Hadislerle İslam 7 Cilt Orta Boy DİYANET

 
Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları tarafından hazırlanan Hadislerle İslam kitabını incelemektesiniz.
7 Cilt Hadislerle İslam kitabı hakkında yorumları oku yup kitabın konusu, özeti, fiyatı, satış şartları hakkında bilgiyi geniş bir şekilde edinebilirsiniz.
 
Yaratan Rabbinin adıyla oku . O, insanı " alak " dan yarattı. Oku, Senin Rabbin en cömert olandır. Alak 1-2
 
  
     Hadislerle İslam Diyanet İşleri Başkanlığı


Hadislerle İslâm, Hz. Peygamber’in hikmet ve rahmet dolu dünyasını keşfetmeye davet eden bir hadis külliyatı dır. Eser, Sevgili Peygamberimizin (sav) çağlar üstü örnekliğini, sade ve anlaşılır bir dille ve özgün bir tasnif metoduyla günümüz insanına ulaştırmayı amaçlayan, aynı zamanda toplumun güncel ihtiyaçlarını dikkate alarak hadislerin hadislerle yorumunu ortaya koyan, Türkiye’nin hadis alanındaki birikimini yansıtan katılımcı bir çabanın ürünüdür. Hadislerle İslam, Allah Resûlü’nün (sav) hakikat çağrısına kulak vermek; onun (sav) imanına, ibadetine, ahlâkına, örnekliğine, değerlerine, beşerî münasebetlerine tanıklık etmek; onun (sav) varlık ve bilgi ufkunda seyreylemek, tarihin ve medeniyetin önemli kavşaklarında onun (sav) izini sürmek ve nihayet varlık âleminin ötesine ve sonsuzluğun bilgisine ulaşmak isteyenler için kaynak bir eserdir.

 
BİLİM KURULU
 
Prof. Dr. Mehmet GÖRMEZ
Prof. Dr. Mehmet Emin ÖZAFŞAR
Prof. Dr. İsmail Hakkı ÜNAL
Prof. Dr. Yavuz ÜNAL
Prof. Dr. Bünyamin ERUL
 
EDİTÖRLER
 
Prof. Dr. Mehmet Emin ÖZAFŞAR
Prof. Dr. İsmail Hakkı ÜNAL
Prof. Dr. Yavuz ÜNAL
Prof. Dr. Bünyamin ERUL
Doç. Dr. Huriye MARTI
Dr. Mahmut DEMİR
 
REDAKSİYON HEYETİ
 
Doç. Dr. Huriye MARTI
Yrd. Doç. Dr. Zişan TÜRCAN
Dr. Abdurrahman CANDAN
Dr. Mahmut DEMİR
Dr. Mehmet HARMANCI
Dr. Muhammet Ali ASAR
Dr. Saliha TÜRCAN Ali ÇİMEN
Elif ERDEM
Esma ÜRKMEZ
Hale ÇERÇİBAŞI
Kenan ORAL
Rukiye AY DOĞDU
Mahmut Esad ERKAYA
Salih ŞENGEZER
Suat KOCA
Yıldıray KAPLAN
Yusuf TÜRKER
 
SON OKUMA
 
Prof. Dr. Mehmet Emin ÖZAFŞAR
Dr. Mahmut DEMİR Elif ERDEM
Hale ÇERÇİBAŞI
Kenan ORAL
Rukiye AY DOĞDU
Salih ŞENGEZER
Yusuf TÜRKER
 
  
 En Sevgiliye İltica
 
 
Bismillâhirrahmânirrahîm.
 
Her türlü tahiyyât, her türlü salavât, her türlü tayyibât âlemlerin Rabbine mahsustur. Bütün hamd ü senalar, bütün selâmlar, bütün iyilikler yalnız Allah içindir.
 
Her türlü salât ü selâm, her türlü tahiyyât ü ikram, her türlü ihtiram, âlemlere rahmet olarak gönderilen Hz. Muhammed Mustafa (sav), ehl-i beyti ve ashabı içindir.
 
Bize selâmı, duayı, iyiliği sen getirdin ey Nebî! Bize hamdi, sena­yı, şükrü sen öğrettin ey Allah'ın Resulü! Miracımız olan namazın her tahiyyâtında, "Selâm sana ey Nebî!" diye sana selâm gönderiyoruz.
 
Bize hakkı, hakikati, hidayeti sen getirdin. Rahmet yüklü adaleti, hik­met yüklü ahlâkı sen öğrettin. 'Mekârim-i ahlâk'ı sen tamamladın. Yüce Rabbimiz insanlığa olan büyük nimetini seninle kemâle erdirdi.
 
Dünyamızı sen anlamlandırdın. İnsanlık seninle anlam buldu ey Allah'ın Sevgilisi! Bize hayat veren 'Kerim Kitabı sen getirdin. 'Kitapla beraber furkanı, mizanı, hikmeti getirdin. Kitabı örnek hayatınla beyân ettin. Onu yaşanan bir hayata sen dönüştürdün. Bize 'Mahaccet-i beyzâ', gecesi gündüz gibi apaydınlık bir yol bıraktın. Hikmetli sözlerin, örnek davranışların 'hadis ve 'sünnet' oldu ve insanlığa yol gösterdi. Sözün ve sünnetin bize tarih sahnesinde süreklilik kazandırdı. Ümmetin bütün fertleri arasında bilgi, duygu ve davranış birliği oluşturarak kalplerimizi ve gönüllerimizi birleştirdi. 'Sünnet' ve 'hadis'in, asr-ı saadeti, bütün za­manlara taşıyarak yolumuzu aydınlattı.
 
 
Selâm sana ey Nebi!
 
Ümmetin âlimleri mübarek sîretini, sünnetini ve hadislerini sonraki nesillere aktarmak için hayatlarını vakfetti; müsnedler, sünenler, camiler, mucemler ve musannefler, senin hadislerini bir araya getirdi. Siyerler ve meğâziler, senin örnek hayatını bize tarif elti. Delâil, şemail ve hilyeler, se­nin vasıflarını bize anlattı. Naatlar, kasideler, mevlitler, sana olan aşkımızı ve sevgimizi dile getirdi. Nice telif ve tasnifler hep seni anlatmak için imla edildi. Sana gül terennümünde besteler yapıldı; ilahiler söylendi, divanlar dolduruldu. Mesnevilere senin adınla başlandı. Hattatlar en güzel tablo­larına senin adını nakşetti. Ne yana baksak senden bir iz bulduk ey Nebi! Ne yöne dönsek seni gördük ey Nebî!
 
Ancak ne diller hakkıyla seni söyleyebildi ne de kalemler hakkıyla seni yazabildi!
 
Selâm sana ey Nebi!
 
İnsanlık tarihine altın harflerle yazılması gereken Veda Hutbesi'nde ashabına seslendin. Ashabına "Ben Allah'ın dinini hakkıyla tebliğ ettim mi? diye sordun. Ashâb-ı güzîn'in, "Elbette sen hakkıyla teb­liğ ettin yâ Resûlallah! " diyerek karşılık verdiler.
 
Biz de haddimiz olmayarak diyoruz ki: "Elbette tebliğ ettin ey Allah'ın Resulü! Elbette tebliğ ettin."
 
Selam sana ey Nebî!
 
Yine Veda Hutbesi'nde ashabına: "Burada bulunanlar bulunmayanla­ra benden dinlediklerini tebliğ etsinler! Umulur ki, sonradan tebliğ edilen­ler burada bulunanlardan daha iyi anlarlar " buyurdun.
 
Ey Nebî! Bu müjdenden umut devşirdik. Bir avuç hadis talebesi olarak ümmetine bıraktığın hadis mirasından, sünnet hazinenden anlayabildik­lerimizi topladık. Zayıf idraklerimizle şerh ettik. İstedik ki hadislerinden süzülüp gelen kutlu nefesin hissedilsin!
 
Gönüllere hayat veren âb-ı kevserinden kana kana içilsin! Hakikat çağrına kulak verilsin! İmanına, ibade­tine, ahlâkına, örnekliğine, değerlerine, dualarına, beşerî münasebetlerine tanıklık edilsin! Varlık ve bilgi ufkunda seyredilsin! Tarihin ve medeniye­tin kavşaklarında izin sürülsün! Bize bildirdiğin hakikatin ışığında varlık âleminin ve sonsuzluğun bilgisine ulaşılsın! İstedik ki günümüz insanı senin çağrınla buluşsun! Senin davetini anlasın! Kavrasın! Bu niyet ve dü­şüncelerle yola çıktık ve umutlandık. Yanımızda bulunmayanların bulu­nanlardan daha iyi anlayacaklarını umut ettik. Umudumuzu boşa çevir­memesini Cenab-ı Hak'tan niyaz ediyoruz.
 
Bir hadisinde "Her kim benim sözlerimi işitip koruyup anlayıp baş­kasına tebliğ ederse Allah onun yüzünü ağartsın! Nice fıkıh taşıyıcıları vardır ki kendisinden daha fakih olanlara tebliğ ederler” buyuruyorsun.
 
Nübûvvet pınarından alabildiğimiz kadarıyla bu naçiz esere vücut verdik. Ak yüzlülerle kara yüzlülerin ayrılacağı o hesap gününde Hadislerle İslâm adlı bu eseri yüzümüzün ağarmasına vesile kılması için Yüce Rabbimize niyaz ediyoruz. Niyazımıza şefaatçi olmanı diliyoruz ey Nebî!
 
Selâm sana ey Nebî!
 
Cenab-ı Hak'tan istediğin hayırları biz de istiyoruz ey Nebî! Sen dün­yada da ahirette de iyilik, güzellik ve nimet istedin.
 
Sen Allah sevgisini, Allah'ı sevenlerin sevgisini ve Allah'ın sevgisine ulaştıracak tutum ve davranışları istedin.
 
Sen cenneti ve cenneti kazandıracak amelleri işleyebilmeyi nasip et­mesini istedin.
 
Sen doğru olanı kalbine ilham etmesini ve nefsinin şerrinden koru­masını istedin. Biz de istiyoruz ey Nebî!
 
Sen nasıl ki, kalbini İslâm üzere sabit kılmasını, ayaklarını 'Sırât-ı Mustakîm'den kaydırmamasını, dinde sebat etmeyi ve doğrulukta kararlı olmayı istedin. Biz de istiyoruz ey Nebî!
 
Sen nasıl ki, fayda verecek ilimleri öğrenmeyi lütfetmesini, öğrendi­ğin ilimlerin hakkında hayırlı olmasını ve ilmini artırmasını istedin. Biz de istiyoruz ey Nebî!
 
Sen ilimle beraber hilm ve vakar istedin. Biz de istiyoruz ey Nebî!
Sen hidayet, takva, iffet ve gönül zenginliği istedin.
 
Sen Allah'ı zikretmeyi, O'nun nimetlerine şükret meyi ve ibadetleri güzel yapmayı isledin.
 
Sen sadık bir dil, selîm bir kalp ve müstakim bir ahlâk istedin.
Sen yaratılışını güzel yaptığı gibi ahlâkını da güzelleştirmesini istedin.
Sen dinin, dünyan, ailen ve malın hakkında af ve afiyet isledin.
Sen helal rızık istedin. Sen istenenlerin hayırlısını; duanın, amelin, se­vabın ve kurtuluşun hayırlısını istedin. Biz de bunları istiyoruz ey Nebî!
Sen nasıl ki Allah'tan hatalarından arındırıp kalbini temizlemesini ve günahlarla aranı doğu ile batı arası kadar uzaklaştırmasını istedin.
Biz de aynısını istiyoruz Rabbimizden.
 
Sen bağışlamasını ve merhamet etmesini istedin.
Sen düzgün bir hayat, temiz bir ölüm ve mahcup olmadan Allah'a kavuşmayı istedin.
 
Sen hayatın ve ölümün hayırlısını istedin. Biz de istiyoruz ey Nebî!
Cenab-ı Hak'tan istediğin bütün bu hayırları biz de istiyoruz ey Nebî!
 
Selâm sana ey Nebi!
 
Cenab-ı Hakk'a sığındığın kötülüklerden biz de sığınıyoruz ey Nebî!
 
Sen gazabından rızasına, cezasından affına, Ondan yine O'na sığındın. Sen huşu duymayan kalpten, doymak bilmeyen nefisten, fayda vermeyen ilim­den ve kabul edilmeyen duadan O'na sığındın. Biz de sığmıyoruz ey Nebî!
 
Sen kederden, üzüntüden, acizlikten, tembellikten, korkaklıktan, cimrilikten ve bunaklıktan O'na sığındın.
 
Sen katı kalpli olmaktan, gafletten, fakirlikten, yokluktan, zilletten, miskinlikten, zulmetmekten ve zulme uğramaktan yine O'na sığındın. Biz de sığınıyoruz ey Nebî!

Sen kulağının, gözünün, dilinin ve kalbinin şerrinden O'na sığındın.
 
Sen kötü ahlâktan, kötü işlerden ve çirkin arzulardan O'na sığındın. Sen kötü bir ömür sürmekten, kalp fitnesinden, kabir azabından ve nefis vesvesesinden O'na sığındın. Biz de sığınıyoruz ey Nebî!
 
Sen bela ve musibetlerin şerrinden O'na sığındın. Sen işlerin dağınık­lığından, altından kalkamayacağın borçtan, düşmanın galip gelmesinden ve düşmanları sevindirecek bir musibete duçar olmaktan O'na sığındın. Sen işlediklerinin ve işlemediklerinin şerrinden O'na sığındın. Sen haya­tın ve ölümün, dünyanın ve ahiretin fitnesinden O'na sığındın. Sen ce­hennemden ve cehenneme sürükleyecek amellerden O'na sığındın. Biz de yolundan giderek aynı kötülüklerden Allah'a sığınıyoruz ey Nebî!
 
Selâm sana ey Nebi!
 
Cenab-ı Hak'tan sürekli ümmetini diledin. Dilinde ve kalbinde hep ümmetin oldu. Ümmetin olduğumuz devlet yeter. Hizmetinde olduğumuz izzet yeter. Senden sonra gelen ve seni görmediği halde sana iman edenleri 'kardeşlerim' diyerek görmeyi çok arzu ettin. Bizi de 'Havz-ı kevser'in ba­şında karşıladığın kardeşlerinin arasına kabul buyur ey Nebi!
 
Selâm sana ey Nebî!
Salât sana ey Rasûl!
Tahiyyât sana ey Ahmed-i Mustafâ!
Her türlü ihtiram sana ey Âlemlerin Efendisi
  
 
                ÖNSÖZ
 
Rahman ve Rahim Allah'ın adıyla.
 
Hadis ve sünnet, Kur'an'ın beyanı olması cihetiyle Müslümanların inanç, ibadet ve ahlâk esaslarını, dünya görüşlerini, hayat tarzlarını ve değer yargılarını tesis eden temel kaynaktır.
 
Sünnet, Kur'an'ı hayata aktaran bir vasıta olmanın yanında, Müslü­manların varlık, bilgi ve değer tasavvuruna da kaynaklık eder. İslâm top­lumlarının bölge, ırk, soy, yapı ve kültür farklılıkları ne olursa olsun ortaya koydukları maddî ve manevî bütün eserlerde Kur'an'ın ve sünnetin izleri vardır. İslâmiyet'in kısa sürede dünyaya yayılmasında, yerleştiği bölgeler­de sürekliliğinin sağlanmasında, farklı kültür ve coğrafyalarda yaşayan mensupları arasında ortak bir yaşama biçiminin oluşmasında Sünnet-i Nebeviyye'nin rolü büyük olmuştur. Sünnet aynı zamanda asr-ı saadeti şimdiki zamana taşıma gayretinin de ana vasıtası olarak görülmüştür.
 
Resûl-i Ekrem'i (sav) bütün yönleriyle yeni nesillere anlatmasının yanı sıra onun (sav) sünnetini çağlara taşıyan en önemli vasıta olarak ha­dis, erken dönemlerden itibaren İslâm ümmetinin ilgi odağı olmuştur. Din ve dünya tasavvuruna ilişkin pek çok rivayet, muazzam bir külliyata dö­nüşmüş, zengin bir literatüre vücut vermiştir. Hadis âlimleri, bir yandan Resûl-i Ekrem'in (sav) hadis mirasını aslına uygun bir biçimde aktarmaya çalışırken, diğer taraftan sünnetin ilke ve değerlerini yaşanır kılmak için çaba göstermişlerdir. Hadis tarihi boyunca klâsik hadis kaynaklarımızı anlamak ve yorumlamak için gösterilen çabaların bir bakıma metin ile hayat arasında köprü kurmaya yönelik olduğu söylenebilir.
 
Klâsik hadis kaynaklarımızın her isteyenin rahatlıkla yararlanabile­ceği türden eserler olmadığı açıktır. Bu kaynaklardaki hadislerin mesajını kendi zamanlarına taşıma ve güncelleme gayreti, her çağdaki muhaddisleri harekete geçirmiştir. Bu maksatla hemen her dönemde çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Yakın tarihimiz de bu türden çalışmalara tanıklık etmiştir.
 
Bu manada Cumhuriyet döneminde TBMM'nin iradesiyle hazırlatılan bir hadis eserine değinmek yerinde olacaktır. 21 Şubat 1925 tarihinde, kuru­luşunun henüz ikinci yılında, Diyanet İşleri Reisliğinin bütçesi TBMM'de görüşülürken meclis gündemine bir önerge taşınmış ve Kur'an-ı Kerim'in ve bazı İslâmî eserlerin telif ve tercümesine karar verilmiştir. İlk başlar­da, elinizdeki, Hadislerle İslam adlı esere benzer bir külliyat telif edilmesi düşünülmüşse de sonradan Sahîh-i Buharî'nin Zeynüddin Ahmed b. Ahmed ez-Zebîdî (893/1488) tarafından hazırlanmış olan Tecrid-i Sarih adlı muhtasarının tercüme ve şerh edilmesi uygun görülmüştür. Bu vazife Darülfünun müderrislerinden Babanzâde Ahmed Naim'e (1872-1934) ve­rilmiş, ancak yazarın üçüncü cildi yayına hazırlandıktan sonra vefatı üze­rine eksik kalan bu hizmeti tamamlama görevi Kâmil Miras'a (1875-1957) tevdi edilmiştir. Kâmil Miras, kalan dokuz cildi on yıl içinde tamamlamış ve eser 1947 yılında basılmıştır. Tecrîd-i Sarîh Tercemesi ve Şerhi içerik ve üslubuyla bugün de ilmî değerini korumakta ve seçkin bir hadis kaynağı olarak kabul görmektedir.
 
Cumhuriyet döneminde Sevgili Peygamberimizin (sav) hadis-i şerif­lerini halka ulaştırmak maksadıyla kaleme alınan ve pek çoğu münferit çalışmalardan oluşan başka eserler de olmuştur. Ancak elinizdeki eser, kapsam, katılım, altyapı, içerik ve üslup açısından gerek tarihteki ve ge­rekse günümüzdeki herhangi bir eser ile mukayese edilemeyecek bir özel­lik arz etmektedir.
 
Hadislerle İslam başlığını taşıyan bu eser Sevgili Peygamberimiz (sav) tarafından sergilenen örnek tutum ve davranışları, onun (sav) söz ve hadislerindeki mesajları; kısacası onun (sav) çağlar üstü örnekliğini sade ve anlaşılır bir dille günümüz insanına ulaştırmayı amaçlayan, özelde Ana­dolu insanının genelde İslâm toplumunun modern zamanlardaki problem ve ihtiyaçlarını dikkate alan, hedef kitle olarak ortalama okuyucuya hitap ettiği için teknik olarak hadis ilminin sorunlarını okuyucuya açmayan, ülkemizdeki hadis uzmanlarının birikimlerinden yararlanan, seksen beş yazarın katkı sunduğu katılımcı bir çabanın ürünüdür. Aslında "Konulu Hadis Projesi" olarak adlandırılan proje kapsamında iki ürün ortaya çık­mıştır. Bunlar, "Elektronik Veri Tabanı-Hadis Bilgi Bankası" ve Hadislerle İslâm adlı hadis külliyatı dır.
 
Konulu Hadis Projesi ile öncelikle temel hadis kaynaklarındaki hadis rivayetlerinin bir araya toplanması ve konularına göre güncel bir bakış  açısıyla yeniden tasnif edilmesi amaçlanmış, bunun için de bir veri tabanı hazırlanmıştır. Bu veri tabanı, yayımlanan kitap ile ilişkili olduğu kadar ondan bağımsız bir mahiyete de sahiptir. Elektronik veri tabanında iki yüz binden fazla kayıt yer almaktadır. Kur'an-ı Kerim'in yanı sıra on do­kuz temel hadis kaynağındaki rivayetler bu veri tabanına kaydedilmiştir. Bu rivayetler beş bin kadar konu başlığı ile ilişkilendirilerek klâsik hadis külliyatında bulunmayan birtakım konular da güncel başlıklar altında ye­niden tasnif edilmiştir. Elde edilen bu başlıklar, daha sonra, kitapta yer alması düşünülen üç yüz elli civarındaki ana başlık altında toplanmıştır. Böylece bu hadisler yazarlara elektronik ortamda kolaylıkla ulaştırılmış, ayrıca kitaptaki her bilgi bu sistem sayesinde rahatlıkla denetlenmiştir. Elinizdeki eser, böyle bir teknolojik alt yapı desteğiyle hazırlanmıştır.
 
Hadislerle İslam 'a gelince, eser bir mukaddime, bir giriş ve sekiz ana bölümden oluşmaktadır.
 
Bu bölümler şunlardır:
 

1. Allah, Âlem, İnsan ve Din
2. Bilgi
3. İman
4. İbadet
5. Ahlâk
6. Sosyal Hayat
7. Tarih ve Medeniyet
8. Ebedi Hayat, Ahiret.

 
Mukaddimede hadis tarihi ve literatürü, sünnet ve hadisi doğru anla­mada temel ilke ve prensipler, Konulu Hadis Projesi'ni ortaya çıkaran şart­lar (esbâb-ı mucibe) ve elinizdeki kitabın ilkeleri, dil ve üslubu, bilimsel düzeyi ve metin iyileştirme süreci gibi hususlarda bilgiler verilmektedir. Sünnet ve hadise ilişkin temel bilgiler içermesi ve eserin hazırlanma sü­reçlerinde takip edilen usûl ve metotları anlatması bakımından öncelikle mukaddimenin okunması faydalı olacaktır.
 
Kitaptaki konuların/makalelerin yazımında belli ilkeler gözetilmiştir. Kur'an, sünnet ve sîret birlikteliğini metne yansıtmak, Kur'an-sünnet bütünlüğünü, sünnetin iç bütünlüğünü, hadislerin hayat bulduğu bağlam ve ortamı, sebeb-i vürudlarını göz önünde bulundurmak, aynı şekilde metinler arası iç bütünlüğe riayet etmek; yaşadığımız çağın gerçeklerini, niteliğini ve edebî zevkini dikkate almak, geçmişi bugünün algısıyla ta­savvur etmekten sakınmak, hadislerde geçen kelime, deyim ve kavramla nn Resûl-i Ekrem (sav) dönemindeki anlamlarını tespit etmek bunlardan birkaçıdır. Ayrıca eser temel olarak hadis alanındaki birikimi ve hadis kültürünü ortalama okura taşımayı ve günümüz insanına İslâm mesajı­nı hadislerle vermeyi hedeflediğinden, makalelerde râvi ve senedle ilgili teknik bilgilere ve hadis alanındaki akademik problemlere değinilmemiş; tefsir, fıkıh, kelâm ve tasavvuf gibi bilimlere ilişkin teknik tartışmalara da yer verilmemiştir. Özellikle fıkhı konular her mezhebin kaynak kitapları­na bırakılmış, ilgili yazılarda fıkhı ihtilaflar yerine konunun hikmet yönü üzerinde durulmuştur.
 
Konu yazımında "hadislerin hadislerle yorumu" şeklinde ifade edi­lebilecek bir yaklaşım tarzı benimsenmiştir. Bir hadis metninin, hatta isnadının satır aralarında kalmış birtakım bilgilere dahi yeri geldiğinde tarihsel ve kültürel bir değer atfedilmiştir. Ancak her konuda, ilgili rivayet­lerin tamamının kullanılamadığını ifade etmemiz gerekir. Zira kitapta yer alan konuların pek çoğu hakkında yüzlerle hatta binlerle ifade edilebile­cek sayıda hadis bulunmaktadır. Sayfa ve kelime sınırlaması nedeniyle her konuda yaklaşık otuz hadis kullanılmıştır. Bu hadislerin mana itibariyle kuşatıcı olmasına ve metinde kullanılamayan diğer hadislerin de içeriği­ni yansıtacak nitelikte olmasına dikkat edilmiştir. Ayrıca çok uzun olan, birden fazla konusu bulunan, metni tamamen zikredilmeyen veya daha önce verilen metinden sadece birkaç kelime farklılığı olan hadisler, konu bütünlüğü dikkate alınarak mezcedilmiş ve atıf yoluyla zikredilmiştir.
 
Hadislerle İslâm, konu yazım tekniği ve içeriği itibariyle özgün bir tar­za sahiptir. Her şeyden önce bu kolektif çalışma, muhtelif konularla ilgili hadislerin alt alta sıralandığı bir derleme değil; konu merkezli bir eserdir.
 
Eserde, muayyen bir konuya dair tüm rivayetler, girişi, gelişmesi, sonucu ve kurgusu olan bir yazı sistematiği içinde harmanlanarak/yorumlanarak sunulmuştur. Bir konu, Kuran ayetleri başta olmak üzere ilgili tüm riva­yetler ışığında bütüncül bir bakış açısıyla etraflı bir biçimde ele alınmıştır. Resûl-i Ekrem'in (sav) örnek hayatı, sünneti ve uygulamaları, meydana ge­tirdiği ilk İslâm toplumu, hadisler aracılığıyla resmedilmeye çalışılmıştır.
 
Konu yazımında mümkün olduğunca kuşatıcı, özgün ve çarpıcı baş­lıklar belirlenmiştir. Eserde yer alan bütün konularda, başlıktan sonra, ortalama beş hadise yer verilmiştir. 'Serlevha hadis' adı verilen bu rivayet­lerin sahâbî râvisi, Arapça metni, Türkçe tercümesi ve kaynağı da belir­tilmiştir. Serlevha hadisler, muteber kaynaklardan ve konunun ana fikrini yansıtan kapsamlı hadislerden seçilmiştir. Metinlerin yazımında, anlatım tarzı olarak bazen tasvir edici, çoğunlukla da tahkiye yöntemi denilen öyküleyici anlatım biçimi tercih edilmiştir. Özellikle metinlerin girişinde ko­nuyla ilgili bir hadisin hikâyesi anlatılmış ve okuyucunun, hadisi zihnin­de canlandırarak algılaması amaçlanmıştır. Hadisin vârid olduğu zaman, mekân, durum ve hadiste geçen kişiler tespit edilmiş ve bu çerçevede bir tahkiye ile konuya başlangıç yapılmıştır. Bir hadisi doğru anlamak için ge­rektiğinde o hadisin tüm tarikleri/varyantları araştırılmıştır. Hadisi nak­leden sahâbî hakkında nitelendirici kısa bir bilgi verilmesi yazıları akıcı kılan bir unsur olarak değerlendirilmiştir.
 
Hadislerin anlaşılmasında ve yorumlanmasında geleneksel izahlardan büyük oranda istifade edilmiştir. Bu bağlamda hadisin yanı sıra tefsir, siyer ve tarih kaynakları ile hadis şerhleri en çok müracaat edilen eserler olmuştur. Ayrıca metinlerde yer alan rivayette geçen ve metnin anlaşılması açısından önem taşıyan bazı şa­hıslar, râviler, kabileler, şehirler/mekânlar ve kavramlar ile ilgili kısa bilgi­ler, konu bütünlüğünü bozmayacak biçimde metne yansıtılmış; hadislerin Türkçeye aktarılmasında ise hadiste verilen mesajın en yalın ve anlaşılır bir biçimde okuyucuya sunulması hedeflenmiştir.
 
Hadislerle İslam'ı oluşturan makalelerdeki bilgiler temelde Kur'an-ı Kerim'e ve on dokuz hadis kitabına dayanmaktadır. Bunların dışında konu yazımında kullanılan bilgilere kaynaklık eden iki yüzden fazla esere atıfta bulunulmuştur. Dipnotlarda gösterilen kaynakların başında yer alan rumuzlar (ID numaraları), Konulu Hadis Projesinin web tabanındaki ka­yıt numaralarıdır.
 
Eserin tamamında kullanılan ve atıfta bulunulan ayet ve rivayetlerin toplamı -mükerrerleriyle birlikte- 25.147'dir. Tekrarsız olarak atıfta bulu­nulan rivayetlerin sayısı ise 9.782'dir. Bu istatistiki bilgiler, eseri okuyanla­rın dikkate değer düzeyde hadis bilgisi ve kültürüyle buluşacağı anlamına gelmektedir. Ancak eser, asla bütün sahih hadisleri kuşatma iddiası taşı­madığı gibi, bu kitapta yer almayan hadislerin sahih ve geçerli olmadığı iddiasında da bulunmamaktadır. Esasen eserde hadislere karşı 'sahih/sa­hih değil' gibi bir ayrıştırmaya dayalı yaklaşım izlenmemiştir.
 
Hadislerin sıhhat açısından değerlendirilmesinin kendi içinde önemli ve faydalı ta­rafları bulunsa da bunun hadislerin rivayet dönemine özgü bir bilgi tasni­fi olduğu unutulmamalıdır. Hadis rivayetleri ile İslâm toplumunun dinî, ahlâkî, kültürel, tarihsel ve toplumsal kabul ve değerleri arasında sıkı bir irtibat bulunduğu düşünüldüğünde, hadis rivayetlerini değerlendirmek için onların sıhhati ve sübutu hakkında verilecek sahih, hasen veya zayıf gibi hükümlerle iktifa etmenin daraltıcı bir yaklaşım olduğu düşünülebi­lir. Bu noktada hadis rivayetlerine yönelik anlayıcı, açıklayıcı, kuşatıcı, tutarlı, bütünlükçü ve işlevsel yaklaşımları dikkate almak yerinde bir tavır olarak görünmektedir.
 
Kitaptaki makaleler içerik, bütünlük, tutarlılık ve üslup açısından yukarıda belirtilen ölçütler çerçevesinde üst kurul üyeleri ve proje bün­yesinde çalışan uzmanlar tarafından değerlendirilmiş ve genel olarak beş aşamalı bir incelemeye tâbi tutulmuştur. Bu inceleme esas itibariyle, sek­sen beş farklı yazar tarafından kaleme alınan ön metinler arasında belli bir uyum ve birlikteliğin sağlanmasına yöneliktir.
 
Ancak gerek metinlerin yazımı ve tashihi sırasında gösterilen çabalar, gerekse eserin Diyanet İşle­ri Başkanlığı himayesinde varlık bulması kitabın oluşumuna katkı veren akademik heyetin bilimsel sorumluluğunu ortadan kaldırmadığı gibi, ese­rin yanlış ve hatadan azade olmasını da gerektirmez. İslâm ilim geleneği içinde kaleme alınan bütün kitaplar, bir yönüyle, "Kur'an'dan başka hiçbir kitap hatasız değildir," tespitinin birer numunesidir. Bu itibarla yapıcı ve anlamlı her eleştirinin dikkate alınacağı özellikle belirtilmelidir.
 
Hadislerle İslam, okuyucuyu Hz. Peygamber'in (sav) rahmet ve hik­met dolu dünyasını keşfetmeye davet eden bir çağrı olarak görülmelidir. Allah Resulünün (sav), hadislerden süzülüp gelen kutlu nefesini hisset­mek, onun (sav) gönüllere hayat veren âb-ı kevserinden kana kana içmek; onun (sav) hakikat çağrısına kulak vermek; onun (sav) imanına, ibadetine, ahlâkına, takvasına, örnekliğine, değerlerine, dualarına, beşerî münase­betlerine tanıklık etmek; onun (sav) varlık ve bilgi ufkunda seyreylemek, tarihin ve medeniyetin önemli kavşaklarında onun (sav) izini sürmek ve nihayet varlık âleminin ötesine ve sonsuzluğun bilgisine ulaşmak isteyen­lere, bu davete icabet etmek tavsiye edilir.
 
Yaklaşık altı yıllık bir emeğin ürünü olan bu eser, mesailerine bizzat şahit olduğum çok sayıda muhterem ilim adamının, kıymetli ilim yolcu­su gençlerin ve kurulların gayretleri ve değerli katkılarıyla ortaya çıktı. Hepsine ayrı ayrı gönülden teşekkür ediyorum. Üst kurul (Bilim Kurulu) teknik alt yapıdan metinlerin yazımı ve redaksiyonuna kadar projenin her aşamasında birikim ve deneyimlerini paylaşarak projeye katkı sundu. Edi­törler Kurulu metinleri birkaç kez titizlikle okudu ve en iyi metne ulaşmak için ellerinden geleni yaptı. İlmî ve edebî redaksiyon heyeti bir kuyum­cu hassasiyetiyle çalıştı ve metinlerin hatasız olması için fedakârca çaba gösterdi. Akademik Heyet ( yazarlar ) bilimsel birikimlerini, fikir ve gönül dünyalarını yazılarıyla ortaya koyarak esere katkıda bulundu. Din İşleri Yüksek Kurulu eseri inceleyerek kıymetli mülahazalarını paylaştı. Tür­kiye Diyanet Vakfı Mütevelli Heyeti projenin maddi külfetini üstlendi ve ona sahip çıktı. Türkiye Diyanet Vakfı İLKSAY Kurulu, teknik alt yapıdan dosyalamaya varıncaya kadar projenin her aşamasıyla yakından ilgilendi. Diyanet İşleri Başkanımız Prof. Dr. Ali Bardakoğlu projenin başlamasına ve hayat bulmasına vesile oldu. Bu özgün ve hayırlı çalışmaya katkı sunan herkese en kalbî şükranlarımı sunuyorum.
 
Eserin, mana dünyamızda ve düşünce ufkumuzda yeni pencereler açmasını, ülkemiz, gönül coğrafyamız, İslâm âlemi ve tüm insanlık için yararlı olmasını Cenâb-ı Mevlâ'dan niyaz ediyorum. ( Hadislerle İslam kitap , Hadislerle İslam kitabı , 7 cilt Hadis Kitabı , diyanet hadislerle islam kitabı, diyanet işleri başkanlığı hadis kitabı, tercümesi , diyanet işleri yayınları )
 
 
Prof. Dr. Mehmet Görmez
Diyanet İşleri Başkanı
 
 
 
 Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları 7 Cilt Hadislerle İslam kitabı nı incele diniz.