık Çiğdemleri (Şiir), Gönül Şafakları (Şiir), Divan-ı Şeref (Şiir)
NA'T-İ ŞERÎF2
ABDURRAHMAN ŞEREF GÜZELYAZICI
Neşre Hazırlayan: Prof. Dr. Ahmet Turan ARSLAN
mefâîlün / mefâîlün / mefâîlün / mefâîlün
1. Safâ-yı vechine mir'ât-ı beyzâ-yı zaman âşık
2. Leyâl-i zülfüne manzûme-i şems-i cihan âşık
3. Leb-i tekvîn-i hilkat münkeşif harf-i vücûdunla
4. Müebbed şân-ı aşkında hıtâb-ı "Kün fe-kân" âşık
5. Kaşın mi'râcı, îd-i "Kabe kavseyni" tecellîdir
6. O mihrâb-ı cemâle nağme-i tekbîr-i cân âşık
7. Vuzû-i hasret aldım âteş-i seyyâl-i girmemden
8. Namâz-ı valsına koşdukça feryâd-ı ezan âşık
9. Sükûn-ı Kubbe-i Ravza'nda gaybî bir lisân var ki;
10. Mekîn âşık, mekân âşık, zeban âşık, beyân âşık
11. Sabâ-yı feyz-i na'tin âlemi gülzâra döndürdü.
12. Bahâr-ı vasf-ı hüsnünle zemîn u âsumân âşık
13. Günâhıyle "Şeref" bekler şefaat yâ Rasûlallah
14. Durur bâb-ı kabulünde hesabsız bendegân âşık.
2. Bu Na't-ı Şerif, ilk olarak Reyhan dergisinin Şubat, 2008 tarihli 10. sayısında yayınlanmıştır.
Abdurrahman Şeref
İstanbul Müftüsü
1. Senin yüzünün saflığına/berraklığına zamanın pırıl pırıl aynası âşıktır.
2. Senin zülfünün siyahına cihanın güneş sistemindeki yıldızlar âşıktır.
3. Senin varlığının (bir) harfiyle, yaratılışın var etme dudağı (bir kenarı) ortaya çıkmış oldu.
4. Senin aşkının sânına "kün fe-kân"3 hitabı ebediyyen/ebedî olarak âşıktır.
5. Kaşının mi'râcı/şöyle bir kaldırman, "Kabe kavseyn"4 bayramının tecellîsidir.
6. O güzelliğin mihrabına, canın tekbîr nağmeleri âşıktır.
7. Akan gözyaşımın ateşinden hasret abdesti aldım.
8. Sana kavuşma namazına koştukça, ezanın feryadı âşıktır.
9. Senin Ravza'nın kubbesinin sükûnunda öyle gaybî bir lisan var ki;
10. Artık sana; ordaki sakin olan da, o mekân da, o güzelliği söyleyen dil ve onun ifadesi olan beyân da âşıktır.
11. Senin na'tinin feyzinin tatlı tatlı esen sabâ rüzgarı, dünyayı bir gül bahçesine döndürdü.
12. Senin güzelliğini tavsif etmenin baharıyla, bütün yer-gök âşık olmuştur.
13. Yâ Rasûlallah, bunca günahına rağmen, senin bu "Şeref" adlı ümmetin senden şefaat bekliyor.
14. Nitekim senin ümid bahşeden kapında hesapsız/sayısız gönülden bağlıların âşık olmuş durmaktadırlar.
3. Kün fe-kân/Kün fe-yekûn: (Yaratılmış bir şey için) Allah "Ol !" dedi; o da "oldu" / "Ol!" der o da "olur."
Görsen de ne cism u cansın
Maksûd-ı uücûd-ı "kün fe-kân"sın (Nesîmî)
4.Bu ifade en-Necm Sûresi 9. ayetinden iktibastır.
"Sonra (Cebrail ona) yaklaştı, (aşağı doğru) sarktı. Aradaki mesafe; (üst üste getirilen) iki yay kadar, hatta daha yakın oldu da, o sırada (Allah'ın) vahyetiği şeyi, kuluna vahyetti." (Necm Sûresi, 8-10)
Araplar, cahiliye devrinde bir ittifak için anlaşacaklan zaman iki yay çıkanr, birini diğerinin üzerine koyarak ikisinin "kâb"ini birleştirir, sonra ikisini beraber çekip onlarla bir ok atarlardı. Bu, onlann ihtilafsız anlaştıklanna işaret sayılırdı. "Kâb" ise bir yayın kabzasıyla giriş mahalli olan iki köşe aralığına denir ki, bir yayda iki "kâb" bulunur. Müfessirler derler ki, tam bir yakınlığı tasvir eden bu ifade, peygamber (a.s)'in vahyi duyduğunun muhakkak olduğunu beyan etmektedir (Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dili, İstanbul Dini Kur'an 1936, VI, 4576-7).
ÖNSÖZ
Allah'ın, beşeriyet için razı olduğu son İslâm dininde Cuma; tarihî ve içtimaî en mühim bir ibadet günü olduğundan üzerinde titizlikle durulması gereken bir kıymet taşır.
Örnek bir topluluk olması lâzım gelen Müslümanların ulvî ve Kudsi bir tezahür saati bulunan cuma namazı, ne kadar parlak ve ihtişamlı geçerse, iman yüzü o nispette güler...
Cuma'nın saltanat ve ihtişamı, mü'minlerin o husustaki dînî kaidelere ve hatiplerin, hutbe ve namaz esaslarına -tam manasıyla- riâyetlerinden doğar. Cuma'nın belkemiğini teşkil eden "Temizlik-Cemaat-Hutbe-Namaz" bilgileri hakkında "Mukaddime" kısmında tafsilât mevcuttur.
Bunlar içinde de "Hutbe" Cuma'nın mihrak noktasıdır.
İnsanı yaratan ,ve ona beyânı talim buyuran Allah Zülcelâl Hazretleri; ağızları, ilâhî hakikatlerinin bediî muslukları kılmıştır. Bu ağızların, ulviyyet ve kudsiyyet bakımından en yüksek beyan mertebesi Cuma hatiplerine mahsustur. Binaenaleyh minberler; Allah'a yükselecek hamd ü senaların, ta'zîmât ü tekrîmâtın... Allah kullarına vâki olacak hitapların, mev'ize ve irşad seslerinin pırlanta kelimelerle çağlayanlaşan bir beyan makamı olmalıdır. Dînî neşelerin, ilmî feyz ü bereketlerin bolluğuna rastlayan zamanlara ait hutbe ve hatipler pek güzel örnekler teşkil etmişse de kısırlık zamanları, minberlerimizi -maalesef- hayatiyetten uzaklaştırmıştır.
Hulefâ-i Râşidîn Hazerâtının5 Cuma hutbelerine husûsî surette hazırlanmalarından beliren ehemmiyetle, son zamanlarda ekseriyeti teşkil eden hatiplerin; minberin üst basamaklarında veya cami dolaplarında bırakıp, Cuma'dan Cuma'ya açtıkları hutbe kitapları ndan kekeleye kekeleye okudukları hutbelere ait lâkaydîlik arasındaki ibretli ve korkunç ihmal uçurumunu dikkat nazarlarımıza alırsak, günün İslâm camiası karşısında, derin derin ağlama ihtiyacını acı acı duymamaya imkân yoktur.
Hele memleketimizde, Türkçe hutbelerokunmadan önce; dar bir Arapça metnini -hutbe saatine lâyık bir genişliğe mazhar kılmak için-türlü nağmelerle uzatarak îfâ olunan hatiplik6 cidden hazindir. fatih minberinden müminlere hutbeler
Bu durum karşısında; Cumalarımızı sönüklükten kurtarmak, minberlerimizden imanlı milletimize verilmesi gereken irşad ve hidâyeti, ahlâkî fazîlet neşelerini sağlamak için yeni hutbeler hazırlamak ve mev'ize kısımlarını Türkçe îrad etmek zarureti hasıl olmuştu.
Bu münasebetle idi ki, hutbe esnasında okunacak âyât-ı celîle ve ehâdîs-i şerif enin; kezâlik bunlara takaddüm eden zikr-i hâlis/öz zikir mahiyetindeki hamd ü senaların, salât ü selâmların, duaların din lisanı bulunan Arapça ile okunduktan sonra hutbenin özüyle alâkalı umûmî bir vaaz ve nasihatin Türkçe îrad olunmasını Diyanet İşleri Riyaseti muvafık görmüştü.
Hutbelerin bu suretle okunması, hem dört mezheb imamına ve bugüne kadar Müslümanların amelî icmâına aykırı düşmemek, hem de Müslüman Türklerin istifadelerini temin etmek bakımından çok yerinde bir içtihad olmuştu.
5. Olgun ve örnek halifeler mânâsına gelen "Hulefâ-i Râşidîn"; Hazreti Ebû Bekir, Hazreti Ömer, Hazreti Osman, Hazreti Ali radıyallâhü anhüm Efendilerimizdir. Bunlar, İslâm dünyasının dört kıymet direğidir.
6. Sesi müsait olmayan hatiplerin kekremsi durumlarıyla ağızları musikiye yatkın olanların "On iki makamdan hutbe okudum!" şeklindeki tefahürleri îrad olunan hutbeler in gaye ve manzara tahavvüllerini acınacak bir halde aksettirmektedir.
Bu maksatla, ilk Diyanet İşleri Reisi merhum Rıfat Börekçi'nin emriyle tertiplenen ve 17 Şubat 1927 tarihiyle 50 kadar Türkçe hutbeyi hâvi bir hutbe kitabı bastırılarak, ihtiyaç kısmen karşılanmıştı.
Sonraları, o hutbelerin mevcudu kalmadığı ve bazı ifadelerin de -zaman muktezâsı-değiştirilmesi uygun görülmekle yine Riyasetin emriyle -o zamanlar Müşavere Heyeti âzasından bulunan- merhum Ahmed Hamdi Akseki "Yeni Hutbelerim" adı altında iki ciltten ibaret bir hutbe kitabı neşretti.7 Daha sonraları Diyanet İşleri Riyasetine getirilen merhum Şerefeddin Yaltkaya marifetiyle Türkçe hutbeler de bastırılıp alâkalılara yayıldı.
Bir takım şahıslar tarafından da Türkçe hutbeler basılmıştır.8
Bugün, onların da nüshaları azalmış olduğundan, hutbe oku mak keyfiyeti, ekseriyetle her hatibin isteğine kalmıştır.9
İmam bulunduğum zamanlarda ve müteaddit sebeplerle bazı minberlerde okuduğum hutbelerim10 mühimce bir yekûn teşkil etmişti. Zarfında mahpus kalan o hutbeleri -hutbe kıtlığında- bastırmayı düşünürdüm. Son zamanlarda; kıymetli İstanbulumuzun en şerefli camilerinden biri bulunan Fatih Camii Şerifi'ne fahrî hatip tayin olunduğum cihetle eski hutbelerimi tekrar gözden geçirmek fırsatını buldum. Arapça kısmını ezber, Türkçelerini yazılı11 olarak okuduğumdan sözlerim mahfuz kaldı.
7.Birinci cildi 72, ikinci cildi 79 hutbeyi ihtiva eden bu eser, cem'an 151 hutbeden ibaret olarak 1936 -1937 yıllarında basılmış; 1953 tarihinde de iki ciltten, adeden ve meâlen ihtisar edilerek "Hutbe" adıyla neşredilmiştir, içinde 53 hutbe vardır.
8.Alay müftülerinden merhum Mehmed Şakir Efendinin 77 hutbeden ibaret "Hadîkat'ül-hutabâ"sıyla Mustafa Runyun'un hutbeleri bu kabildendir. Bunların dışında, pek tadsız hutbeler de vardır.
9.İstanbul Müftülüğü Vaiz ve Hademe-i Hayrat Murakıbı bulunduğum zamanlarda, vazifem icabı dolaştığım mübarek camilerimizde dinlediğim hutbelerin çoğu üzüntü verecek mahiyette idi.
10.Cihangir'de İlyas Çelebi Camii Şerifinde imam ve hatib bulunduğum müddetçe okuduğum hutbelerimle, İstanbul Fethinin 500. yıldönümü münasebetiyle Fatih Camii Şerifinde; daha sonra Sâdâbâd ve Fetih Camii Şeriflerinde îrad ettiğim açılış hutbelerim bu yekûna dahildir.
11.Fatih CamiiŞerifi fahrî hatipliğine fiilen başladığım Cuma; milâdî 11.1.1965 tarihine ve hicrî 15 Şaban 1382 Berat Kandili sabahına rastlamıştı. Sözlerimin mazbut bulunması ve kaybolmaması için Türkçe kısmının irticalen îrâdını münasip görmedim. Bu husustaki isabetimi, Allah'ın izniyle neşretmeye muvaffak olduğum hutbe kitabım ispata kâfidir.
Onları, mü'minler tarafından gösterilen arzular karşısında, umûmî istifadeye arzetmek için bastırmaya karar verdim. Eski müelliflere uyarak hutbe mecmuama "İrşâdü'l Mü'minîn İlâ Fezâili'd-dîn" adını vermiştim. Fatih minberinden îrad olunmaları cihetiyle de ismine "Fatih Minberinden... Mü'minlere Hutbeler" demek münasip düştü. Eski ve yeni zevkleri tatmin etmek emeliyle, her iki ismi tevhîden kullandım. fatih minberinden müminlere hutbeler
Hutbelerimin Tertip, Mevzu ve Rumuzlarına Dâir Bilgiler:
Hutbelerimitertip ederken;hatiplerimize, vaizlerimize, İmam ve Hatip Okullarına, din bilgisine âşık okuyuculara yardımcı olmayı hesapladım. Hatiplerimize hazırlanmış hutbeler takdim etmekle -hutbe tertibindeki güçlükleri fîilen yaşamış bir hatip bulunduğumdan- yardımcı olduğum açıktır.
Vaizlerimiz için de -hutbenin özünü teşkil edecek âyât-ı celîleye uygun ve bolca hadîs-i şerîf metinleri seçmekle vaaz mevzuu ve levazımı hazırlamış oldum.
İmam ve Hatip talebesine ise, hem hutbe, hem vaaz ve nasihat metinleri sunmuş bulunuyorum. Okuyucularımızın da, hutbelerin Türkçe kısmından tatlı bir istifade içinde kalacaklarını kuvvetle umuyorum.
Hutbelerimin üslûbuna gelince; cemaatimin derece farklarını göz önünde tutmaya çalıştım. Alt kademeyi memnun etmek için yavanlığa kaçmadım. Üst mertebeye hitap edip fazla ilmî ve edebî görünmeye özenmedim. Orta seviyeyi hedef tutarak mutedil bir ifade mesleğini seçtim. Fakat alt ve üstü de büsbütün ihmal etmek istemedim. Bu cihetledir ki, sözlerim, îtidal mecrasını takip ederken, bazen basitliğe-, bazen da uçuculuğa örnek olmuştur. Ancak, aşağıya inerken -hutbe üslûbunun hiçbir zaman müsait olmayacağı- ibtizallere düşmediğim gibi, hakikat olmaktan uzak hayal dağlarına da tırmanmadım. Sadece, din lisanının beyan istidadı içinde çalkandım, durdum.
İnsanların çoğu, şahsî zevklerini takdir ve kabul ölçüsü tuttuklarından dolayı hutbelerimi; edebiyatçılık, gösteriş, kuru lâf gibi töhmetler altında bulundurmak isteyenler olabilir. Altında türlü müfsitlikler, kötü
niyetler, menfî gayeler saklayan bu çeşit hükümlerin ve söylenişlerin çatlak akisleri güzel seslere âşinâ kulağıma kadar gelmiştir. Lâkin, ne zarar?..
Koca bir Fatih Camii Şerîfi'ni dolduran binlerce kadirşinas Müslümanın içinde birkaç zavallının aleyhimde konuşmasını tabiî karşılamayacak derecede mantık ve insaf yoksulu muyum?..
Ben, Müslümanlara ve dine hizmet ederek, Allah'ın rızasını tahsile çalışan nâçiz bir kulum. Nâz ü niyazım Rabbimedir, mükâfatımı O'ndan bekliyorum.
Hutbelerimdeki Rumuzâtın İzahına Gelince:
Bu remizlerden bir kısmi;hutbenin Arapça metnine aittir ki: (ahmeduhû) ve (neşhedü) (sallâllahu teâlâ) (husûsan minhüm) (emma ba'dü) bölümlerinden ibarettir.
Bunlar hakkında gereken bilgiler mukaddimede yazılmıştır.
İkinci kısım remizler de âyetlerden sonra sûre isminin bitişiğindeki, meselâ (3/8) şeklindeki işaretlerdir. Çizginin üstündeki rakam, sûrenin sıra numarasına; altındaki aded ise âyetin sayısına aittir. Yukarıdaki misâl, "Üçüncü sûre olan, Âl-i Imran Sûresi'nin sekizinci âyeti" demektir.
Hadîs-i şerîflerde de (/) çizginin üstüne ve altına rakamlar konulmuştur. Hadîs kitabının adı yazıldıktan sonra, zikrolunan hadîs-i şerifin cilt numarası çizginin sağına, sahife sayısı da soluna yazılmıştır. Meselâ: (15/1 ), Buhârî'nin birinci cildine ait on beşinci sahife demektir. Müslim, Tirmizî, Ebû Davud, Neseî, İbn-i Mâce, Muvattâ, el-Câmi-ü's-sagîr, et-Tâc kitapları da Buhârî gibidir. Lâkin, Meşâriku'l Envâr ile Riyâzü's Sâlihîn gibi matbu hadîs metinlerinde -her bâb'a ait hadîs-i şerîfler numaralandığı cihetle- çizginin sağ tarafı sahife numarasını, sol kısmı hadîsin sayısını bildirir.
Meselâ, "28/66 remzi; Meşârik'in altmış altıncı sahifesinin yirmi sekiz numaralı hadîs-i şerîfi demek olur. Kezâlik, " 11/365 " remzi; Riyâzü's Sâlihîn metninin üç yüz altmış beşinci sahifesindeki on bir numaralı hadîs-i şerîfe işarettir. "Râmûzü'l Ehâdîs" gibi bir ciltten ibaret metin olup hadisleri numaralanmayan kitapların yalnız sahif e numarası yazılmıştır.
Remizlerin rakamları, elimde bulunan
kitaplara ait olduğundan, fihristte zikrolunan
kitap isimlerini gözden geçirmek lâzımdır.
Hadîs-i şerîflerin seçilmesinde -hadis usûlündeki esaslar dâhilinde titizlik gösterilmiştir.
Hutbelerimin Arapça metinlerini yazmak hususunda büyük hizmeti geçen kıymetli hattat Gedikpaşa Camii Şerifi îmam ve Hatibi Saim Bey kardeşime teşekkürü vazife bilirim.
12
Bu
kitap,
hutbelerimizin birinci cildini teşkil edip altmış altı
hutbedenibarettir. Bundan sonra inşâallah
ikinci cildini neşretmek niyetindeyim. Tevfik Allah'tandır.
13
4 Kasım 1965
Fatih - İstanbul
12.Merhum
Abdurrahman Şeref Güzelyazıcı Hocaefendinin bahsettiği, Merhum
Hattat Saim Özel (1919-2005) Bey tarafından yazılan Arapça metinler
kitabın ilk baskılarında yer almaktadır.
Yayınevimiz tarafından neşredilen bu baskıda Arapça metinler bilgisayarda yeniden dizdirilmiştir.
13.
Kitabın ikinci cildi 1970 senesinde neşredilmiştir. "
Mü'minlere Hutbeler"
kitabının elinizdeki
yeni dizgisinde ise konu bütünlüğü esas alınmaya çalışılmış ve
hutbelerin yerlerinde bazı değişikliklere gidilmiştir.
İÇİNDEKİLER
1. CİLT
1.Hutbe : Muhammed Ümmeti ve Faziletleri
2. Hutbe : Yaratılış ve Allah’a Dönüş Hikmeti
3. Hutbe : Hakk’a Doğru
4. Hutbe : islam Dini
5. Hutbe : Fıtrat Dini ve inanışları Koruma
6. Hutbe : iman yolu
7. Hutbe : insan ve iman
8. Hutbe : Hayat ve iman Şuuru
9. Hutbe : iman ve imtihanlar
10. Hutbe : Din ve Takva
11. Hutbe : Allah Bilgisi
12. Hutbe : Allah Korkusu
13. Hutbe : Zikrullah ve Bereketleri
14. Hutbe : Allah Muhabbeti ve Rasulüne Sevgi
15. Hutbe : Ehl-i Sünnet ve Cemaat yolu
16. Hutbe : İyilikleri Yaymak, Kötülüklerden Sakındırmak
17. Hutbe : Vaaz ve Nasihat
18. Hutbe : Allah Rabıtasına Sarılmak
19. Hutbe : Din İlminin Yüceliği
20. Hutbe : Alimlere Saygı
21. Hutbe : İnsanın Şerefi ve Saadeti
22. Hutbe : Hakiki Mutluluk ve Sebebleri
23. Hutbe : Temizlik ve Çeşitleri
24. Hutbe : Olgun Mü’minin Alametleri
25. Hutbe : Helal ve Haram
26. Hutbe : Koşup Çalışma
27. Hutbe : Vakitleri Boşa Harcamak
28. Hutbe : Canla Malla Savaşmak
29. Hutbe : Zenginlik ve Mal
30. Hutbe : Rüşvet Afeti
31. Hutbe : Hırs ve Tamahkarlık
32. Hutbe : Ahlak Güzellikleri
33. Hutbe : Nesil ve Irz Hakları
34. Hutbe : Nikah ve Saadetleri
35. Hutbe : Karı Koca Hakları
36. Hutbe : Kendimizi ve Ehlimizi Cehennemden Korumak
37. Hutbe : Kadınlar ve Neslin Korunması.
38. Hutbe : Ana ve Babaya İyilik
39. Hutbe : Ailelerde Babalar
40. Hutbe : Ailelerde Anneler
41. Hutbe : Ailelerde Çocuklar
42. Hutbe : Ev İdaresinde Mühim Meseleler
43. Hutbe : İnsanları Mal, Evladü İyal Fitneleri Hakkında Uyarmak
44. Hutbe : Hısımları Sevmek ve Ziyaret Etmek
45. Hutbe : Komşulara Saygı ve Haklarına Riayet
46. Hutbe : Yaratılmışlara Acımak ve Merhamet Göstermek
47. Hutbe : İtaat
48. Hutbe : Ramazan Ayına Hazırlık
49. Hutbe : Ramazan Hazırlıkları
50. Hutbe : Kur’an ve Mübarek Ramazan
51. Hutbe : Kur’an ve Ramazan
52. Hutbe : Ramazan ve Orucun Faziletleri
53. Hutbe : Ramazan ve Adabı
54. Hutbe : Kadir Gecesi
55. Hutbe : Ramazan Sonu
56. Hutbe : Ramazan’a Veda
57. Hutbe : Ramazan Ayrılıkları
58. Hutbe : Ramazan Bayramı
59. Hutbe : Ramazan Bayramı
60. Hutbe : Zülhiccenin On Günleri ve Teşrik Tekbirleri
61. Hutbe : Kurban Bayramı 1
62. Hutbe : Kurban Bayramı 2
63. Hutbe : Cuma ve Kurban Bayramı
64. Hutbe : Tevbe ve İstiğfar
65. Hutbe : Feyizli Aylar ve Günler
66. Hutbe : Zülhicce’nin On Günleri Kurbanlıklar, Teşrik Tekbirleri
67. Hutbe : İlahi Ay "Muharrem"
68. Hutbe : Muharrem ve Aşura .
69. Hutbe : Aşura Günü
70. Hutbe : Rebiülevvel’in Saadet Nurları
71. Hutbe : Fahr-i Kainatın Hakikati ve Doğumları
72. Hutbe : Mevlid-i Saadet ve Envar-i Muhammed (s.a.v.)
73. Hutbe : Veladet-i Ahmediyye’nin Gizli Nurları
74. Hutbe : Rasul-i Ekrem (s.a.v.) Efendimiz’in Feyzü Bereketleri
75. Hutbe : Hayat ve Muhammed Rasulullah (s.a.v.)
76. Hutbe : Rasul-i Ekrem ve Mukaddes Kitaplar
77. Hutbe : Peygamber yolu
78. Hutbe : Eshab-ı Kiramın Faziletleri
79. Hutbe : Regaib Gecesi
80. Hutbe : Regaib Gecesinin Saadetler Sabahı
81. Hutbe : Regaib Gecesi’nin Sabahı
82. Hutbe : İsra ve Mirac Gecesi 1
83. Hutbe : İsra ve Miraç Gecesi 2
84. Hutbe : Berat Gecesi 1
85. Hutbe : Berat Gecesi 2
2.CİLT
1. Hutbe : Kainatta Kur’an Nuru
2. Hutbe : Hayat ve Kur’an
3. Hutbe : Kur’an Hakikat Ölçüsüdür
4. Hutbe : Kur’an’a Uymak
5. Hutbe : Kur’an Bilgisi ve Öğrenme Şerefi
6. Hutbe : Kur’an Bereketleri
7. Hutbe : Kalplerin Korunması
8. Hutbe : Kalpler ve Sırları
9. Hutbe : Namaz İbadeti
10. Hutbe: Namazın Faziletleri
11. Hutbe: Cemaatle Namaz
12. Hutbe: Namazı Bırakmak
13. Hutbe: Cumanın Şerefi ve Adabı
14. Hutbe: Cuma Namazı ve Adabı
15. Hutbe: Zekat ve Sadakalar
16. Hutbe: Hac İbadeti
17. Hutbe: Hac ve Nafilesi
18. Hutbe: Eşya Üzerinde İbret Görüşleri
19. Hutbe: Kur’an Hakikatları ve Nurları
20. Hutbe: Düşünceler ve Uyanışlar
21. Hutbe: İbretlerden Nasihat, Başkalarından İbret
22. Hutbe: Dini Hakikatları Korumak
23. Hutbe: Din ve Bid’atlar
24. Hutbe: Dinimizde Akıl Hakkı
25. Hutbe: Cahiliyyet Hurafeleri
26. Hutbe: Kahinlerin, Bilicilerin Yalanları
27. Hutbe: İbadetlere Rağbet, Şehevattan Kaçınmak
28. Hutbe: Mü’minler Muhabbeti, Salimler Sohbeti
29. Hutbe: Allah Yolunda Mücahede
30. Hutbe: Günahlardan Kaçınmak
31. Hutbe: Dinsizliğin Afetleri
32. Hutbe: Mü’minler Kardeşlerdir
33. Hutbe: Müslümanlar Arasında Birlik
34. Hutbe: İnsanlar Arasını Düzenlemek
35. Hutbe: Dünya Yalancı Bir Hayattır
36. Hutbe: Dünya Muhabbeti Hataların Başıdır
37. Hutbe: Dünya Hayatını Ahiret Hayatından Üstün Tutmanın Afetleri
38. Hutbe: Dünya Hoşnutluğu, Ahiret Unutkanlığ
39. Hutbe: Hakiki Saadetin Sebebleri
40. Hutbe: İnsanları Hayır ve Fazilete Davet
41. Hutbe: Nur ve Karanlıklar
42. Hutbe: İman Ağacının Gölgeleri Altında yaşamak
43. Hutbe: Hak Söz ve Hakkı Söylemek
44. Hutbe: Hak Nuru
45. Hutbe: Hayat Hakkı
46. Hutbe: Hayvanların Hakları
47. Hutbe: Zulüm ve Acı Neticeleri
48. Hutbe: Zina ve Acı Neticeleri
49. Hutbe: İçki ve Kumarın Afetleri
50. Hutbe: Hased ve Münafıklığın Afetleri
51. Hutbe: Hased ve Nifakın Afetleri
52. Hutbe: Büyüklenmek ve Kendini Beğenmek
53. Hutbe: Zan, Tecessüs, Gıybet
54. Hutbe: İsraf ve Saçıp Savurmak
55. Hutbe: Haksız Yere Cana Kıymak
56. Hutbe: Fesad Zuhurunda Kullara İlahi Tehdid
57. Hutbe: Korkunç Tecelliler ve İlahi İrşad
58. Hutbe: Kader ve Kazaya İman
59. Hutbe: Rızık ve Ecel
60. Hutbe: Fakir ve Zengin
61. Hutbe: Zenginlerin Vazifeleri
62. Hutbe: Öfkeyi Yenenler, İnsanları Afvedenler
63. Hutbe: Sabrın Güzellikleri
64. Hutbe: Şükrün Güzellikleri - 1
65. Hutbe: Şükrün Güzellikleri - 2
66. Hutbe: İslamda Ticaret
67. Hutbe: Helalden Mal Kazanmak
68. Hutbe: Mal Korumak
69. Hutbe: İslamda Cihad
70. Hutbe: İslamda Tevekkül
71. Hutbe: İslam Dininde Dua
72. Hutbe: İman ve Salih Ameller
73. Hutbe: Baki Kalacak Yararlı İşler
74. Hutbe: Fani Günler, Bakı Ahiret Binekleridir
75. Hutbe: Ölüm ve Hayat
76. Hutbe: Ölüm ve Ötesi
77. Hutbe: Ahiret Korkusu
78. Hutbe: Nafile İbadetler
79. Hutbe: Dinsizlik ve Musibetleri
80. Hutbe: Adalet ve Vazifeler
81. Hutbe: İstanbul ’un Fethi
82. Hutbe: Sadabad Cami-i Şerifi’nde Açılış Hutbesi
83. Hutbe: Fetih Camiinde Açılış Hutbesi
Kalem Yayınvi, Abdurrahman Şeref Güzel yazıcı Fatih Minberinden Müminlere Hutbeler adlı
kitabı incele diniz.